Mímir - 01.07.1987, Blaðsíða 53

eins og Guð sem skapaði allt þá heldur hann
sig utan og ofan og aftan við handarverk sín,
ósýnilegur, slípaður uns hann hverfur, áhuga-
laus og snyrtir á sér negiurnar.
Nýsköpun inntaksins
Að Iokum róast Adam. Eitt er að minnsta
kosti alveg ljóst eftir rannsóknaræðið sem rann
á hann: skipan tungumálsins er ekki algild.
Þetta ýtir undir réttmætar efasemdir um að
paranirnar á merkingartengdu keðjunum og
hinum menningarlega alheimi merkinga, eins
og settar voru fram sem kerfið í (2), þær kunni
eftir allt saman að vera ekki að öllu ieyti algild-
ar. Loks finnur hann sig knúinn til að draga í
efa heildaríjölda þeirra menningareininga sem
kerfið hafði parað svo snoturlega við þær keðj-
ur af runum sem hann var að enda við að eyði-
leggja.
Nú fer Adam að huga að rannsóknum á
formi inntaks. Hver sagði eiginlega að Blátt
væri Óætt? Adam færir sig um set burt frá
viðteknum merkingum að heimi reynslunnar,
þar sem hann hittir aftur fyrir hin efnislegu
merkingarmið. Hann tínir bláber og étur það:
berið bragðast ágætlega. Fram að þessu hefur
hann vanist því að sækja allan vökva sem hann
hefur þurft í rauð aldin, en nú uppgötvar hann
að (blá)vatn er prýðilegt til drykkjar og fær
raunar sérstakt dálæti á því. Aftur grípur hann
sú forvitni sem hann fann fyrst fyrir eftir til-
raunina í (11): það er ekki ósennilegt að til séu
ýmis stig af rauðu, blóðrautt, sólarrautt, epla-
rautt eða rauður litur ýmissa grasa og runna.
Enn á ný flysjar Adam utan af inntakinu og
uppgötvar alveg nýjar menningarkvíar (þetta
þýðir nýja hluta veruleikans til að skynja) sem
hann þarf að skapa ný nöfn til að tákna, og það
reynist honum auðvelt. Hann myndar flóknar
runur til að tákna þessar nýju kvíar og finnur
upp nýjar formúlur fyrir orðum svo hann geti
tjáð reynslu sína með staðreyndadómum.
Reynslan er því næst heimfærð með semíótísk-
um dómum upp á tungumálið sem þenst út.
Tungumálið þrútnar í höndum hans og veröld
hans stækkar og verður fyllri en áður. Það er
augljóst að hvorki tungumálið né heimurinn er
nálægt því eins samhljómandi né einradda og
áður þegar allt var eins og í (1), en hann skelfist
þó að minnsta kosti ekki lengur mótsagnirnar í
málkerfinu þeirra; það er sökum þess að mót-
sagnirnar neyða hann að öðru leytinu til þess
að sjá upp á nýtt formið sem hann gefur heim-
inum, en að hinu ieytinu hvetja þær hann til
að nýta sig vegna alls kyns möguleika á
skáldlegum áhrifsbrögðum.
Allt verður þetta til þess að Adam uppgötvar
að Regla er ekki til sem slík; hún er aðeins einn
af óendanlega mörgum háttum sem koma
stundum ró á óreglu.
Ekki er að orðlengja það að Eva heldur
áfram að ota eplinu að Adam. Og þegar Adam
hefur loks étið það er hann kominn í þá að-
stöðu að hann getur kveðið upp dóminn «epli
er gott» sem festir á ný í sessi, þó ekki sé
annað, það jafnvægi sem ríkti í kerfinu fyrir
Bannlögin. En þetta er bara smáræði og skiptir
ekki lengur máli úr því sem komið er. Adam
hlaut að fara á brott úr aldingarðinum eftir
fyrstu fálmkenndu tilraunirnar með málkerfið.
Þarna Iágu mistök Guðs, að fara að raska þeirri
einradda samhljóman sem var í þessu frum-
stæða málkerfi og setja fram bann sem var
margrætt; en eins og títt er um bönn var því
ætlað að forbjóða eitthvað eftirsóknarvert. Frá
og með þeirri stundu (ekki frá þeirri þegar
Adam át eplið í raun og veru) hófst saga heims-
ins.
Nema Guð hafi vitað fullvel hvað hann var
að gera og sett fram bannið til að flýta fyrir
fæðingu sögunnar. Eða þá kannski að Guð hafi
ekkert verið til og Adam og Eva þá fundið upp
á þessu banni til þess einfaldlega búa til mót-
sögn í málkerfinu svo þau gætu átt í andríkum
samræðum. Ef til vill var þessi mótsögn inn-
byggð í kerfið allt frá byrjun og mýtan um
bannið hreinn diktur í forfeðrum okkar til þess
blátt áfram að koma með einhverjar útskýring-
ar á svo hneykslanlegu ástandi mála.
Okkur hefur sýnilega borið nokkuð út fyrir
þann ramma sem okkar skýrt afmarkaða rann-
sókn hefur sett, því henni var ætlað að fást við
53