Morgunblaðið - 14.12.1986, Síða 65

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 14. DESEMBER 1986
65
Já, það var mikil stúdía að ná
tökum á þessum stíl. Ég leitaði
fanga í íslendingasögum og Fom-
aldarsögum Norðurlanda, sem eru
mikil náma hvað málfar varðar.
Einnig hafði ég mikinn stuðning
af orðabókum.
Hrærigrautur af
nútíð og fortíð
Það er erfítt að temja sér þennan
forna rithátt en svo er líka spum-
ingin hvort maður kemst nokkum
tíma út úr honum aftur. Það gæti
orðið þrautin þyngri. En þessa sögu
varð að skrifa í þessum stíl, annar
kostur var ekki fyrir hendi.
Eins er með ýmis ferli innan sög-
unnar en þau eru fjölmörg. Þau eru
fiest tekin úr íslensku fomsögunum
og eins eru nokkur ferli fengin að
láni úr heimsbókmenntunum, alveg
aftur í fomgrískar bókmenntir.
Þannig koma margar persónur
fram í sögunni sem auðvelt er að
bera kennsl á úr ýmsum gömlum
sögum. Refska er þannig hræri-
grautur af fortíð og nútíð í fleiri
en einum skilningi.
— Þú hefur haft gaman af að
skrifa þessa bók.
Ég hafði mjög gaman af að
skrifa frumdrögin að þessari bók
Suður- og Vesturland," sagði Sám-
ur.
„Góðærin eru verst,“ svaraði
Mörður, „og Óbyggðasjóði þyngst
í skauti. Þá er sauðir ganga lagsíð-
ir úr ullu sinni og skilja eftir í
haganum og tvö höfuð eru á hverri
kind verður að greiða ófafé úr
Óbyggðasjóði fyrir þá ull sem ekki
var hirt og táin og það ket sem
kasta verður og ekki ést.“
„Hvað ráða kallið þið þau úrræði?"
spurði Sámur.
„Þjóðráð eru kölluð," svaraði
Mörður allsherjargoði.
Sámur þagði við um stund áður
hann spurði: „Hvort grípa lands-
homagoðar til fleiri úrræða við
landstjómina, því að sjá þykist ég
að ekki verður þeim ráðafátt?"
„Svo er,“ svaraði Mörður. „Þá
er vel árar hér syðra flykkjast
óbyggðamenn hingað víðs vegar að
og gerast Krýsvíkingar. Heimta þá
landshomagoðar að Óbyggðasjóður
fái þeim dúsu nokkra og stinga í
munn þeim óbyggðamönnum sem
við mest harðlífi búa. Hindra vilja
þeir brotthlaup uppflosninga úr
sínum héruðum svo eigi raskist
jafnvægi í byggð landsins. Það köll-
um vér snjallræði þá svo er gert.“
Sámur spurði hver var náttúra
snjallræða.
Mörður svarar: „Snjallræði er sú
framkvæmd kölluð sem kostar mik-
ið en gefur lítið af sér og ailir vilja
fá en enginn kosta af eigin fé. Ér
sannast sagna að snjallræðin eru
Óbyggðajóði ennþá dýrari en bjarg-
ráð og þjóðráð samanlögð."
Sámur skilkitunga brá eigi svip,
en svo þótti Merði sem óræðs und-
irtóns gætti í rödd hans þá er hann
svaraði, og velti Mörður fyrir sér
hvort furða var eða aðdáun. ,,Mikl-
>r landstjómarmenn eruð þið Islend-
ingar,“ sagði Sámur, „og veit ég
enga þjóð ykkar líka.“
Merði líkaði alltaf vel ef lof var
borið á íslendinga, og hreyktist
hann allmjög við. Honum fannst
sem nú var lag að leita nokkurrar
ásjár vegna óhagstæðs greiðslu-
jafhaðar Óbyggðasjóðs. „Þeirrar
bónar vil ég biðja þig,“ sagði hann,
».að þú mælir með því við Hróald
konung að hann láni Óbyggðasjóði
það fé sem oss er nú vant.“
Það þóttist Mörður sjá að seig
lítillega brún á Sámi silkitungu sem
óvenjulegt var enda varla merkjan-
legt. Sámur svaraði: „Svo hefur
Rauðskjaldi Lundúnabarón sagt
Hróaldi helga að íslendingar skuldi
konungi nú þegar svo mikið fé að
aldrei munu þeir geta endurgreitt.“
Mörður goði brá litum. Aldrei
fýrr hafði útlendur maður ýjað að
því að íslendingar voru ekki taldir
bjargálnamenn með þjóðum. Þeir
þögðu báðir drykklanga stund.
Þá er Sámur tók aftur til máls
var sem hann hafði gleymt því er
en það kostaði mikla vinnu að full-
skrifa hana og var það verk ekki
eins skemmtilegt. Reyndar skrifaði
ég þessa sögu upphaflega mér ein-
um til skemmtunar og var þá ekkert
að hugsa um að gefa hana út.
Löngu seinna, þegar ég sýndi vini
mínum, sem er bókmenntafræðing-
ur, verkið, hvatti hann mig til að
endurbæta söguna og gefa hana út.
— Nú er þetta þín fyrsta bók —
það mun vera sjaldgæft að menn
leggi út á rithöfundabrautina á eft-
irlaunaaldri.
