Árbók VFÍ/TFÍ - 01.06.2007, Blaðsíða 325
í stað þess að nota heildarnýtni rafals (i]G) í útreikningum á aflþörf rafals má ganga út frá
tómgangsálagi (Ef), sem þekur stærstan hluta af nýtni, og viðbótarstuðli (fG = 0,978) fyrir
nýtni rafals. Þá fæst formúlan [1]:
Er+E,
Pr=-----2---—
/cx4x,?«
H Formúlurfyrir hlutfallslegt álag og eyðslustuðln: Þessi hluti
hermis gengur út á það að finna sem réttasta eyðslustuðla
fyrir útreiknað aðalvélarálag einstakra aðgerða. Hér komu
að notum þær fjölmörgu eyðslustuðlamælingar sem tækni-
deild Fiskifélagsins hafði gert um borð í skipum. Ef fyrirliggj-
andi er prufuplan fyrir viðkomandi aðalvél með upp-
gefnum eyðslustuðlum, almennt við 50, 75 og 100% álag,
byggir hermirinn á formúlu sem nálgast best umrædd gildi.
I Formúlur fyrir olíunotkun: Á þessu stigi er kominn grund-
völlur fyrir herminn að reikna út olíunotkun fyrir einstakar
aðgerðir og í heild. Hér getur komið til meira en olíunotkun
aðalvélar, hugsanlega notkun vegna hjálparvéla og katla.
] Formúlurfyrir útlosun gróðurhúsalofttegunda: Lokastigið eru
útreikningar á útlosun gróðurhúsalofttegunda (C02, CH4,
N20, NOx o.fl.) að teknu tilliti til eldsneytistegundar
(gasolíu, svartolíu).
Niðurstöður úr hermi
(9)
Valkostir
Lagt var upp með mismunandi valkosti á niðurstöðum, einskonar matseðla. Hægt var að
kalla fram eftirfarandi fyrir hverja einstaka aðgerð og veiðiferðina í heild: Tímalengd
(dagar), tímalengd (%), olíunotkun (lítrar), olíunotkun (%), olíunotkun (1/klst), meðalafl
(kW) - afl vegna skrúfu (kW) - afl vegna rafmagnsframleiðsla (kW), aðalvélarálag (%) og annað.
Fyrir veiðiferðina í heild var hægt að kalla fram viðbótarupplýsingar um úthaldsdaga,
sjódaga, afla upp úr sjó, fiskafurðir, olíukostnað, afurðaverðmæti, hlutdeild olíukostn-
aðar, olíunotkun á sjódag, olíunotkun á tonn fisks upp úr sjó o.fl. Þá var boðið upp á
„mengunarmatseðil", nánari greiningu á mótstöðu veiðarfæris, sundurgreiningu
raforkunotkunar o.fl.
Það kom í hlut sænska fyrirtækisins Scimus að setja upp hugbúnaðinn og tengja alla
þræði. Haustið 2002 tók Árni Eyfjörð Ragnarsson, nemi við THÍ, sem lokaverkefni að
prófa herminn (Þerney sem viðmiðunarskip) og gagnsemi hans og benda á leiðir til
frekari þróunar.
Sýnishorn raunmælinga i Þerney
Þerney RE 101
Skipting hcildaroliunotkunar
flot-A)otnvörpuveiðar
10066 litrar á sjódag
Eitt af Grandaskipunum, Þerney RE 101 (2203), var eins konar
tilraunaskip fyrir herminn. Til að gefa sýnishorn af beitingu skips
og stærðargráðu ýmissa þátta eru hér tekin nokkur dæmi úr
rannsókninni [4].
Skipting olíunotkunar: Ef tölur um olíunotkun eru skoðaðar yfir allt
mælingatímabilið árið 1997 þá reyndist hún vera 10066 lítrar á
sjódag, sem skiptist þannig að 83,7% er vegna veiða og 16,3%
vegna siglinga. Nánari greining olíunotkunar sýnd á mynd 7.
■ Sigling 16,19%
■ Kast 1,54%
□ Tog 76,24%
□ Hlfing 1,64%
■ Um borö 3,84%
■ i hðfn 0,55%
V
y
Mynd 7. Hlutfallsleg skipting heildarolíunotk-
unar Þerneyjar RE 101 20.apríl til 24.október
1997, þrjár veiðiferðir á Reykjaneshrygg, ein
veiðiferð í Smuguna (og heima) og ein á
heimamiðum.
Tækrti- og vísindagreinar
3 2 3