Árbók VFÍ/TFÍ - 01.06.2007, Blaðsíða 336
r \ Tafla 1. Mat á tæringarhættu miðað við heildarklórmagn (sýru- uppleysanlegt klór)®.
Tæringarhætta Heildarklórmagn í % af steypuþunga
Óllklegt <0,02
Líklegt 0,02-0,05
Mjög liklegt 0,05-0,15
Tæring hafin >0,15
J
bundið og uppleyst klór. Það er því ekki auðvelt að skil-
greina hættumörkin fyrir það hvenær tæring hefst, þar
sem þau eru háð svo mörgum þáttum. I töflu 1 er þó
leiðbeinandi mat á tæringarhættu miðað við mælt
heildarklórmagn.
Við sýnatöku til mælingar á klórupptöku í mann-
virkjum notar rannsóknarstofa VGK-Hönnunar
sérhannaðan búnað sem með mikilli nákvæmni getur
náð sýnum á mismunandi afmörkuðu dýpi frá yfir-
borði, klórmagnið er síðan mælt með spennutítrun.
Klórleiðnistuðull
A seinustu árum hafa átt sér stað umfangsmiklar rannsóknir í þróun nýrra aðferða til
mælinga á klórleiðni og stærðfræðigreiningar til lýsingar á klórupptöku í steypu sem
m.a. taka mið af breytingum á klórmagni við yfirborð og lækkun klórleiðni með tímanum.
Af helstu aðferðum til mælinga á klórleiðni skal nefna tvær:
1) NT BUILD 443 - „ Accelerated Chloride Penetration". Steypusýni er sett í sterka salt-
lausn í fimm vikur og klórleiðnin síðan ákveðinn út frá mælingum á klórmagni í
mismunandi fjarlægð frá yfirborði, aðferðin var gefin út sem NORD TEST staðall 1995;
2) NT BUILD 492 - „Non-steady state migration test".
Gefin út sem NORD TEST staðall 1999, oftast kölluð
CTH aðferðin[4], klórupptöku steypusýnis er hraðað
með rafstraumi gegnum sýnið, mæling á klórleiðni
tekur ekki nema einn sólarhring.
Tilgangurinn með ofannefndum mæliaðferðum er að
ákvarða svokallaðan klórleiðnistuðul („Chloride
Diffusion Coefficient") sem er mikilvæg stærð við
líftímaútreikninga. Klórleiðnistuðullinn breytist hins
vegar með tímanum sem geri áætlanir um klórupptöku
flóknari.
r Tafla 2. Leiðbeinandi mörk fyrir klórleiðni^ skv. CTH-aðferð- inni fyrir steypu í klórríku umhverfi. Til fróðleiks skal nefna að í steypunni í Eyrarsundsbrúnni er klórleiðnin (mæld á eins mánaðar gömlum sýnum) á bilinu 3-4 • 10~12 mVsec
Klórleiðnistuðull mældur Mótstaða gegn
eftir 28 daga. CCTH [m!/sec] klórupptöku
<2* 10-’2 Mjög góð
2-8 •” 10-12 Góð
8-16.10‘12 Viðunandi
>16.10’12 Óviðunandi
V y
f' Klórteid stuöull 100 80 60 40 20 >ni- %]
\ \
\ t
V
1
V 6 12 18 24 Tími [mán.]
Mynd 5. Breytingar á klórleiðnistuðli. Breytingar
á klórleiðnistuðli sem fall af tímanum byggt á
mælingum Aalborg Portland, á prófblöndum
með mismikilli kísilryksfblöndunt7L
Annað lögmál Ficks
Það eru aðeins rúmir þrír áratugir síðan [5] að klórupptöku var lýst
á tiltölulega einfaldan hátt með svokölluðu „Fick's 2nd law":
(Cs - CX)/(CS - Co) = erf(x/(2 V (Dt) (8)
þar sem
Cs = Klórmagn við yfirborðið, %
Cx = Klórmagn x metra frá yfirborði, %
C0 = Upprunalegt klórmagn í steypunni, %
x = Fjærlægð frá yfirborðinu, x
D = Klórleiðnistuðull, m2/sek.
t = tími, sek.
erf = „Error function"
Forsendur fyrir notkun „Fick's 2nd law" er lýst t.d. í [6] og bygg-
ist á því að klórleiðnistuðullinn og klórmagn við yfirborðið
3 3 4
Arbók VFl/TFl 2007