Læknaneminn - 01.10.1994, Síða 105

einkenni ?
Aðferðir og et'niviður: 1324 sjúklingar fengu greininguna
gallsteinar síðustu 10 ár á Borgarspítala. Þeir voru keyrðir saman
við tölvudeild Hjartaverndar, og af þessum 1324 einstaklingum
höfðu 271 (100 karlar og 171 kona) komið í rannsókn til
Hjartaverndaráðurengallsteinargreindustmeðvissu. Urgögnum
Hjartaverndar voru síðan unnar upplýsingar um ýmis líkamleg
einkenni og áhættuþætti gallsteina, eins og þyngdarstuðul
(BMI=kg/m2), gallsteina í ætt, Triglycerid- og kólesteról gildi í
blóði o.fl. Þær upplýsingar voru síðan bornar saman við
aldursstaðlað meðaltal hópsjúklinga hjartaverndar. Við lestur
sjúkraskráaáBsp. fengust einnig upplýsingarum greiningaraðferð,
aldur við greiningu, ýmsa áhættuþætti og fylgikvilla gallsteina.
Niðurstöður: Meðalaldurviðgreiningu var65,5 árhjákonum
en 66,6 ár hjá körlum. Meðaltímalengd frá komu til Hjartaverndar
og þar til gallsteinar greindust með vissu var 13,4 ár. Greining átti
sér stað í 84,5% tilfella með ómun. Af þeim áhættuþáttum sem
rannsakaðir voru reyndist einungis vera marktækur munur á BMI
og Triglycerid gildum milli gallsteinasjúklinga og saman-
burðarþýðis. BMI var marktækt hærra meðal gallsteinasjúklinga
hjá báðum kynjum, þannig að konurnar voru að meðaltali 3,0 kg.
þyngri en konur í samanburðarhópnum og karlar 3,9 kg. þyngri (P
< 0,001). Triglyceridgildi í blóði var marktækt hærra hjá konunum
sem nam 10,5% (P < 0,05).
Ályktun: Þessi rannsókn leiddi í ljós að verðandi
gallsteinasjúklingar hafa að meðaltali hærri BMI (bæði konur og
karlar) og hærra tryglyceridgildi í blóði (konur) heldur en
heildarþýðið. Samræmist þetta öðrum rannsóknum sem gerðar
hafa verið, nema hvað að ósamræmi hefur verið í niðurstöðum
hvað varðar BMI hjá körlum.
GROOMING BEHAVIOR, MC-4 RECEPTOR AND
ANTAGONISTS FOR MELANOCORTIN (A-MSH)
INDUCED GROOMING.
Guðbiöre K. Ludviesdóltir'.
Jan H. Brakkeé1, Roger A. H.2 and Willem Hendrik Gispen2.
'LHÍ, 2Rudolf Magnus Institutefor Neuroscience, Department
ofMedical Pharmacology, Utrecht University, P.O. Box 80040,
3508 TA Utrecht, The Netherlands.
Introduction : lt is known, that a-MSH induces excessive
grooming. Receptors for a-MSH have been cloned and localized
in the brain of the rat. This is a group of melanocorticotropin (MC)
receptors, that mediate different kind of activities. We suggest that
MC4 is the one that mediates grooming. Cell line experiments
have shown that the a-MSH induces accumulation of intracellular
c-AMP by activating these receptors. Some antagonists have been
found, that reduce these effects on MC5-, MC4- and MC3-
receptors in cell line experiments(l,2). We use them to study the
possible blocking in a-MSH induced grooming in rats. When that
is possible, we may be able to block the novelty grooming with the
same antagonist pursued that endogenous grooming results from
activation of brain MC-receptors.
