Úrval - 01.12.1964, Side 63

Úrval - 01.12.1964, Side 63
FISKASEIÐI 61 eldrarnir láti sér annt um af- kvæmin. Tökum t. d. hrognkels- in, sem koma hér upp að strönd- inni á vorin til að hrygna. Hrygnan, það er grásleppan, kemur eggjunum fyrir á vörð- um stað t. d. í sprungu eða milli steina á bolninum. Síðan hypj- ar hún sig á brott. Hængurinn, það er rauðmaginn, tekur þá við, frjóvgar eggin og tekur sér síðan varðstöðu við þau, sem hann heldur trútt og stöðugt þá 50—60 daga, sem þeð tekur eggin að klekjast. Hann ræðst af fullum móði á alla, sem trufla hann. Og svo trúverðugur er hann við gæzlu afkvæmanna, að stundum fjarar undan honum. Og til eru hér fiskar, sem sýna afkvæmum sínum enn meiri umönnun. Lítum t. d. á horn- sílið — dverginn meðal íslenzkra fiska — það sýnir afkvæmum sínum sérstaka natni. Hornsílis- hængurinn tekur hlutverk sitt svo alvarlega, að hann byggir eggjunum eins konar hús úr plöntuhlutum og fleiru, sem við skulum kalla hreiður, og er það á stærð við mannshnefa. Þegar þessum undirbúningi er lokið, fær hann einhverja hrygnuna — með góðu eða illu — til að synda inn í hreiðrið. Er hún hefur gert skyldu sína þar, hypjar hún sig á burt. Hængurinn frjóvgar nú eggin og tekur sér síðan varðstöðu við hreiðrið. Og vei þeim, sem vogar sér að nálgast hann nú. Þeim verður engin miskunn sýnd. Hann gætir ekki aðeins eggjanna allan timann, sem þau eru að klekjast, heldur lítur einnig eftir seiðunum um skeið, eftir að þau eru komin úr eggjunum. Syndi þau úr hreiðrinu, eltir hann þau, tek- ur í munninn og syndir með þau heim og hreinlega spýtir þeim inn i hreiðrið aftur. Og það eru reyndar til hitabeltisfiskar, sem ganga skrefi lengra. Hjá þeim klekjast eggin út í munni hængs- ins og þangað leita líka seiðin meðan þau eru lítil, ef hætta er á ferðum. Þótt hér hafi verið nefnd nokk- ur dæmi um, að fiskar láti sér annt uin afkvæmi sín, er það hins vegar ekki útbreitt meðal fiska. Uppvöxtur afkvæmanna er hjá öllum þorra fisktegunda að mestu háður því ástandi, sem ríkir hverju sinni i umhverfi þeirra. Það er augljóst, að gæzla eggja og afkvæma hjálpar til við að koma þessu unga og við- kvæma lífi yfir margar hættur á fyrsta lifsskeiðinu. Sama er að segja um þá fiska, sem fæða lifandi afkvæmi. Og nátturan sjálf tekur þetta með í reikning- inn, því það er almenn regla, að fiskar, sem hafa eggja og seiða
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116
Side 117
Side 118
Side 119
Side 120
Side 121
Side 122
Side 123
Side 124
Side 125
Side 126
Side 127
Side 128
Side 129
Side 130
Side 131
Side 132
Side 133
Side 134
Side 135
Side 136
Side 137
Side 138
Side 139
Side 140
Side 141
Side 142
Side 143
Side 144
Side 145
Side 146
Side 147
Side 148
Side 149
Side 150
Side 151
Side 152
Side 153
Side 154
Side 155
Side 156
Side 157
Side 158
Side 159
Side 160
Side 161
Side 162
Side 163
Side 164

x

Úrval

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Úrval
https://timarit.is/publication/1841

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.