Læknaneminn - 01.04.1999, Blaðsíða 33

þeirrar vinnuhefðar sem var ríkjandi fyrir sameiningu
(2). Ennfremur þurfa markmiðin með sameiningu að
vera skýr og henni þarf að fylgja vel unnin þrepaáætl-
un þar sem tekið er tillit til starfsmanna og betra
vinnuumhverfis (2,12).
KENNSLA, ÞJÁLFUN, SÉRNÁM OG
RANNSÓKNIR
Helstu rökin fyrir því að íslenskir læknar leita til
sérnáms erlendis eru smæð þjóðarinnar. Það er álitið
að í flestum sérgreinum læknisfræðinnar, þá myndi
læknir í sérnámi hérlendis ekki fá þá þjálfun sem er
talin nauðsynleg. Það má vera að þetta sé að breytast
með þeim þjóðfélagsbreytingum sem eru að eiga sér
stað hér á landi. Islendingar verða rúmlega þrjú hund-
ruð þúsund árið 2010 og þá munu yfir 80% lands-
manna búa í námunda við Reykjavík. Ef til staðar
væri hér á landi eitt fullkomið háskólasjúkrahús þá er
hugsanlegt að þetta viðhorf myndi breytast. Það
mætti hugsa sér að þó nokkur hluti sérnámsins færi
fram hér á landi. Tilkoma gagnagrunns á heilbrigðis-
sviði og samvinna lækna og sjúkrastofnana við líf-
tæknifyrirtæki á borð við Islenska Erfðagreiningu og
Urði Verðandi Skuld mun kalla á aukna þörf fyrir
rannsóknarvinnu. En læknar í framhaldsnámi eru oft
drifkrafturinn í rannsóknarvinnu.
NÝTT HÁSKÓLASJÚKRAHÚS
Færð hafa verið fyrir því rök að úrelding Landspít-
alans og Sjúkrahúss Reykjavíkur sé í sjónmáli, bygg-
ingarnar eru gamlar og uppfylla ekki kröfur tímans
um nútíma sjúkrahús. Þessu til stuðnings má nefna að
samkvæmt lögum um réttindi sjúklinga „á sjúklingur
rétt á að njóta stuðnings fjölskyldu sinnar meðan á
meðferð stendur”, en á sama tíma viðgengst það að
illa haldnir sjúklingar þurfa oft að deila sjúkrastofu
með öðrum sjúklingum svo ekki sé minnst á þegar
sjúklingar eru vistaðir á göngum eða afkimum. Mjög
lítil uppbygging hefur orðið á göngu- og dagdeildar-
þjónustu á sama tíma og hún er þungamiðjan í þjón-
ustu sjúkrahúsa víða um heim. Aðkoman að sjúkra-
húsunum er ófullnægjandi og bílastæðamál í ólestri.
Vinnuaðstaða starfsfólks er oft léleg, en góð vinnuað-
staða er ein megin forsendan til þess að viðhalda og
auka gæði heilbrigðisþjónustunnar. Víða um heim
hafa menn hreinlega gripið til þess ráðs að byggja ný
sjúkrahús t.d. á 30-50 ára fresti þar sem þau úreldast
á sama hátt og tækjabúnaður. Það er viðbúið að land-
fræðileg sammeining sjúkrahúsanna myndi fylgja í
kjölfar sameiningar þeirra. Sameiningin gæti þannig
flýtt fyrir því að byggt yrði nýtt háskólasjúkrahús
landsmanna, sem síðan taki mið af breytingum og
þróun, sem orðið hefur í lækningum og umönnun.
NIÐURSTAÐA
Þau rök að rekstur tveggja sjálfstæðra sjúkrahúsa
væri forsenda eðlilegrar faglegrar samkeppni sem
síðan er grundvallaratriði fyrir framþróun íslenska
heilbrigðiskerfisins eru haldlítil, því samkvæmt ofan-
greindri samantekt þá eru mun fleiri rök sem mæla
með sameiningu sjúkrahúsanna. Þar vega þyngst þau
rök að sameiningin ætti að geta stuðlað að bættum
meðferðarárangri hér á landi. Það er einnig athyglis-
vert að inargar einingar hér á landi virðast dafna mjög
vel án innlendrar samkeppni, má þar nefna hjarta-
skurðlækningar, heilaskurðlækningar, kvensjúk-
dómalækningar, augnlækningar, háls-, nef- og eyrna-
lækningar, rannsóknastofu í meinafræði, rannsókna-
stofu í sýklafræði, rannsóknastofu í ónæmisfræði og
blóðbankann.
Akvörðun um sameiningu Landspítalans og
Sjúkrahúss Reykjavíkur þarf að byggja á meiru en
órökstuddum fullyrðingum. Nauðsynlegt er að taka
óhlutdrægt mið af öllum hliðum, líkt og reynt hefur
verið að gera hér. Islenskir læknar sækja sérmenntun
sína á bestu staði erlendis og er því eðlilegt að þessir
staðir verði fyrirmynd að uppbyggingu okkar sjúkra-
stofnana. Þegar og ef að sameiningu kemur getum við
öll verið sammála um að setja þarf skýr markmið og
vanda vel til verksins.
Tilvilnanir
1. VSO ráðgjöf. Skipulagsathugun sjúkrahúsanna í Reykjavík og
nágrenni. Heilbrigðis- og Tryggingamálaráðuneytið
15.08.1997
2. Garside P. Evidence based mergers? Two things are important
in mergers: clear goals, clearly communicated. BMJ (Rit-
stjórnargrein) 1999; 318:345-346.
3. Kassirer JP. Mergers and acquisitions — Who benefits? Who
loses? N Engl J Med (Ritstjórnargrein) 1996; 334:722-723.
4. Thiemann DR, Coresh J, Oetgen WJ, Powe. The association
between hospital volume and survival after acute myocardial
infarction in elderly patients. N Engl J Med 1999;340:1640-8.
5. Begg CB, Cramer LD, Hoskins WJ, Brennan MF. Impact of
hospital volume on operative mortality for major cancer sur-
gery. JAMA 1998; 280:1747-51.
6. Hannan EL. The relation between volume and outcome in
LÆKNANEMINN • 1. tbl. 1999. 52. árg.
29