Læknaneminn - 01.04.1999, Blaðsíða 31

MÆLT MEÐ
Efnisleg rök fyrir og gegn
sameinmgu Landspítalans og
Sjúkrahúss Reykjavíkur
Helgi Sigurðsson
INNGANGUR
Sameiginlegur forstjóri var skipaður fyrir um ári
síðan fyrir Landspítaiann og Sjúkrahús Reykjavíkur,
ennfremur er ákveðið að sameiginleg stjórn verði
skipuð fyrir bæði sjúkrahúsin enda heyra þau bæði
rekstrarlega séð undir Heilbrigðis- og Trygginga-
málaráðuneytið. Arið 1997 kom frarn skýrsla frá
Heilbrigðis- og Tryggingamálaráðuneytinu um fram-
tíðarsýn varðandi skipulag sjúkrahúsanna í Reykjavík
og nágrenni, en í henni er gert ráð fyrir að byggt verði
eitt fullkomið háskólasjúkrahús á íslandi (1). Þrátt
fyrir þetta er vilji stjórnvalda varðandi framtíðar-
stefnu í sjúkrahúsmálum á höfðborgarsvæðinu óljós,
með öðrum orðum það liggur ekki ennþá fyrir hvort
raunveruleg sameining sjúkrahúsanna sé í vændum
eður ei.
Fyrir tæpurn 10 árum var bráðasjúkrahúsunum í
Reykjavík fækkað úr þremur í tvö með sameiningu
Landakots og Borgarspítalans í Sjúkrahús Reykjavík-
ur. Þó nokkrar deilur voru um þá sameiningu á sínum
tíma. Nú snýst umræðan um hugsanlega frekari sam-
einingu, það er sameiningu Landspítalans og Sjúkra-
húss Reykjavíkur. Umræðan um þessi mál hefur eink-
um verið byggð á órökstuddum staðhæfingum og
minna borið á efnislegum rökum. I umræðunni fram
til þessa hafa aðallega tekist á tvö megin sjónarmið,
annars vegar að landið væri það fámennt að ekki væri
grundvöllur til reksturs nema eins vel útbúins sjúkra-
húss á höfuðborgarsvæðinu og hins vegar að rekstur
tveggja sjálfstæðra sjúkrahúsa væri forsenda eðlilegr-
ar faglegrar samkeppni sem er grundvallaratriði fyrir
framþróun íslenska heilbrigðiskerfisins.
Markmiðið með þessari grein er að draga fram þau
helstu efnislegu rök, sem eru fyrir og gegn samein-
ingu Landspítalans og Sjúkrahúss Reykjavíkur, enda
ættu ákvarðanir í heilbrigðismálum öllu jafna að
byggja á slíkum rökum en ekki á órökstuddum stað-
hæfingum.
AF HVERJU ER VERIÐ AÐ SAMEINA
SJÚKRAHÚS?
Höfuðmarkmið rneð sameiningu sjúkrahúsa er að
bæta gæði heilbrigðisþjónustunar en jafnframt fylgja
fjárhagsleg ntarkmið, það er að ná fram sparnaði með
þeirri hagræðingu sem fylgir í kjölfar sameiningar
(2). Sameining sjúkrahúsa hefur verið í deiglunni á
Vesturlöndum og jafnvel haft í flimtingum að sam-
einingaræði (merger mania) væri í gangi (2) Sem
dærni má nefna að á síðustu árum hafa fleiri þúsund
slíkar sameiningar átt sér stað í okkar helstu ná-
grannaríkjum (3). í meðfylgjandi töflu er ætlunin að
draga fram þá þætti, sem helst ættu að koma til skoð-
unar þegar verið er að íhuga sameiningu sjúkrahúsa
og er tekið mið af aðstæðum hér á landi.
ÁRANGUR MEÐFERÐAR
Sýnt hefur verið fram á það fyrir fjölda sjúkdóma
að árangur meðferðar batnar: (i) á sjúkrahúsum með
auknum sjúklingafjölda (4-6), (ii) með meiri læknis-
fræðilegri sérhæfingu (7,8) og (iii) þegar hver læknir
meðhöndlar ótilgreindan lágmarksfjölda sjúklinga
(9,10).
VALMÖGULEIKAR SJÚKLINGS
I dag getur sjúklingur sem er óánægður með þjón-
ustu á einu sjúkrahúsanna leitað á hitt, en ef til sam-
einingar kemur þá minnka valmöguleikar. Eins og að-
stæður eru í dag þá er samkeppni á milli sjúkrahús-
anna um að veita sjúklingum þjónustu, að minnsta
kosti á vissum sviðum, og það ætti að draga úr líkum
á löngum biðlistum. Samkeppnin getur haft neikvæð-
ar fjárhagslegar afleiðingar eins og vikið er að hér
Höfundur er krabbameinslœknir á Landspítalanum
LÆKNANEMINN • 1. tbl. 1999, 52. árg.
27