Mímir - 01.06.2005, Síða 74

hafa eins og önnur börn tilhneigingu til að taka
bókstaflega það sem sagt er og skilja þá ekki strax
hvað það er sem fær aðra til að hlæja eða reiðast
eftir atvikum. Eins og í Gvendarbókunum og fleiri
íslenskum barnabókum er á ferðinni einskonar
misræmi, strákarnir skilja hlutina sínum eigin
skilningi eins og önnur börn og komast oft að
niðurstöðu um flókna hluti byggðri á þeim skilningi.
í einu slíku tilfelli er þeim sagt að kötturinn þeirra
hann Jón Sófus þurfi að fara til dýralæknis svo
hann hætti að breima og láta ófriðlega í kringum
aðrar kisur. Strákarnir eru ekki lengi að kveikja á
perunni:
[...]Það er náttúrulega þetta sem er að Simba,
sagði Jón Bjarni loks, þegar hann hafði hugsað
um stund. Þess vegna er hann aldrei heima hjá
sér og hangir alltaf yfir Önnu Jónu.
En þetta hefði hann ekki átt að segja. Anna
Jóna æpti upp, rak honum bylmingskinnhest og
þaut út úr eldhúsinu. Þið eruð óþolandi, æpti
hún og þaut inn í baðherbergið og skellti á eftir
sér. Jón Bjarni hágrét.
Eins og það sé mér að kenna þó að Simbi sé...
hérna hvað heitir það...
...breima, sagði Jón Oddur.[...]42
Simbi þurfti víst ekkert á dýralækninum að halda
þó svo að Jóni Bjarna þætti það eðlilegt í Ijósi
þaulsætni hans á heimilinu. Þeir bræður eru samt
ekki þeir einu sem finnst heimsókn Jóns Sófusar til
dýralæknisins merkileg því Magga krefst þess að fá
að fylgja honum þangað:
[...]Ég vil sjá dýralækninn. Ég vil sjá hann, orgaði
Magga. Ég ætla að klappa honum. Bræðurnir
horfðu furðu lostnir á systur sína. Ætlarðu að
klappa dýralækninum? spurði Jón Oddur. Já,
sagði Magga. Ég ætla að klappa honum og
hann bítur mig ekki neitt. Ég klappa honum
bara á rófuna. Þabbi horfð stundarkorn á dóttur
sína. Loks rann upp fyrir honum hvað Magga
var að tala um. Hann skellihió. Magga litla,
sagði hann. Dýralæknirinn er ekki köttur. Hann
er reyndar kona. Bara ósköp venjuleg kona.
Möggu datt ekki í hug að trúa þessu. Hann er
engin kona, sagði hún. Akkuru heitir hann þá
dýralæknir?43[...]
Líkt og Gvendur Jóns skiiur leikhúshugtakið á
sinn lógíska barnslega hátt, finnst Möggu eðlilegt
að dýralæknir sé einmitt dýralæknir. Eins skilja
bræðurnir ekki hvernig fullorðið fólk getur hlegið
að jafnalvarlegum hlutum og dauðanum. Á leiðinni
í útilegu er Anna Jóna að lesa í sorglegu blöðunum
42 Guðrún Helgadóttir 1980, bls. 11-12.
43 Guðrún Helgadóttir 1980, bls. 15.
72
eins og strákarnir kölluðu þau og Jón Oddur
er forvitinn um hvað standi í þessum dularfullu
blöðum:
[...]Hvað stendur þarna? spurði Jón Oddur og
benti á feitletraða fyrirsögn í blaði Önnu Jónu.
Hann var ekki nema stautandi ennþá. Jón Bjarni
var sleipari í lestrinum. Unn-usti - minn dó
- af kyn - þokka, las hann sönglandi. Ömmu
fataðist lítillega aksturinn en mamma hló svo
tárin runnu niður kinnarnar á henni. Pabbi og
hún ætluðu aldrei að hætta að hlæja en Anna
Jóna var afskaplega móðguð á svipinn. Jón
Oddurskildi ekki allan þennan hlátur. Mérfinnst
ekkert hlægilegt að deyja, sagði Jón Oddur
og vorkenndi Önnu Jónu. Þau skildu hana alls
ekki. Jú, úr kynþokka, sagði mamma og hló
áfram. Hvað er kynþokki Anna Jóna, spurði Jón
Oddur. Asni, sagði Anna Jóna. Þegar mamma
ersæt hefur hún kynþokka, sagði pabbi. Getur
hún dáið af því? spurði Jón Oddur skelfdur. Það
vona ég ekki, sagði pabbi og hló.44[...]
í flestum tilfellum byggjast skopleg atvik í
bókunum á misræmi og misskilningi eins og
áður sagði. Þó er einstaka sinnum gert grín að
náunganum en það er yfirleitt á góðlátlegan hátt.
Sá sem oftast er skotspónninn í því spaugi er
áðurnefndur Simbi, kærasti Önnu Jónu. Hann er
slánalegur unglingsstrákur, segir fátt og er mesta
meinleysisgrey. Eitt af undrum náttúrunnar er
staðsett í andlitinu á Simba og strákarnir þreytast
seint á því að velta því fyrir sér eins og sést af
næsta dæmi. Þar hafa strákarnir rennbleytt þau
Önnu Jónu í snjóhúsinu þeirra, vegna misskilnings
um að þar hafi Jói hrekkjusvín og skemmdarvargur
verið á ferðinni:
[..JSimbi var enn ekki búinn að átta sig á
hlutunum. Strákarnir horfðu á hann og áttu bágt
með að fara ekki að skellihlæja. Þeim þótti þó
mjög slæmt, að þetta skyldi ekki vera Jói. Nú
er hún á nefinu, hvíslaði Jón Oddur að bróður
sínum. Jú, þar var hún raunar núna. Þeir höfðu
nefnilega tekið eftir því, að Simbi var alltaf með
eina stóra bólu á andlitinu, en aldrei nema eina.
Stundum var hún á hökunni, stundum á enninu
og nú var hún á nefinu. Þeim fannst Simbi
óttalega ófríður. Og þessi hreyfanlega bóla var
þeim mikið rannsóknarefni.[...]45
Grínið er þó alltaf góðlátlegt og síðar kemur í Ijós
að þrátt fyrir fálætið er Simbi vænsti drengur. Það
finnst strákunum að minnsta kosti þegar hann
kemur með gjafir handa þeim áður en þeir fara í
44 Guðrún Helgadóttir 1974, bls. 19-20.
45 Guðrún Helgadóttir 1975, bls. 51.