Menntamál - 01.12.1964, Blaðsíða 15

MENNTAMÁL
157
Bandaríkjamenn leggja allmikla áherzlu á að kynna nem-
endunum sögu reikningslistarinnar og segja nemendum,
9—13 ára, að til séu mismunandi talnakerfi. Að vísu ganga
þeir ekki langt í að æfa notkun margra kerfa, en ætla þessu
atriði þó nokkrar kennslustundir. Bregða gjarnan upp
ósennilegu dæmi eins og 1 + 1 = 10 og sýna síðan að
hér er ekki um tugakerfi að ræða, heldur notuð sömu tákn
fyrir annað talnakerfi, kerfi byggt á tveimur.
Tugakerfið:
01234567 8 9 10 --
Kerfi byggt á l'imm:
0 1 2 3 4 10 11 12 13 14 20 - -
Kerfi byggt á tveimur:
0 I 10 11 100 101 110 III 1000 1001 1010 - -
Dæmið hér að framan, 1 -(- 1 = 10, telst rétt með því
móti, að 10 hafi sama gildi og 2 í tugakerfi og skrifist þar
1 + 1—2 (sbr. smáletrið að framan).
Þegar hér er komið, er sjálfsagt að tala um rómverskar
tölur, þar sem kerfið er 5, en talnatáknin allt önnur en
þatt arabisku. Og tylftirnar eru byggðar á tylftakerfi.
Ég tel sjál fsagt að ræða þessi mál við nemendur á skóla-
skyldualdri, svo mörg þeirra eiga síðar eftir að vinna með
reiknivélar, en kerfi þeirra er byggt á tveimur, eins og dæm-
ið 1 + 1 — 10.
Tölur og tölustafir — eöa samstœður?
Próf. Patrick Suppes, við Stanford háskóla, hefur samið
tvær bækur um tölur og samstæður. Hann telur börnin liafa
skilning á hugtakinu samstæða, þegar þau byrja skólagöngu,
telur þau skilja það sem safn hluta, hóp dýra eða manna.
Þetta telur hann nógu öruggt til að byggja fyrstu stærð-