Materialandmethod: Malerats of inbred Wistarstrain (U:WU
CPB.GDL) were used. When they weighed approximately 110-
120 gram they were cannulated in the third brain ventricle with
homc made plastic cannulas. Antagonists made of ACTH4-10,
which is the structure active relations (S ARs) of adrenocorticotrope
hormone were used. With minimal changes of the peptide it is
possible to change them into antagonists. Peptides used: a-MSH,
[Phe-I7]-, [Ala6]-, [D-Arg,]- and [Pro8,0:Gly9]-ACTH4-10. To
induce grooming 1.5 |ig a-MSH was used and 15|ig of antagonists
to block it. We also increased the dose of a-MSH and decreased the
dose of antagonists. To block novelty grooming we started with
l,5pg of antagonist and then we increased the dose to 15pg.
The rats received the peptides ICV. For novelty grooming the
antagonists vs. saline were used. In a-MSH induced grooming, the
control group received and the other got a-MSH and antagonists.
Afterwards they were put into separate cages in a sound isolated
room. The grooming were scored every 15 second for one hour on
a computer. ln every experiment we used max. 16 animals.
Results and discussion: This is for the first time that it is
possible to show in vivo that MC4 is the receptor that mediate the
a-MSH induced grooming. A11 the antagonists except
[Ala6]ACTH4-10 blocked the a-MSH induced grooming. The
antagonists differ in their affinity for different MC-receptors but
all of them block the MC-4 receptor, as cell line experiment has
proven(l). [Ala6]ACTH4-10 was not expected to block the
grooming since it has low affinity for MC-4 receptor. When the a-
MSH is increased to5pgcombined with 15 þlg of [Phe-I?]ACTH4-
10, the rat start to groom again. This lead to the conclusion that
these antagonists are competitive blocker.
We were not able to block the novelty grooming with our
antagonists. Based on these observations and the fact that ACTH
induces grooming we suggest that the novelty grooming is mediated
by a nonpeptide induced path which does not use the MC4
receptor.
ALGENGI HANDARSLITGIGTAR HJÁ ÖLDRUÐUM
NOTKUN KLÍNÍSKRA SKILMERKJA
Gurirún Asoehmd'.
Steingerður Gunnarsdóttir', Helgi Jónsson2, Pálmi Jónsson '.
'LHÍ, 2Gigtlœkningadeild Lsp, 3Öldrunarlœkningadeild Bsp.
Inngangur: Engarsértækarrannsóknirerufyrirhenditilgreiningar
á slitgigt. Algengi slitgigtar hefurhingað til að mestu verið metið með
röntgenmyndun. Rannsóknir hafa þó sýnt að fylgni er veik milli
breytinga á röntgenmynd og einkenna og klínískra merkja. Ekki er
því hægt að nota röntgenmyndir einar sér til að meta klíníska slitgigt.
Árið 1990 birti American College of Rheumatology (ACR) skilmerki
til greiningar á handarslitgigt sem eingöngu byggja á skoðun og sögu
sjúklings. Algengi handarslitgigtar er óþekkt á Islandi. Tilgangur
rannsóknarinnar var að nota ACR skilmerkin til að kanna algengi
handarslitgigtar hjá öldruðum.
Efniviður og aðferðir: Rannsókninvargerðímars 1994 áelli- og
hjúkrunarheimilinu Hrafnistu í Hafnarfirði. Allir fbúar heimilisins
tóku þátt (130 á vistheimili, 87 á hjúkrunardeildum) auk 27 í dagvist.
Alls 147 konur (62-103 ára, miðgildi 85) og 97 karlar (59-101 árs,
miðgildi83). 53 karlar(55%) vorufyrrv. sjómenn. Rætt var við alla
og hendur þeirra skoðaðar. Skv. ACR skilmerkjunum voru þeir
flokkaðir með klíníska handarslitgigt sem höfðu: 1) sársauka, verki
eða stirðleika í höndum flesta daga síðasta mánaðar, 2) aukinn
beinvef í a.m.k. 2 af 10 völdum liðum (fjær- og nærkjúkuliðir fingra
II og IQ, þumalrót beggja handa), 3) bólgu í minna en 3 hnúaliðum og
LÆKNANEMINN 2 1994 47. árg.
95