Mímir - 01.07.1987, Blaðsíða 20

Ég vildi ekki letja fólk til að hafa fjölbreytni
í svörunum með því að taka fram í upphafi að
nota mætti sömu litaheitin eins oft og hver
vildi, en ef spurt var hvort endurtaka mætti
litarheiti, svaraði ég því játandi, og kom sú
spurning upp hjá flestum.
4.2 Almenn umfjöllun
Ef einhver fullnægjandi niðurstaða ætti að
fást úr prófi sem þessu, þyrfti framkvæmdin
að vera öðruvísi. Val lita þyrfti að vera mark-
vissara, annaðhvort fullkomið handahóf eða
hver litur vandlega hugsaður. Litirnir þyrftu
að vera færri, nokkuð þar á að karlarnir væru
orðnir þreyttir þegar farið var að síga á seinni
hluta litakönnunarinnar. Þátttakendurnir
þyrftu að vera miklu fleiri og flokkaðir þæði
eftir stéttum og aldri.
Þrátt fyrir fyrrgreindar takmarkanir þeirrar
könnunar sem ég gerði hlýtur að vera hægt að
draga einhverjar ályktanir af henni, þó niður-
stöður séu ekki annað en vísþendingar.
Mér fannst ég fá mjög eindregnar vísþend-
ingar um að munur væri á notkun litaheita
hjá konum og körlum. Lítum fyrst á töflu með
stigafjölda karla og kvenna í könnuninni. í
fremri dálki er fæðingarár, en í þeim aftari
stigafjöldi einstaklingsins.
Ár Konur Ár Karlar
'72 53 '72 44
'71 67 '70 57
'65 52 '68 57
'52 61 '68 56
'43 74 '44 53
'34 54 '33 48
'22 60 '17 57
meðalstiga- fjöldi 60,1 53,1
Tafla 1. Stigafjöldi þátttakenda
Munurinn á meðalstigafjölda er ekki mikill,
en samt nokkur. Ef hópnum er skipt í tvo
jafna hluta eftir aldri og meðalstigafjöldi
reiknaður fæst minni stigamunur en milli
kynja. Yngri hópurinn hefur þá meðaleink-
unnina 55,1 en eldri hópurinn 58,1. Munur-
inn á meðalstigafjölda aldurshópanna er því 3
stig, en 7 stig milli kynja.
Stigafjöldi
'70 '60 '50 '40 '30 '20 '10
Fæðingarár
Línurit 1.
Samband aldurs og stigafjölda eftir kynjum.
Línurit 1 sýnir að þreiddin er meiri í svörum
kvennanna en karlanna. A meðan 22 stiga
munur er á hæstu og lægstu einkunn hjá kon-
unum, er ekki nema 13 stiga munur á
hæstu og lægstu einkunn hjá körlunum.
E.t.v. hafa karlmenn niðurjörvaðri litaorða-
forða en konur. A.m.k. virðist þessi orðaforði
vera einstaklingsþundnari hjá konunum en
körlunum.
4.3 Vangaveltur um litaheitin sem fram komu
í könnuninni
Lítum nú nánar á niðurstöðurnar úr áður-
nefndri könnun. Karlarnir notuðu frekar
grunnlitaheiti en konurnar. Grunnlitaheiti
koma fyrir 73 sinnum í svörum karlanna, en
55 sinnum í svörum kvennanna. Þessarniður-
stöður eru í fullu samræmi við niðurstöður
erlendra rannsókna (shr. 3. kafla hér að fram-
an). Karlarnir afmarka líka frekar litina með
Ijós- og dökk- en konurnar, hjá þeim eru 40
slík svör en 28 hjá konunum. Það er athyglis-
vert að karlarnir hafa 3 litaheiti af þessum
toga sem konurnar hafa ekki, þ.e. Ijósrautt,
dökkrautt, Ijósbrúnt. Hjá konunum koma tvö
20