Eir - 01.07.1900, Blaðsíða 33

hana jafnhliða kornmat oftir notkun hennar í ýmsum löndum.
sumstaðar framar.
Ef menn aðgæta töfluna yfir efnasamsetningu fæðuteg-
undanna, má brátt sjá að það er sameiginlegt öllum efnum úr
dýraríkinu að liafa í sér mikið af eggjahvituefnum, meiri eða
minni fitu, en kolvetni engin, þegar mjólk or undanskilin.
Fæðutegundirnar úr jurtarikinu hafa hinsvegar litið af eggja-
hvítuefnum, nema baunirnar einar. Flestar lítið af feiti en
mikið af kolvetni, enda þótt þau séu og mismikil. Með því
kolvetnin eru langódýi ust af öllum næriugarefnum, er jurta-
fæðan mjög mikilsvirði fyrir alla, ekki sízt fyrir fátæklingana.
Þá er annar stórvægilegur munur á þessum fæðutegund-
um. í fæðu új- dýraríkinu liggja næringarefnin tiltölulega laus
fyrir; þótt bandvefur lyki um sum þeirra, þá er hann sjalfur
fæða ef rétt er með farið. í fæðu úr jurtaríkinu eru næring-
arefnin oftast innilokuð i hýðum, en veggir þeirra eru gerðir
úr efni, sem kallað er tréefni (Cellulose), en það er ómeltandi
fyrir menn. Til þess að geta fært sér í nyt næringarefni
jurta þarf því að tilreiða þær á ýmsan hátt: mylja eða mala,
hita upp svo að þessar himnur springi o. s. frv. Ef þetta er
gert rækilega, verður ekki sagt að þessar fæðutegundir, flestar
hverjar, séu tormeltari en dýrafæða.
Það þarf að mala flestan kornmat eða llesja liýðin utan
af fræunum til þess að unt sé að geia hæfilega fæðu úr hon-
um. Þegar mjölið er sáldað, skilst hismið frá, og er það óhæfi-
legt til manneldis, enda þótt töluvert af eggjahvítuefnum sé
i því; menn hafa þess engin not, af því að meltingarvökvarnir
komast ekki að því gegnum tréefnið. Eftir því sem mjölið er
malað og sáldað smágerðara, eftir þvi verður minna af eggja-
hvítuefnum í því, en aftur á xnóti tiltölulega meira af kolvetn-
um. Iíeppilegast væri auðvitað að rata ineðalhófið: losna við
tréefnið og halda eggjalivituefnunum, en það gengur illa að
sameina þetta tvent.
En þótt mölun sé nauðsynleg, þá er okki þar með sagt,
að menn þurfi að láta mala kornmatinu erlendis, eins og nú
íðkast. Ávið 1898 var ílutt inn í landið 1 millíón punda
10