Morgunblaðið - 11.04.1987, Blaðsíða 67

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 11. APRÍL 1987
67
Minning:
Arnbjörg Sigurðar-
dóttir, Keflavík
Fædd 1. september 1934
Dáin 6. apríl 1987
Margs er að minnast,
margt er hér að þakka.
Guði sé lof fyrir liðna tíð.
Margs er að minnast,
margs er að sakna.
Guð þerri tregatárin stríð ^ Brjemj
Hún hét Ambjörg en var þekkt-
ari undir nafninu Adda í Bárunni.
Foreldrar hennar voru Sigrún
Hannesdóttir og Sigurður J. Guð-
mundsson bifreiðastjóri en þau
eignuðust 8 böm sem komust til
fullorðinsára og var Adda næstelst
þeirra. Sigurður faðir hennar er
látinn fyrir 22 árum, en Sigrún lif-
ir dóttur sína. Það kom engum á
óvart sem fylgst hafði með veikind-
um hennar, þótt dauðann bæri að
garði. En það kom mér á óvart
hversu mikið sálarþrek og stillingu
hún sýndi þegar ljóst var að hún
væri haldin ólæknandi sjúkdómi og
dauðinn var ekki langt undan. Það
gætu allir dregið mikinn lærdóm
af því að fylgjast með slíku.
Þar sem Adda var sjúkraliði
þekkti hún sjúkdóm sinn og tók
mótlætinu með þvílíkri reisn að
lengi verður í minnum haft. Hún
bognaði aldrei, hún féll til foldar
með sóma. Ég tengdist Öddu fyrir
rúmum aldarfjórðungi og því veit
ég að líf hennar var litríkt, og eng-
in lognmolla var henni að skapi.
Hún giftist ung Björgvin Guð-
mundssyni og átti með honum 8
böm. Þau bjuggu lengst af á Hring-
braut 64 í Keflavík, en þau slitu
samvistir.
Þegar ég læt nú hugann reika
til baka ber hæst minninguna um
það þegar hún veiktist af krabba-
meini aðeins 29 ára gömul og með
öll bömin 8 innan við fermingu,
yngsta 3 mánaða. Þá var Adda
mjög hætt komin, en hún fékk 23
ár í viðbót á meðal okkar. Mér seg-
ir svo hugur að um þær mundir
hafi lífíð hjá henni verið þrotlaus
vinna, harka við sjálfa sig og ekki
síst umhyggja fyrir öðmm.
Hún komst í gegnum móður-
hlutverkið með dugnaði og seiglu.
Bömin hennar hafa öll komist vel
til manns og gengið menntaveginn
og sum þeirra em enn í skóla. Adda
var tvígift. Með seinni manni sínum,
Vilhjálmi Sigurlinnasyni, bjó hún í
Svíþjóð um árabil, þar sem þau
gengu bæði menntaveginn, hún
lærði til sjúkraliða en hann er hjúkr-
unarfræðingur. Það má nærri geta
að það þarf dugnað til að drífa sig
í nám eftir að hafa alið upp 8 böm.
Maðurinn minn, sem er elsti
bróðir hennar, og ég og sonur okk-
ar, Einar, vomm þess aðnjótandi
að vera gestir þeirra í Svíþjóð 1981
og eigum við yndislegar minningar
um það. Það var stór veisla allan
tímann, því Adda var snillingur í
matargerð og allt sem hún bar fram
var til fyrirmyndar. Oft er minnst
á steikta fískinn hennar sem á eng-
an sinn líka. Það lék allt í höndunum
á Öddu, hvort sem það var að sauma
eða pijóna.
Ég minnist þess að á þessum tíma
var hún að pijóna peysur og selja
og sagði hún mér að þá peninga
notaði hún til að borga símreikninga
vegna þess að hún vildi halda sam-
bandi við börnin, sem vom ýmist í
Danmörku, Svíþjóð eða á íslandi.
