Mímir - 01.07.1987, Side 46

Það gefur auga leið að ein menningareining
leiðir að annarri og þannig verða til raðir af
merkingartengdum keðjunr:
(1) Rautt = Ætt = Gott = Fallegt
Blátt = Óætt = Vont = Ljótt
Engu að síður er Adam og Evu það um
megn að nefna þessar einingar, og þá jafnframt
skilja þær, nema þau beini þeim í farvegi
merkingarþærra forma. Því hefur þeim verið
séð fyrir (eða öðlast kannski smátt og smátt)
sannkölluðu frummáli sem nægir til að tjá
þessi hugtök.
Tungumálið samanstendur af tveimur hljóð-
unr, A og B, sem hægt er að raða niður með
ýmsu móti eftir samsetningarreglunni X,«Y,X.
Þetta þýðir að sérhver runa þarf að byrja á
öðru hvoru frumhljóðinu og halda áfram með
tt-endurtekningum á hinu og síðan skal enda á
því fyrra. Svona regla leyfir framleiðslu á óend-
anlega mörgum röðum af setningafræðilega
réttum runum. En Adam og Eva hafa skýrt af-
markaðan orðaforða sem nær nákvæmlega yfir
ofangreindar menningareiningar. Og þannig
starfar þá lykillinn:
undir Veru/Neind og jafnvel túlkað aðstæður á
þorð við Velþóknun/Vanþóknun og þannig
koll af kolli.
Fleiri eru setningafræðireglurnar ekki nema
sú staðreynd að ef tvær runur eru tengdar hvor
annarri komast menningareiningar þeirra
fyrir vikið í gagnvirkt samband: BAAAB,
ABBBBBA þýðir til dæmis „eplið er rautt“ en
líka „rautt epli".
Adam og Eva eru fullfær um að þeita sínu
edenska tungumáli, en þó er eitt sem þeim
reynist erfitt að átta sig alveg á: myndunarregl-
an að baki rununum. Þau hafa einhvers konar
hugboð urn hana, en þó þannig að þeim sýnast
AA og BB runurnar vera afbrigðilegar. Og það
sem meira er, þeim er það gersamlega hulið að
hægt sé að gefa sér fleiri réttar runur. Þetta er
öðrum þræði út af því að þau hafa enga sér-
staka þörf fyrir þær sökum þess að það er
ekkert fleira sem þau langar að gefa nafn. Þau
þúa í heimi sem hefur gnægðir alls, allt er í
friðsælu jafnvægi og allar óskir jafnharðan upp-
fylltar og þau rnerkja ekki hjá sér neinar þarfir
eða nauð.
Því er það að merkingartengdu keðjurnar úr
(1) taka á sig þessar formgerðir:
(2)
ABA Ætt
BAB Óætt
ABBA Gott
BAAB Vont
ABBBA Snákur
BAAAB Epli
ABBBBA Fallegt
BAAAAB Ljótt
ABBBBBA Rautt
BAAAAAB Blátt
Að auki býr lykillinn yfir tveimur áhrifs-
völdum sem hægt er að nota í öllum aðstæð-
um:
AA = Já
BB = Nei
(3)
ABA = ABBA = ABBBBA =
Éta Gott Fallegt
BAB = BAAB = BAAAAB =
Ekki Éta Vont
ABBBBBA = BAAAB = AA
Rautt Epli Já
BAAAAAB = ABBBA = BB
Ljótt Blátt Snákur Nei
Orð jafngilda þannig hluturn (eða öllu held-
ur þeim kenndum sem Adam og Eva vita af) og
hlutir jafngilda orðum. Það er því eðlilegt að
þau sjái út úr þessu nokkur merkingartengsl
svo sem:
sem geta staðið fyrir Leyfi/Bann eða ef svo ber (A) ABA = Rautt
46