Úrval - 01.12.1964, Page 72

Úrval - 01.12.1964, Page 72
70 ÚRVAL meðan fjárgæzlan var fólgin í að halda fé til beitar. Enginn efi er á, að margur bóndinn hefur átt góðum fjármanni það að þakka, að hann bjargaðist af i harðindaárum, þegar hallæri og fjárfellir vofði yfir heilum hér- uðum. Fjármanna er getið víða i fornbókinenntunum. Sýnir það eitt með öðru, hvílíka þýðingu þeir höfðu, þvi að eins og nóg- samlega er kunnugt, fjallar saga vor nærri eingöngu um höfðingja og deilur þeirra um völd og auð. Alþýðan er nánast ekki til, nema þegar höfðingjarnir þurfa að nota alþýðumennina sem peð i valdatafli sínu. En fyrr sem nú hvíldi þjóðfélagið á herðum þeirra manna, sem vígðu lif sitt stritinu. Þess þarf jafnan að gæta, þegar saga þjóðarinnar er skráð. í bókmenntunum hefur fjár- mannsins verið getið nokkrum sinnum. Þorgils Gjallandi dreg- ur upp myndir af fjárhirðum i sögum sínum, og ógleyman- leg er lýsingin á Ólafi sauða- manni í Heiðarbýlissögum Jóns Trausta. Það er án efa hin sann- asta lýsing á fjármanni, sem til er i bókmenntunum. Loks hefur Gunnar Gunnarsson dregið upp stórfenglega mynd af hinum góða hirði í snilldarverkinu Aðventu. Víðar i bókmenntum hefur fjármannsins verið getið, en hér verður látið staðar num- ið. Saga fjármannanna er nú lið- in. Að vísu er sauðfjárræktin ennþá einn helzti atvinnuvegur þjóðarinnar, en slík gjörbreyt- ing hefur á orðið, að um fjár- menn i eldri merkingu er ekki lengur að ræða. Nú eru menn víst yfirleitt hættir að beita fénu eins og áður. Og jafnvel afréttarsmölun fer fram á ann- an hátt en áður var. Nú eru þess dæmi, að menn fari á bif- reiðum um afréttina! Og unga kynslóðin hefur víst litla hug- mynd um alla þá erfiðleika og hættur, sem feður hennar og afar urðu að leggja sig í til þess að sjá sér og sínum farborða. Ef til vill hefur seigla þjóðar- innar hvergi birzt skýrar en einmitt í gervi hins íslenzka sauðamanns, sem stóð yfir fé sinu frá morgni til kvölds í vetrarbyljum og skóf snjóinn af rindunum, svo að hjörðin gæti náð til jarðar. Það var oft bar- átta upp á líf og dauða. Ekki eingöngu við hriðar og illviðri, heldur miklu fremur við fellis- vofuna, sem ætíð blasti við sjónum bændanna, þar sem hey- fengur var ófullnægjandi og eina úrræðið var þvi að „setja á guð og gaddinn“, ef menn ættu að geta gert sér vonir um að geta
Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
Page 11
Page 12
Page 13
Page 14
Page 15
Page 16
Page 17
Page 18
Page 19
Page 20
Page 21
Page 22
Page 23
Page 24
Page 25
Page 26
Page 27
Page 28
Page 29
Page 30
Page 31
Page 32
Page 33
Page 34
Page 35
Page 36
Page 37
Page 38
Page 39
Page 40
Page 41
Page 42
Page 43
Page 44
Page 45
Page 46
Page 47
Page 48
Page 49
Page 50
Page 51
Page 52
Page 53
Page 54
Page 55
Page 56
Page 57
Page 58
Page 59
Page 60
Page 61
Page 62
Page 63
Page 64
Page 65
Page 66
Page 67
Page 68
Page 69
Page 70
Page 71
Page 72
Page 73
Page 74
Page 75
Page 76
Page 77
Page 78
Page 79
Page 80
Page 81
Page 82
Page 83
Page 84
Page 85
Page 86
Page 87
Page 88
Page 89
Page 90
Page 91
Page 92
Page 93
Page 94
Page 95
Page 96
Page 97
Page 98
Page 99
Page 100
Page 101
Page 102
Page 103
Page 104
Page 105
Page 106
Page 107
Page 108
Page 109
Page 110
Page 111
Page 112
Page 113
Page 114
Page 115
Page 116
Page 117
Page 118
Page 119
Page 120
Page 121
Page 122
Page 123
Page 124
Page 125
Page 126
Page 127
Page 128
Page 129
Page 130
Page 131
Page 132
Page 133
Page 134
Page 135
Page 136
Page 137
Page 138
Page 139
Page 140
Page 141
Page 142
Page 143
Page 144
Page 145
Page 146
Page 147
Page 148
Page 149
Page 150
Page 151
Page 152
Page 153
Page 154
Page 155
Page 156
Page 157
Page 158
Page 159
Page 160
Page 161
Page 162
Page 163
Page 164

x

Úrval

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Úrval
https://timarit.is/publication/1841

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.