Læknaneminn - 01.04.1999, Blaðsíða 32

fyrir neðan. Þá hefur einnig verið notað sem rök gegn
sameiningu sjúkrahúsa, að sumir sjúklingar þurfa að
leita lengra eftir þjónustu en áður, en það gildir þó
ekki hér á landi þar sem vegalengdin á milli spítal-
anna er óveruleg.
Tafla 1. Rökstuðningur fyrir og gegn sam-
einingu sjúkrahúsa
Rökstuðningur Forsendur Fyrir Gegn
Árangur meðferðar
Sjúklingafjöldi á sjúkrahúsi (4-6) +
Sérhæfing (7,8) +
Lágmarksfj. sjúklinga á sérfræðing (9,10) +
Valmöguleikar sjúklings
Samkeppni +
Vegalengdir (+)*
Fjármál Hagræðing/niðurskurður (legurúm,
tæknibúnaður, o.s.frv.) (2) +
Samkeppni(2) +
Stjórnunarkostnaður (2) +
Kostnaður vegna vaktþjónustu (2) +
Framleiðni/kostnaður (2) (+)*
Stjórnun (2) + (+)*
Lög
EES samningurinn um vinnutíma +
Starfsfólk
Atvinnuöryggi (2) +
Starfsgleði og vinnuöryggi (13) +
Nýtt sjúkrahús +
Kennsla, þjálfun, sérnám og rannsóknir +
* Gildir ekki hér á landi ** Getur dregið úr áhrifum lækna(3)
FJÁRMÁL
Með sameiningu sjúkrahúsa næst fram ýmiss kon-
ar hagræðing (2). Tvöföldun helstu deilda yrði úr
sögunni og þar með yrði hægt að draga úr fjölda legu-
rúma og fækka starfsfólki. Samkeppnin á milli
sjúkrahúsanna hefur fram að þessu haft í för með sér
samkeppni um starfsfólk og fjármagn, ennfremur hef-
ur átt sér stað tvöföldun í ýiniss konar sérhæfðum
tækja- og tæknibúnaði, en slíkar óþarfa fjárfestingar
myndu einnig heyra sögunni til við sameiningu. Hag-
ræðing mun eiga sér stað í stoðþjónustu eins og við
rannsóknarstofur, við innkaup og birgðahald. Hlut-
fallslega minnkar kostnaður við stjórnun þar sein yf-
irmönnum fækkar (2). Eitt af höfuðmarkmiðum sam-
einingar á sjúkrahúsum er að auka afköst og fram-
leiðni (2). Sjúkrahús hér á landi fá fyrirfram ákveðn-
ar fjárveitingar, en lítil sem engin tenging er á milli
þeirra og afkasta. Rökin um aukna framleiðni eiga
því ekki enn sem komið er við hér á landi, en eins og
viðgengst hjá öllum öðrum vestrænum þjóðum, þá er
viðbúið að farið verði inn á sömu braut hér á landi og
að hluti af rekstrarfé sjúkrahúsa fáist með sértekjum
sem tengjast veittri þjónustu.
STJÓRNUN
Með sameiningu verður stjórnun ódýrari og skil-
virkari, að minnsta kosti upp að vissu marki (2). Því
hefur verið haldið fram að heppilegasta stærðin á
sjúkrahúsi sé um 600-800 virk legurúm (II), en það
er viðbúið að sameinað sjúkrahús Landspítalans og
Sjúkrahús Reykjavíkur yrði einmitt af þeirri stærð-
argráðu. Sameiginlegur legurúmafjöldi sjúkrahús-
anna í dag er reyndar rúmlega eitt þúsund, en sjúkra-
húsin hér á landi virka að hluta til eins og hjúkrunar-
heimili fyrir aldraða og langlegusjúklinga og á þessu
þarf að verða breyting. Ahrif einstakra lækna gæti
minnkað (3) en það í sjálfu sér getur bæði verið nei-
kvætt og jákvætt.
LÖGIN
I ljós hefur komið að EES samningurinn um vinnu-
tíma er nánast óframkvæmanlegur á sjúkrahúsunum,
en íslensk stjórnvöld hafa samt skuldbundið sig til að
taka hann í framkvæmd. Samningurinn kveður á um
að ekki megi vinna meira en 13 tíma á sólarhring og
að vinnuvikan sé að jafnaði ekki lengri en 48 tímar.
Sameining sjúkrahúsanna myndi auðvelda þetta, það
að aðstoðarlæknar vinni á þrískiptum eða tjórskiptum
vöktum er ekki í takt við samninginn.
STARFSFÓLK
Atvinnuöryggi er ógnað við sameiningu sjúkrahúsa
og sameining sjúkrahúsa getur haft skaðleg áhrif á
vinnugleði (2,3,12). Sameining sjúkrahúsa hefur mis-
tekist í allt að 75% tilvika þegar ekki er tekið tillit til
28
LÆKNANEMINN • 1. tbl. 1999. 52. árg.