Læknaneminn - 01.04.1996, Page 14

Læknaneminn
getur auðvitað verið um að ræða sjúklinga þar sem
mjög erfitt er að finna æðar. Aðrar ástæður eru t.d.
ef leggurinn fer út úr æðinni og þegar eldci er hald-
ið við eftir að leggur hefur verið fjarlægður.
Sýklar geta valdið sýkingu. Erting af völdum
lausna eða lyfja sem gefin eru í legginn getur vald-
ið æðabólgu. Illa festur leggur sem hreyfist í æðinni
veldur ertingu og getur valdið bólgu og sýkingu.
Auk þess valda æðaleggir alltaf æðabólgu eftir
nokkra daga jafnvel þótt þeir séu aldrei notaðir.
Þessi ástæða ein ætti að nægja til þess að skipt sé um
æðar daglega eða a.m.k. annan hvern dag. Æða-
leggur sem ekki er notaður skal fjarlægður.
Aðrir þættir sem stuðla að myndun bólgu eða
sýkingar eru t.d. stærð leggjarins eða hlutfallið milli
stærðar leggjar og æðar. Það hefur áhrif á flæðið í
æðinni. Eins eykst hætta á æðabólgu ef innrennslis-
hraði er mikill eða ef gefin eru ertandi lyf.
Að lokum skal bent á að ef stálnálin hefur verið
dregin út má aldrei setja hana inn aftur vegna þess
að hún getur stungist gegnum teflonlegginn, eyðilagt
hann eða í versta faili skorið hluta hans frá hinum og
þannig valdið reki (embolia) til annarra líffæra.
NIÐURLAG
Þegar útbláæðaleggur er lagður þarf að hafa eftir-
farandi í huga:
1. Hver er ábending fyrir útbláæðalegg?
Til hvers á að nota hann?
2. Ekki skal þræða grófari legg en þörf er á í
útbláæð.
3. Upplýsa skal sjúklinginn og samvinnu
hans leitað sé þess nokkur kostur.
4. Sótthreinsa skal húðina og gæta fyllsta
hreinlætis við uppsetningu útbláæðaleggja.
3. Nota ætti hanska bæði til hreinlætis og til
þess að verja sjálfan sig.
6. Velja skal góða og stóra æð þegar þess er
kostur.
7. Festa skal alla æðaleggi tryggilega.
8. Skipta skal um útbláæðalegg eftir 1-2
sólarhringa og setja annan legg í nýja æð.
9. Leggur sem ekki er notaður skal
fjarlægður.
10. Þegar æðaleggur er fjarlægður skal þess
gætt að ekki lcomi mar eða blæðing
(haematom).
Fara skal vel með æðar sjúklinganna. Fái þeir
æðabólgu fylgir því verkur og óþægindi í langan
tíma og æðin er margar vikur, jafnvel mánuði, að
jafna sig.
APÓTEK AUSTURBÆJAR
HÁTEIGSVEGI 1 • 125 REYKJAVlK PÓSTHÓLF 529 Sl'MI 5621044
LÆKNANEMINN
12
1. tbl. 1996, 49. árg.