Læknaneminn - 01.10.1994, Síða 108

Læknaneminn - 01.10.1994, Síða 108
Bati Meðferðarheldni á lyfjakúr Meðferðarheldni á matarkúr Mjög góð/góð % Sæmileg/slök % Mjög góð/góð % Sæmileg/slök % Hópur 1 96,5 3,5 84,9 15,1 Hópur 2 100 0 69,8 30,2 Hópur 3 81,25 18,75 68,75 31,25 Einnig var ætlunin að velja fólk, sem tengir þessi einkenni við neyslu á geri og sykri, til að taka þátt í tvíblindu egnunarprófi sem er í undirbúningi. Aðferðir: Staðlaður og ýtarlegur spurningalisti var lagður fyrir 146 sjúklinga, 120 konur og 26 karla, sem voru valdir af handahófi úr skrá Helga Valdimarssonar yfir fólk sem leitað hafði til hans og fengið ofangreinda meðferð. Meðallengd lyfjameðferðar var 7,2 mánuðir. Aðalspurningar listans voru um bata meðan á lyfjameðferð og matarkúr stóð, versnun eftir að lyfjameðferð lauk, meðferðarheldni á lyfja- og matarkúr og tengsl einkenna við sykur- og/eða gerneyslu. Einnig var spurt um flest þau einkenni sem tengd hafa verið "gersveppaóþoli", hvort þau voru til staðar fyrir meðferð og hvort meðferð hafi haft áhrif á þau. Þá var m.a. spurt um notkun sýklalyfja, getnaðarvamapilluna, steranotkun, og hversu mikið fólk hafði leitað til lækna vegna þessara einkenna. Niðurstöður og uniræða: 86 (56%) töldu sig hafa fengið mikinn eða algeran bata (hópur 1), 43 (30%) nokkurn/talsverðan bata (hópur 2), 16 (11%) alls engan eða lítinn/vafasaman bata (hópur 3) og 1 (0,7%) var óviss um bata. Meðferðarheldni á lyfjakúr og á mataræði meðan á lyfjakúr stóð hjá þessum hópum, má sjá í eftirfarandi töflu 1. I hópi 1 og 2 (umtalsverður bati) versnaði líðan hjá 68 (53%) eftir að lyfjameðferð lauk, 44 (34%) versnuðu lítið eða ekki og 13 HERPES ZOSTER OPHTHALMICUS Helei H. Heleason '. Sigurður Helgason2, Olafur G. Guðmundsson2, JóhannÁ. Sigurðsson'. 'LHÍ, 2Heilsugœslustöðin Arbœ, 2Augndeild Lkt. Inngangur: Ristill erbráður smitsjúkdómursemyfirleitt byrjar með svæðisbundnum taugaverk og útbrotum. Orsök ristils er endurvakning hlaupabóluveirunnar (VZV) sem lagst hefur ídvala í skyntaugahnoðum mænu- og heilatauga þegar viðkomandi smitaðist af hlaupabólu. Áætlað er að um20%-40% fólks fái ristil einhvern tíma á æfinni. I um 8-10% tilvika koma útbrotin á augnsvæði (N. ophthalmicus), en aðeins lítill hluti þeirra fær ristil í augun, þ.e. augnristil og augnbólgur. Þannig er Ijóst að eiginlegur augnristill er tiltölulega sjaldgæft fyrirbæri og má áætla að heimilislæknir á Islandi sjái eitt slíkt tilvik á 10-12 ára fresti. Alvarlegustu fylgikvillar ristils á augnsvæði eru langvarandi verkir, snemmkomnar augnbólgur og síðkomnar augnskemmdir. Við teljum að þáttur augnvandamála sé ofmetinn í þeim rannsóknum sem fyrir liggja, en þær eru ýmisst gerðar á sérdeildum sjúkrahúsa eða framkvæmdar afturvirkt. Tilgangur þessarar rannsóknar er að kanna tíðni og feril ristils á augnsvæði og augnristils, fylgikvilla og hvernig meðferð er háttað í íslenskri heilsugæslu. (10%) voru óvissir um versnun (4höfðu ekki lokið lyfjameðferð). 99 (68%) tengdu óþægindi við neyslu sykurs og 88 (60%) neyslu gers. Þar af voru 68 (47%) sem tengdu óþægindi við bæði ger og sykur. 