Árbók VFÍ/TFÍ - 01.06.2007, Blaðsíða 226

PMBok leggur fyrst og fremst áherslu á tæknilega fleti verkefnastjórnunar. Starf verk-
efnastjóra felur vissulega í sér ríka áherslu á tæknilegar aðferðir við undirbúning og
framkvæmd verkefna. En þótt verkefnastjómun nútímans standi traustum fótum á þess-
um hefðbundna hlutlæga grunni, beinist athyglin í vaxandi mæli að huglægari þáttum
sem lúta að forystuhæfni, hópefli, samskiptum, siðfræði og fleiri grunnþáttum í
mannlegum samskiptum.
Gagnlegt er að skoða þróunarferli verkefnastjórnunar frá því hún var formlega skilgreind
um miðbik síðustu aldar, um leið og hugleitt er hvert hún stefnir.
Kerzner [3] birtir yfirlit um verkefnastjórnun frá 1945 til 2006 og varpar ljósi á þróunina
á þremur mismunandi tímaskeiðum. A fyrsta skeiði var verkefnastjórnun ekki þáttur í
stjómun fyrirtækja (e. non project driven enterprises), en á síðasta skeiði eru fyrirtækin
skipulögð út frá stöðugri framleiðslu en verkefni skipa þó stóran sess í starfsemi þeirra.
Samkvæmt Kerzner mun þróunin verða sú að fyrirtæki verða í auknum mæli verkefna-
stýrð og ábyrgð verkefnastjóra fer vaxandi.
Jugved og Múller [4] fjalla um hvernig skilningur á verkefnastjórnun hefur tekið
breytingum á síðustu fjörutíu árum. Þeir líta yfir þróunina og greina hana í þrjú
afmörkuð tímabil. I upphafi var áherslan á framkvæmd verkefna og afhendingu niður-
staðna en á síðustu árum hefur áherslan verið á að skila verkefnum í samræmi við skil-
greinda árangursmælikvarða. Þeir telja að áherslan á næstu árum verði á verkefna-
stjórnun sem hluta af heildrænni stefnumótun fyrirtækja.
Þessar heimildir benda til þess aðferðafræði verkefnastjómunar sé notuð í vaxandi mæli,
nokkuð sem einnig má lesa út úr mikilli fjölgun verkefnastjóra sem undirgangast alþjóð-
lega vottun [5]. Vegur verkefnastjórnunar sem almenns stjórnunartækis fer vaxandi og
hún verður því að vera nógu almenn til að hún sé nothæf á öllum sviðum viðskipta. Hún
verður auk þessa að fela í sér miklu fjölbreyttara úrval verkfæra en á fyrri tíð.
Dæmi um þessa þróun er nýlega útgefið rit „Competencies in Project Management", frá
norrænu verkefnastjórnunarfélögunum [6], en samkvæmt því byggjast hæfnisþættir
nútíma verkefnisstjóra á samþættingu leiðtogahegðunar, reynslu í verkefnastjórnun og
hæfni á sviði hefðbundinna aðferða í verkefnastjórnun. í hugtakagrunni IPMA [7j, er
stoðum rennt undir þessa hugsun. Nauðsynlegir hæfnisþættir verkefnastjóra eru kynntir
með hæfnisauganu (e. Eye of Competence), þar sem hæfileikar er lúta að samhengi,
hegðunarþáttum og tækni eru settir fram í jafnvægi.
Verkefnastjórnun sem aðferðafræði er sveigjanleg og í stöðugri framþróun. Því verður
spurningunni hvaða þekkingar- og hæfnisþáttum hinn farsæli verkefnastjóri þarf að búa
yfir aldrei svarað að fullu þar sem stöðug þróun er í gangi og svarið er breytilegt frá einu
tímabili til annars. Viðfangsefni þessarar greinar er meðal annars að svara spurningunni
fyrir árið 2007.
Að mæla inntak verkefnastjórnunar
Fræðimenn hafa reynt að mæla vægi hinna ýmsu þátta verkefnastjórnunar.
Zobel og Wearne [8] beindu þannig athygli að fræðilegum erindum, sem voru kynnt á
vegum PMI (Project Management Institute) og IPMA (International Project Management
Association) árin 1996 til 1998.
Urli and Urli [9] hagnýttu gagnagrunninn ABI-INFORM og könnuðu tengsl lykilorða í
vísindagreinum á sviðum verkefnastjórnunar birtum 1987-1997. Með þessari aðferð var
ætlunin að sýna fram á hvaða frumþættir væru mikilvægastir.
Crawford, Pollack og England [10] hafa flokkað áhersluþætti í greinum, sem voru birtar
1994-2003 í tímaritunum International Journal of Project Management (IJPM) og Project
2 2 4 | Árbók VFl/TFl 2007