Ekki gleymist í minningunni
hversu smekklega hún bjó heimili
sitt hvar sem hún bjó. Það var allt-
af hreint og fágað í kringum hana.
I Svíþjóð hafði hún mikið af heima-
unnum hlutum og man ég hvað hún
var stolt þegar hún sýndi mér
smíðahlutina sem hún smíðaði og
sagði um leið, „hvað ætli Diddi
bróðir segi um þetta,“ en hann er
smiður.
Hún þurfti eflaust oft að vinna
úr litlu og hefur ábyggilega þurft
að halda vel á til að láta enda ná
saman en á ytra borði virtist manni
allt vera leikur hjá henni.
Sl. haust flutti Adda heimili sitt
til Reykjavíkur og auðnaðist henni
ekki að njóta þess fallega heimilis
sem hún hafði búið sér af mikilli
smekkvísi.
Minning Öddu lifir um ókomin
ár í afkomendum hennar sem eru
orðnir margir. Adda var þakklát
öllumsem heimsóttu hana í veikind-
um. Ég held að ekki halli á neinn
þó ég segi að traust sitt lagði hún
í miklum mæli á Lilju sem var allt-
af litla systir hennar og var
aðdáunarvert hvað Lilja reyndist
henni vel þar til yfir lauk.
Að endingu vil ég votta öllum
ástvinum hennar samúð mína og
fjölskyldu minnar. Sérstakar þakkir
eru frá Ingu Benný sem býr í Stokk-
hólmi. Sérstaka samúð vottum við
móður hennar sem vakað hefur yfír
velferð hennar og beðið fyrir henni.
Bömunum hennar sem vöktu yfir
banabeði hennar til skiptis. Villa,
sem hún treysti mikið á í veikindun-
um, og við þau vil ég segja orð
spámannsins Kahlil Gibran: „Þegar
þú ert sorgmæddur skoðaðu þá aft-
ur huga þinn, og þú munt sjá að
þú grætur vegna þess, sem var gleði
þín.
Að endingu
Far þú í friði,
friður Guðs þig blessi,
hafðu þökk fyrir allt og allt.
(V. Briem)
Stella mágkona
Minning:
Helga Jónsdóttir
bróðurhugann, kærleikann, sem
síra Benjamín bjó jrfír í svo ríkum
mæii. Við áttum sameiginleg
áhugamál, sem bæði var gott og
gaman að gleyma sér við. Og þar
var síra Benjamín veitandinn, en
undirritaður hinn auðmjúki og
þakkláti þiggjandi. Þær dýrmætu
samvemstundir geymast í þakklátri
minningu til leiðarloka.
Og nú er stríðið hans langa og
stranga endanlega til lykta leitt.
Ég veit, að sjálfur mundi hann hafa
viljað segja með Matthíasi:
Þá ég hníg í djúpið dimma,
Drottinn, ráð þú hvemig fer.
Þótt mér hverfi heimsins gæði,
hverfí allt, sem kærst mér er.
Æðri heimur, himnafaðir,
hinumegin fagnar mér.
Hún Guðrún frá Áslaugsstöðum
hafði áreiðanlega lög að mæla, þeg-
ar hún sagði forðum um síra
Benjamín, að hann væri „stórgáfað
göfugmenni". Slíkan rejmdi ég
hann. Blessuð sé minning hans. Guð
blessi ástvini hans í bráð og lengd.
Síra Benjamín Kristjánsson verð-
ur jarðsunginn frá Munkaþverár-
kirkju í Eyjafírði í dag.
Björn Jónsson, Akranesi
„Eitt er fast og í oss lifír
andi Guðs og sannleikans -
pantur þess að öllu yfír
augu vaki Skaparans.
Við þá játning vér þig kveðjum,
vinur kær, á grafarrönd,
við það traustið vér oss gleðjum.