88 (60%) kváðust oft hafa þurft á sýklalyfjum að halda um ævina, 54 (37%) ekki og 4 (3%) voru óvissir. 214 einstaklingar valdir af handahófi höfðu áður verið rannsakaðir m.t.t. "gersveppaóþols" og voru 49 þeirra taldir hafa vandamálið (óbirtar niðurstöður, M.L. og R.M). 55% þessara einstaklinga höfðu oft notað sýklalyf að eigin mati samanborið við 15% þeirra sem ekki höfðu vandamálið (p« 0.001). Greinileg fylgni virtist milli mikillar sýklalyfjanotkunar og "gersveppaóþols ". Ályktun: Samkvæmt okkar niðurstöðum telur 88% þessa fólks sig fá umtalsverðan bata af ofangreindri meðferð (hópar 1 og 2). Mjög fáir greindu frá aukaverkunum vegna lyfjatökunnar og því virðist vera um gagnlega meðferð að ræða. Hins vegar er alls ekki hægt að fullyrða að þessi árangur tengist minnkuðu geráreiti. Þetta er nauðsynlegt að kanna með tvíblindu egnunarprófi, og er slík rannsókn í undirbúningi. Áhugaverðar eru niðurstöðurnar um háa tíðni sýklalyfjanotkunar hjá þessunt hópi þar sem ekki er markækur munur á okkar niðurstöðum (60%) og fyrri rannsókn (55%, M.L. og R.M.). Efniviður og aðferðir: Upplýsingum um sjúklinga með ristil var safnað á framvirkan hátt. Á árabilinu 1990 og fram til apríl 1994 tóku alls 66 heimilislæknar (42% allra) þátt í rannsókninni, en þeir höfðu umsjón með um 90.000 manns (33% þjóðarinnar). Eingöngu voru með í þessari rannsókn þeir læknar sem gátu með aðstoð tölvuskráiningar sýnt fram á að allir sjúklingar með nýjan ristil væru skráðir. Á tímabiliniu greindust alls 472 sjúklingar með Herpes zoster, þar af 42 með ristil á augnsvæði og er fjallað um þá sérstaklega í þessari rannsókn. Sjúklingunum var fylgt eftir í 1 ár m.t.t. verkja og annarra fylgikvilla af einum af höfundum (SH). Sjúklingarnir 42 voru síðan kallaðir til viðtals og nákvæmrar augnskoðunar (HH, OGG). Við skoðunina var spurt um dreifingu útbrota, einkenni frá augum, verki, meðferð og aðra sjúkdóma. Einnig voru sjúklingar skoðaðir m.t.t. sjónskerpu, hornhimnu- skynjunar, merkja eftir ytri sýkingu á augnlokum, slímhimnu og hornhimnu. Einnig var augnbotn skoðaður og augnþrýstingur mældur. Niðurstöður: Tíðni ristils á augnsvæði reyndist vera 8,9% (95% CI 3,4 til 11,5). Meðalaldursjúklingameðristiláaugnsvæði var 55 ár, þar af voru 86% >40 ára og 43% >60, en meðalaldur allra ristilsjúklinga var 44 ár. Kynskipting var ekki jöfn, konur voru 64% og karlar 36%, svipað og meðal allra ristilsjúklingaþ.s. konur voru 56% og karlar 44%. Þrjátíu og fjórir (80%) voru skoðaðir af augnlæknum og þar af 26 (62%) af HH og OGG. Upplýsingar um aðra sjúklinga fengust úr skrám heimilislækna og sjúkrahúsa. Af þeim 42 sem fengu ristil á augnsvæði fengu 14 (33%) 98 LÆKNANEMINN 2 1994 47. árg.
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116
Síða 117
Síða 118
Síða 119
Síða 120
Síða 121
Síða 122
Síða 123
Síða 124

x

Læknaneminn

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Læknaneminn
https://timarit.is/publication/1885

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.