Árbók VFÍ/TFÍ - 01.06.2007, Blaðsíða 347

Til lengri tíma litið (2-4 áratugir) er ekki fráleitt að tölvur muni taka við sjálfri stjórn
bílanna - af hverju ættum við jú að treysta áhugamönnum (okkur sjálfum) fyrir slíku
ábyrgðarhluverki? 1 raun hafa flest ef ekki öll tæknileg vandamál sem gera myndu slíka
framtíðarsýn að veruleika verið leyst nú þegar, þ.e. ef skipt yrði alfarið um kerfi og
bílaflota í einni svipan. Slíkt er hins vegar óhugsandi og þess vegna þarf líka að yfirstíga
þau vandamál sem fylgja því að hafa tölvur, mistæknivædda bíla og mannlega ökumenn
saman í umferðinni. Þau vandamál, bæði tæknileg, samfélagsleg og siðferðileg eru miklu
stærri.
Skrifstofan á netinu
Annað lausnasvið sem tekið var fyrir í skýrslunni voru skrifstofuhugbúnaður
framtíðarinnar: Netvistaðar lausnir sem samsvara Office pakkanum, viðskiptavina-,
bókhalds- , skjalavistunar- og hópvinnukerfum nútímans.
Eins og bent var á í listanum yfir strauma og stefnur hér að ofan er slíkur búnaður í mörg-
um tilfellum til og verður sífellt samkeppnishæfari við hefðbundin forrit sem keyra á
tölvum notenda. Stærstu umskiptin sem þetta mun hafa í för með sér eru líklega í
árangursríkari hópvinnu. I stað þess að mismunandi útgáfur af skjölum séu sendar
manna á milli í tölvupósti (sem gerist alls staðar þrátt fyrir besta vilja um notkun skjala-
vistunarkerfa og vinnureglur sem hvetja til notkunar á þeim). Allir vinna þess í stað með
sama skjalið, allar breytingar eru rekjanlegar og margir geta unnið í sömu gögnum, jafn-
vel samtímis.
Sem dæmi um þessa þróun má nefna viðskiptavinakerfið (e. CRM system) SalesForce,
sem rekið er alfarið sem hýst þjónusta. Allmörg íslensk fyrirtæki hafa tekið upp notkun
þess í stað hefðbundnari lausna sem hýstar eru hjá fyrirtækjunum sjálfum og unnið við í
þar til gerðum notendahugbúnaði. Kostirnir við slíkt kerfi eru fjölmargir og lausnin hefur
reynst hagkvæmur kostur, bæði hvað varðar leyfisgjöld en einnig varðandi rekstrar-
öryggi og innri kostnað við rekstur, viðhald og uppfærslur kerfa sem rekin eru með
„gamla laginu". Áhyggjur þessara fyrirtækja vegna hýsingar lausnarinnar erlendis hafa
reynst ástæðulitlar, þar sem rekstraröryggi sæstrengjanna er þrátt fyrir allt verulega
meira en rekstraröryggi lausna sem hýstar eru í misgóðu tölvuumhverfi fyrirtækjanna
sjálfra.
Aðrir kostir, s.s. aðgengi úr ólíkum tækjum, miðlægar uppfærslur og um margt þægi-
legari aðgangsstýring, benda til þess að sífellt fleiri lausnir verði reknar með þessum
hætti og með góðum rökum má halda því fram að lítil fyrirtæki geti innan fárra ára nálg-
ast allan þann hugbúnað sem þau þurfa með því einfaldlega að skrá sig fyrir veflægri
þjónustu.
Þannig væri skrifstofan í rauninni orðin á netinu og aðgengileg þar sem starfsmenn
hennar sitja hverju sinni.
Niðurlag
Eftir því sem stærri hluti fjarskipta byggist á IP-tækni og IP-lausnir á Internetinu taka við
af hefðbundnari lausnum, s.s. Skype í stað talsíma og Joost eða AppleTV í stað sjón-
varpssendinga, er sömuleiðis ljóst að hlutverk fjarskiptafyrirtækja er að breytast umtals-
vert. í þeirra verstu martröðum - og blautum draumum netnarða - verður hlutverk
fjarskiptafyrirtækjanna að vera „heimsk bitapípa" (e. dumb pipe), þ.e. að veita netumferð
Tækni- og vísindagreinar
3 4 5