Vertu sæll í Drottins hönd!“
Með þeim orðum kvaddi þjóð-
skáldið á Akureyri séra Matthías
vin sinn og prófast séra Davíð Guð-
mundsson á Hofí í Hörgárdal í
byijun aldarinnar. Þá var innar í
fírðinum að hefja vegferð sína í
þessum heimi Qögurra ára drengur,
sem lifað hefur bróðurpartinn af
þessri öld og borið hátt í stétt sinni
°g þjóðlffí. I dag er þessi Eyfirðing-
ur, kennimaður og rithöfundur
lagður til hinstu hvíldar á hinum
fomfræga kirkjustað, Munkaþverá
í Eyjafírði. Lokið er langri vegferð
og séra Benjamín jarðsunginn ör-
skammt þar frá er vagga hans stóð.
Séra Benjamín fæddist á Ytri-
Tjömum í Eyjafirði 11. júni 1901.
Að honum stóðu eyfírskar bænda-
ættir, gildir búhöldar og sterkir
ættstofnar. Foreldrar hans vom
hjónin Kristján Helgi bóndi og
hreppstjóri á Ytri-Tjömum, Benja-
mínsson, og Fanney Friðriksdóttir
bónda í Brekku í Kaupangssveit
Pálssonar. Á námsámm komu brátt
í ljós alhliða gáfur hans og náms-
hæfíleikar. Hann tók stúdentspróf
í Reykjavík 1924. Steindór Stein-
dórsson frá Hlöðum, bekkjarbróðir
hans, segir frá þvf í afmælisgrein
um hann sjötugan, að einn af kenn-
umm þeirra, Jakob Smári, hafí
kaliað séra Benjamín „hinn biblíu-
fróða“. Minnir það á málsháttinn
„Snemma beygist krókurinn sem
verða vill“. Séra Benjamín var einn
í hópi þeirra 17 guðfræðikandidata,
sem útskrifuðust frá Guðfræðideild
Háskóla íslands 1928 og ’29 úr
stúdentshópnum 1924, sem fjöl-
mennastur hefur verið í guðfræði-
deild. Kallaði sá hópur sig gjaman
eftir ártalinu „viginti quattour".
Guðfræðideildin heillaði séra Benja-
mín og gaf hann sig af alhug að
náminu. Hugur hans hneigðist mjög
að nýguðfræðinni og einkum var
það séra Haraldur Níelsson prófess-
or sem hafði stefnumótandi áhrif á
guðfræðiskoðanir hans eins og fleiri
guðfræðistúdenta á þeim ámm.
Á ámnum 1928 til 1932 var séra
Benjamín prestur Sambandssafnað-
arins í Winnipeg. Þau tæp fjögur
ár sem hann var í Vesturheimi var
hann mjög virkur f félagslífí og
þjóðræknismálum Vestur-íslend-
inga. Það vakti áhuga hans á sögu
og lffsbaráttu þjóðarbrotsins vestra,
sem leiddi til þess að hann skrifaði
mesta ritverk sitt: Vestur-íslenskar
æviskrár. Það er safn í fjórum bind-
um um ævi Vestur-íslendinga, ætt
þeirra og störf. Þess utan átti séra
Benjamín mikið safn af æviskrám
í handriti, sem hann var að búa
undir prentun þegar hann hætti
störfum.
Séra Benjamín Kristjánsson fékk
veitingu fyrir Gmndarþingum 1.
nóv. 1932 og vígður 13. nóv. Sókn-
arprestur í Eyjafírði var hann síðan
í 35 ár og ennfremur prófastur í
Eyjafjarðarprófastsdæmi á ámnum
1964 til ’67. Haustmisserið 1942
gegndi hann kennslustörfum í
kirkjusögu og biblíuskýringum við
guðfræðideild háskólans. Þann 26.
júní 1928 kvæntist séra Benjamín
Jónínu Bjömsdóttur bónda og skip-
stjóra á Karlsstöðum í Fljótum. Hún
andaðist í Borgarspítalanum í
Reykjavík 9. des. 1977 og var jarð-
sungin á Munkaþverá, þar sem þau
að loknum ævidegi hafa nú bæði
fengið hinsta hvílustað.
