Læknaneminn


Læknaneminn - 01.10.1994, Qupperneq 116

Læknaneminn - 01.10.1994, Qupperneq 116
TÝPU-II AF SYKURSÝKI MEÐAL ÍSLENSKRA KARLA OG KVENNA Sieurión Vilberesson'. Gunnar Sigurðsson2, Astráður B. Hreiðarsson3, Helgi Sigvaldason4, Nikulás Sigfússon5. 'LHI, 2-5Rannsóknarstöð Hjartaverndar, 'Göngudeild sykursjúkra Lsp, 4Verkfræðiskrifstofa Helga Sigvaldasonar. Inngangur: Engar nákvæmar rannsóknir hafa verið gerðar á algengi týpu-II afsykursýki áíslandi. I öðrum vestrænumlöndum fer algengi sykursýki týpu-II vaxandi og er forvitnilegt að vita hvort marktæk breyting hafi orðið hér á landi líka. Rannsókn Hjartaverndar sem staðið hefur síðan 1967 gefur möguleika á að skoða þetta, en þar hefur fólk svarað spurningum um sykursýki og farið í sykurþolspróf. I skýrslu sem Þórir Helgason gerði fyrir Alþjóðasykursýkissambandið 1989 áætlaði hann að um 75% af sykursjúkum á landinu hefðu þessa tegund sjúkdómsins eða um 4,5 af 1000 íbúum, þ.e. um 1130 sjúklingar. Þessi áætlun hans byggði á eftirfarandi upplýsingum: 1) SjúklingaskráGöngudeildar sykursjúkra. 2) Upplýsingum úr hóprannsókn Hjartaverndar. 3) Athugun á innlögnum á Landspítalann. 4) Munnlegum upplýsingum kollega annars staðar frá. Einnig var reynt að áætla algengitýpu-IIínýlegrisamnorrænnirannsókn 1991 eftirsölutölum sykursýkilyfja og áætluðum dagskömmtum. Niðurstaðan þar var sú að 1350 einstaklingar væru hér á landi eða 5,6 af hverjum 1000. Inn í þessa tölu vantar reyndar alla þá sem eru eingöngu á sérstöku mataræði vegna sykursýki og má því gera ráð fyrir því að þessi tala myndi hækka eitthvað. Rannsókn Hjartaverndar gæti einmitt svarað því hve margir eru á sérstöku fæði við sykursýki, þar sem spurt er um meðferðarform hjáöllum sem svara sykursýki jákvætt. Efniviður og aðferðir: Þýðið voru konur og karlar úr áfanga I- V úr hóprannsókn Hjartaverndar sem stóðu yfir 1967-1991. Alls mættu 17.666 karlar og 17.399 konur á þessu tímabili. Karlarnir voru fæddir 1907-1934 og konurnar 1908-1935. Yngstu og elstu einstaklingarnir gátu því verið 34 ára til 79 ára. Skilgreindir voru hópar B, C, A, D, og E sem mættu í hvern áfanga fyrir sig. Hópi B var reyndar boðið í alla áfangana. Fengin var tölvuútprentun fyrir alla sem svöruðu já við sykursýki og einnig þá sem voru með fastandi blóðsykur (FBS) 6.1 mmól (110 mg/dl) og/eða 10.0 mmól (180 mg/dl) á sykurþolsprófi (50gr. eftir 1.5 klst.). Einnig var farið yfir gögn hjartaverndar og bætt við þessi gögn ef einstaklingar höfðu komið fram í öðrum áföngum og svo ef viðkomandi hafði farið í svokallað endurtekið sykurþolspróf (100 gr. eftir 2 klst.). Því næst voru sett eftirfarandi þrengri skilyrði til greiningar týpu-II sykursýki: 1) Skilyrði A: FBS >= 6.1 mmól + endurtekið sykurþol (100 gr. eftir 2 klst.) >= 11.1 mmól (200 mg/ dl). 2) skilyrði B: FBS >= 6.1 mmól + sykurþol (50 gr. eftir 1.5 klst.) >=11.1 mmól. 3) Skilyrði C: Endurtekið sykurþol (100 gr. eftir2klst.)>= 11.1 mmól. Útfráþessumgögnumvaraldursstaðlað algengi týpu-II sykursýki reiknað, eftir að hafa hreinsað út insulín háðatýpu-I einstaklingaúrgögnum fráGöngudeiId sykursjúkraá LSP. Niðurstöður: Fyrir aldurshópinn 50-64 ára sem er sambærilegur milli áfanga I-V, reiknaðist algengi 4.5% fyrir karla (áfangi I, 1967-'68) og 4.04% (áfangi V, 1983-'87). Algengi fyrir karla virðist hafa lækkað lítilsháttar en mismunur er marktækur (P= 0.05). Algengi fyrir konur reiknaðist 2.25% (áfanga I, 1968-’69) og 3.02% (áfangi V, 1987-’91). Algengið fyrir konurnar virðist hafa hækkað hins vegar og er mismunur marktækur (P= 0.05). Annars komu fram 234 konur (66%) og 290 (63%) karlar með þekkta sykursýki en 119konur(33%)og 168karlar(37%)greindust með sykursýki týpu-II skv. áðurgreindum skilyrðum. Meðferðar- formið skiptist þannig hjá þekktum sykursykisjúklingum: 1) Insulini voru 7 karlar (2%) og 5 konur (2%). 