Árbók VFÍ/TFÍ - 01.06.2007, Blaðsíða 326
/
Tafla 1. Áætluð skipting mótstöðu Gloriu 2560,3,17 hn toghraði og 719
faðmar af30 mm vír, lárétt opnun 82 faðmar og lóðrétt 70 faðmar.
Þáttur Dráttarmótstaða, tonn Hlutdeild, %
Varpa með búnaði 13,46 62,2
Toghlerar 4,33 20,0
Togvírar 2,95 13,6
Höfuðlínukapall 0,92 4,2
Veiðarfæri í heild 21,66 100,0
V
Tafla 2. Greining raforkuþarfar á togi.
Þáttur Afl, kW Hlutdeild, %
Almenn þörf skips 165 37,9
Vegna frystingar 103 23,7
Vegna fiskvinnslubúnaðar 34 7,8
Vegna mjölverksmiðju 26 6,0
Vegna togvindna (auto) 107 24,6
Samtals 435 100,0
2500
2000
F 1500
'§ 1000
(1)
c 500
0
Skip og veiöarfæri Hlutur veiöarfæris Hlutur skips
■ Heildarafl.hö ■ Skrúfuafl.hö □ Rafafl.hö
Mynd 8.Skipting aflþarfar milli veiðarfæris og
skips á togi.
Þerney RE 101
Skipting aflþarfar á togi
Greining dráttarmótstöðu: í rannsókninni var gerð frekari greining á
dráttarmótstöðu veiðarfærisins: byggt á skráningum; fjölda
upplýsinga um legu og afstöðu veiðarfæris í sjónum; og fræði-
legum grunni. Varðandi síðasttalda má nefna grein Sigurðar
Brynjólfssonar prófessors: „Hönnun flottrollshlera með aðstoð
tölvu" [10]. Greining á 197 skráningum með Gloriu 2560 flottroll
(mismunandi hleragerðir) gaf niðurstöður sem sýndar eru í töflu 1-
Skipting raforkuþarfar: Frekari greining raforkunotkunar á togi
(meðaltal 435 kW) gaf niðurstöður sem sýndar eru í töflu 2:
Skipting aflþarfar á togi: Mynd 8 sýnir skiptingu aflþarfar á togi.
Lengst til vinstri er heildaraflþörfin (blá súla), sem skipta má upp
í skrúfuafl annars vegar (rauð súla) og rafafl hins vegar (gul súlaj.
Miðsúluhneppið sýnir hlut veiðarfærisins og hneppið lengst til
hægri hlut skipsins.
Lokaorð
í grein aðstandenda verkefnisins hérlendis í mars 2004 [8] mátti lesa: „ORKUSPAR er
notaður við kennslu í THÍ, HÍ og HA þar sem framtíðarstarfsmenn í sjávarútvegi eru við
nám. ORKUSPAR nýtist til að gera nemendur meðvitaðri um orku-, umhverfis- og orku-
spamaðarmál sem hægt er að segja að sé yfirmarkmið ORKUSPAR." Síðar segir:
„Hugbúnaðurinn er núna notaður við kennslu í Tækniháskóla íslands. Nemendur safna
upplýsingum yfir mismunandi búnað og veiðarfæri og setja inn í herminn og bera síðan
saman niðurstöður mismunandi athugana. Með tímanum má reikna með að þar verði
aðgangur að gagnlegum upplýsingum." í niðurlagi greinar er vísað á vefslóð þar sem
hægt er að nálgast forritið ókeypis.
Greinarhöfundur saknar þess að Orkuspar-hermirinn virðist ekki aðgengilegur - og
hefur ekki verið það á vefnum undanfarin misseri. Það má taka undir tilvitnanir hér að
framan um gagnsemi slíks hermis fyrir nema, þótt ekki sé tekið undir setningar eins og
að notkun á hermi fyrir fiskiskip geti sparað yfir 10% í olíunotkun skipa á ári [8] - herm-
irinn er einungis hjálpartæki. Sú spuming vaknar hvort ekki sé tími til kominn að
endurvekja herminn.
Notagildi fyrir útgerðina getur einnig verið nokkurt. Bera má saman mismunandi skip í
eigu sömu útgerðar; hvaða áhrif hafa ákveðnar breytingar á skipi og búnaði á orku-
hagkvæmnina?; hvaða áhrif hefur lengd útivistar miðað við tiltekin mið?; hvaða
álagsaukning verður ef farið er út í stærra troll o.fl.? Við samdrátt í aflaheimildum mætti
bera saman hermun á tveimur fyrirliggjandi skipum sem leyst yrðu af hólmi með einu.
Skipahönnuður getur og nýtt hann sem hjálpartæki til að gera ákveðna grófa útreikninga.
Hann tekur þó ekki fram þeirri aðferðafræði sem hönnuðurinn ræður yfir á hönnunar-
stigi við gerð línuteikningar og endanlegrar útfærslu á framdrifsbúnaði, líkanprófunum,
vali á afl- og orkuframleiðslukerfi - lykilþættir í orkuhagkvæmu skipi.