Það er satt og rétt. Annar var
kunningi minn sem las bókina að
segja við mig að hún væri eiginlega
of unggæðisleg." Mér fannst það
rétt hjá honum og við komumst að
þeirri niðurstöðu að menn ættu
helst ekki að byija að skrifa fyrr
en þeir væru komnir vel yfír sjötugt
— þá fyrst væru þeir líklegir til að
vera búnir að hlaupa af sér hornin.
— Hvað um framtíðina, ertu far-
inn_ að fást við nýja sögu?
Ég er að hugsa um sitt af hverju,
en fyrst er að losna við Refsku.
Nú er að veltast fyrir mér atburða-
saga sem ég er að reyna að færa
til skáldskapar. Þetta verk er þó
enn á algeru frumstigi og veit ég
satt að segja ekkert hvað úr því
verður.
þeir ræddu áður um. „Hvort er sem
< mér sýnist að þar eltist smalar þínir
við að stía geldfénu frá málnytuán-
um á stekknum?" spurði hann.
Mörður svaraði að svo var alltaf
gert áður kvíað var og mjaltað.
„Erfltt sýnist mér þeim veitast,"
sagði Sámur. „Hversu heldur þú
þá að drekasmölum Hróalds kon-
ungs gangi þá er þeir fara um
sléttumar í Texássóknum að skilja
varpdrekana frá gelddrekunum sem
senda á út til íslands?" spurði hann.
Mörður sagðist sjá fyrir sér að
það var vont verk, „og mun illt við
drekana að fást þá er þeir eru á
fæti en þó sýnu verra ef upp fljúga,“
sagði hann.
„Hvort ber stundum við að geld-
kind slæðist í hóp ásauðarins þá
mjaltað er?“ spurði Sámur.
„Svo ber stundum til,“ svaraði
Mörður.
„Hveiju mundu Islendingar til
svara,“ spurði Sámur, „ef svo illa
vildi til að slæddist varpdreki með
þeim gelddrekum Hróalds konungs
sem sendir eru í Strympunes?"
„Aldrei mun það til bera,“ svar-
aði Mörður, „því að svo höfum vér
um samið við Hróald konung, að
hér skuli ekki aðrir drekar vera en
gelddrekar. Er Hróaldur konungur
slíkur drengskaparmaður að hann
svíkur ekki orð sín.“
„Hvort munduð þið af vita, ef
þau mistök hentu smalana þá er
þeir stía sundur drekunum á
stekknum vestur í Texási, að einn
varpdreki slæddist yfir í hóp geld-
drekanna sem hingað eru sendir?"
spurði Sámur.
Mörður réttist nokkuð við. Hon-
um hafði fundist sem til nokkurrar
heiðurshokningar horfði íslending-
um þá er Sámur vék að erlendum
skuldum þeirra og þótti honum nú
gott að geta rétt hlut þjóðarinnar
og vísað til að langt var landsfólkið
yfir hafið að vera með nefið ofan
í vopnabúnaði stórvelda eða að for-
vitnast um hemaðarlist og hversu
umhorfs var í herstöðvum fyrir
vígdreka. Hann svaraði: „Aldrei
munu íslendingar gera sig svo litla
að þeir vilji þar til hlera hversu stól-
konungar tefla fram heijum sínum.
Erum vér friðarmenn og oss leitt
að stríða nema hveijum við annan.
Vera má að íslendingar séu ekki
allir á eitt sáttir um drekabælin í
Strympunesi, en allir em þó ein-
huga um að vilja sem minnst af
vita.“
Sámur stóp upp og teygði sig svo
sem var hann orðinn þreyttur af
setunni. „Ekki mun Hróaldur kon-
ungur þykjast þurfa að sækja ráð
til Rauðskjalda Lundúnabaróns,"
sagði hann eins og annars hugar
um leið og þeir gengu niður af Stap-
anum,_ „og mun konungur lána
ykkur íslendingum svo mikið fé sem
Óbyggðasjóður þarfnast."
Vindhlífar fyrir hllðar-
glugga (ný sendlng)
Einnig m.a.:
Þvottakústar og sköft,
Bílabón og hreinsir,
Hitamælar,
Bremsuljós í glugga,
Kompásar,
Grillmerki,
Öskubakkar,
Öryggisþríhyrningar,
Vélastillimælar,
Bílaviðgerðabækur,
Digital klukkur,
Hliðarlistar á bílinn,
Sólfilmur,
Skótangasett,
Grill með þokuluktum,
Speglar úti og inni,
Hátalarar,
Loftnet,
Hleðslutæki,
Loftdælur,
Leðurhanskar,
Snjóskóflur
og margt fleira.
Og nú pílurúllugardínur í
afturglugga
Sætaáklæði í úrvali
Ný tegund, nýir litir:
drapp, grátt, rautt, blátt
og svart. Ath. áklæði fyrir
Lada Samara.
Mottur í bílinn
Mottur í bátinn
Mottur í sumarbústaði
Mottur á heimilið
Barnaöryggisstólar
Barnabílpúðar
Barnaöryggisbelti
Öryggisbelti fyrir flestar
gerðir bíla
Lóðboltar
Lóðfeiti o.fl.
Rafmagnsverkfnri
Borvélar og sett
Rafheflar
Slípivélar
Stingsagir
Hitabyssur
Smergil
Hjólkoppaúrval
Aukaluktaúrval
Bílskúrstjakkar
Nýkomið mikið úrval
Verkfærasett
Topplyklasett
Skrúfjárnasett
Ýmis verkfæri
Allt í bílinn «
tamaiast
Síöumúla 7-9, ‘S? 82722
NYTSAMAR JOLAGJAFIR