2) Töflum voru 122 karlar (43%) og 83 konur (35%). 3) Mataræði voru 67 karlar (23%) og 89 konur (39%). 4) Engin meðferð eða ekki tilgreind voru 94 karlar (32%) og 57 konur (24%). Alyktun: Mjögerfitteraðberasaman niðurstöður milli landa vegna mism. greiningaraðferða, en þessar niðurstöður staðfesta hvað algengi sykursýki týpu-II er lágt hér á landi og með því lægsta á Vesturlöndum. Ekki kemur fram mikil breyting á algengi týpu-U á þessum rúmlegatuttugu árum. Skv. þessum niðurstöðum er typa-II algengari hjá körlum en konum sem er annað en menn hafa haldið fram hér hér á landi. Einnig kemur á óvart hve margir eru einungis á mataræði eða engri meðferð, samtals 55% fyrir karla og 63% fyrir konur. ARFGENGI HANDARSLITGIGTAR Steineerður Anna Gunnarsdóttir'. Guðrún Aspelund', Helgi Jónsson2, Alfreð Arnason3, Sigrún Guðnadóttir3. 'LHI, 1Lyflœkningadeild Lsp, 3RHI íónœmisfrœði. Inngangur: Handarslitgigt er sjúkdómur sem sýnir sig seint, þannig að einkenni hans finnast yfirleitt ekki hjá fólki sem er yngra en 45 ára og sjúkdómurinn er algengari í konum en körlum. A undanförnum árum hafa menn velt fyrir sér hugsanlegum orsökum handarslitgigtar og hafa erfðir verið taldar skipta máli því oft finnast margir einstaklingar innan sömu fjölskyldu með þennan sjúkdóm. Erfðamynstrið bendir til þess að sjúkdómurinn erfist ríkjandi en full sýnd (penetrance) hans eigi sér ekki stað fyrr en eftir miðjan aldur. Efniviður og aðferðir: I framhaldi af rannsókn, sem gerð var á Hrafnistu í Hafnarfirði I mars s.l., áfaraldsfræði handarslitgigtar, fundum við og skoðuðum 37 einstaklinga úr 3 tjölskyldum þar sem saga var um handarslitgigt. Til þess að greina þá sem voru með handarslitgigt frá þeim sem höfðu hana ekki notuðum við ACR skilmerkin. Blóðprufur voru teknar úr öllum einstaklingum og þær sendar í vefjaflokkun. Út frá vefjaflokkum þriggjakynslóða var síðan hægt að finna út HLA-haplotýpur flestra einstaklinganna. Niðurstöður: Af þeim 37 einstaklingum sem við skoðuðum voru 23 með einkenni handarslitgigtar. I fjölskyldu I þar sem við skoðuðum 22 einstaklinga voru 17 með einkenni handarslitgigtar ogafþeimvoru 11 (64,7%)meðsömuHLA-haplotýpunaþ.e., A9, B7, Cw7, DR2, DQl. Enginn af þeim sem voru lausir við sjúkdóminn var með þessa HLA-haplotýpu. I fjölskyldu II þar sem við skoðuðum 9 einstaklinga voru 4 með einkenni handarslitgigtar. 1 fjölskyldu III þar sem við skoðuðum 6 einstaklinga höfðu 2 einkenni handarslitgigtar. Umræður: Með þessari rannsókn á arfgengi handarslitgigtar og erfðatengslum (linkage) eða fylgni (association) hennar við ákveðna vefj aflokka, vonuðumst við til þess að geta aukið ski Ining á handarslitgigt. Niðurstöðurnar benda til þess að erfðir hafi áhrif á handarslitgigt en samkvæmt þessum niðurstöðum eru þó ekki erfðatengsl milli handarslitgigtar og ákveðinnar HLA sameindar 106 LÆKNANEMINN 2 1994 47. árg.
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124

x

Læknaneminn

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Læknaneminn
https://timarit.is/publication/1885

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.