Eir - 01.07.1900, Page 32

144
kostur, einkum fyrir sjúklinga. Kins og nú liagar til má kalla
að læknar geti ekki ráðlagt sjúklingum á sveitabæjum, sem
hafa bilaða meltingu eða eru nýstaðnir upp úr ströngum leg-
um aðra fæðu en mjólk. Hún er að visu hoil og góð, en hún
er enginn „undirstöðumatur," og sjúklingarnir þurfa oft kröít-
ugra viðurværi. Þeir þola ekki skyrið, saltkjötið og saltfisk-
inn sem er það eina sem annars er til. Þegar svona stondur
á, eru eggin fyrirtak. Þótt þau séu eftir söluverði dýrari en
kjöt, getur verið álitamál hvort þau kosta hænsnaeigendur svo
mikið. Ég get ekki um það dæmt, en mér er óskiljanlegt að
fóður hænsnanna geti verið dýrt á sveitaheimilum, þar sem
margvíslegur úrgangur verður notaður handa þeim. Stundum
heyrist sú viðbára, að hænsnin skommi tún. Það er brosleg
viðbára i eyrum þeirra sem þekkja hve hirðulauslega er farið
með túnin hér á landi.
Gerum ráð fyrir að eggin verði dýrari en kjöt. Menn
hika sér þó ekki við að kaupa dýr lyf handa sjúklingum, eins
og rótt er, en hentugt viðurværi er þeim oft ekki síður gagn-
legt en meðöl.
Hænsnarækt hefði enn annan kost fyrir sjúklinga. Kjötið
af hænuungum er eitthvert auðmeltasta kjöt, svo það eru ekki
eggin ein, sem þeim kæmu að gagni.
B. Úr jurtarikinu.
Úr jurtaríkinu má fá allar 3 tegundir næringarefna. Nær-
ingarefnin í jurtaríkinu safnast fyrir í fræunum og eru í raun
róttri ætluð afkvæminu, hinni ungu jurt, til viðurværis meðan
hún er ósjálfbjarga. Þessi næringarefni færa mennirnir sér í
nyt. Mest kveður að þeim i fræum af rúgi, hveiti, byggi,
höfrum, hrísgrjónum og baunurn, í stuttu máli í því sem hér
á landi er kallað „konunatur“, en margar aðrar jurtir hafa
svo mikil næringarefni í fræunum, að þau eru nýtileg til
manneldis. Miklu veigaminni til fæðu eru aðrir hlutar jurta
t. d rætur og blöð (kálmeti), en í hnúðum kartöflunnar er
töluverð næring, þótt minni sé enn 1 fræum, en það má setja