Þegar litið er jrfír merkan ævidag •
þeirra hjóna er þess ekki síst að
minnast hve þau áttu fagurt, indælt
og gestrisið heimili á Syðra-Lauga-
landi. Heimili þeirra var miðstöð
margvíslegra menningarstarfa og
þangað kom fjöldi innlendra sem
erlendra gesta, einkum Vestur-ís-
lendinga. Þau vom höfðingjar heim
að sækja og samkennd að taka
fagnandi á móti gestum mikil. Frú
Jónína var mikil húsmóðir.
Með þakklæti hugsa ég til liðnu
áranna, er við séra Benjamín vomm
nágrannaprestar. Við hjónin minn-
umst með þakklæti margra ánægju-
legra heimsókna til þeirra að
Laugalandi. Ég reyndi það oft að
séra Benjamín var mikill mann-
kostamaður og gæddur fjölþættum
hæfíleikum. Vinnuþrek hans var
ótrúlegt. Þau hjónin nutu mikilla
vinsælda sóknarbama sinna. Er
mér það jafnan minnisstætt á sex-
tugsafmæli séra Benjamíns, þegar
sóknarbörnin vom samankomin í
Freyvangi í afmælishófi, hve hlýtt
var í kringum þau og hve mikið
þakklæti streymdi til þeirra á þeim
tímamótum.
Séra Benjamín var þjóðkunnur
maður fyrir fræðimennsku sína og
ritstörf. Hjá honum fór saman
vinnusemi, vinnuhraði og vand-
virkni. Hann átti eitt mesta bóka-
safn, sem til er í einkaeign. Hann
var sflesandi og sískrifandi, og þó
var eins og hann hefði ætíð tíma
aflögu til annarra hluta, ef á þurfti
að halda. Auk þess mikla ritverks,
sem áður er getið, skrifaði séra
Benjamín greinar og ritgerðir um
guðfræði, mannfræði og ættfræði
í blöð og tímarit. Hugleikið verkefni
var honum saga og byggð Eyja-
fjarðar. Þar sem víðar var hann
manna fróðastur.
Þegar séra Benjamín hætti störf-
um fluttu þau hjónin suður til
Reykjavíkur. En römm er sú taug,
er rekka dregur föðurtúna til. Eftir
að frú Jónína lést festi séra Benja-
mín ekki yndi fyrir sunnan. Hann
flutti norður og var á Syðra-Lauga-
landi hjá bróður sínum, séra Bjart-
mari, og mágkonu, frú Hrefnu
Magnúsdóttur. Síðast dvaldi hann
í Kristneshæli og þar kom kallið til
hans aðfaranótt 3. apríl sl.
Séra Benjamín var einlægur,
sannur trúmaður og hollur ættjörð
sinni. í ræðu sem hann flutti fyrir
minni Eyjafjarðar kemst hann svo
að orði: „Þjóð vorri er ætlað að
vinna mikið menningarhlutverk. Og
það getur hún best með því að hver
sveit sé sem best setin, fólkið sem
þar býr stuðli að því að efla menn-
ingu hennar, fegra hana að ytri sýn
og efla hana innra lífí ... Þannig
eigum vér að blessa sveitina okkar
með starfandi hönd og vakandi
hugum, með þakklæti og kærleika.
Hún lét blítt við oss í æsku, og
þegar dagurinn er allur, mun hún
breiða sólskinsfeld yfír gröfína og
láta þar gróa angandi grös. Hún
hefur fóstrað oss frá upphafí og
hún mun sjmgja vögguljóð um ald-
ir, er vér eigum eftir að hvfla í friði
hennar eins og feður vorir." í dag
syngur vorið sitt eilífa vögguijóð
þar sem yfír vaka augu Skaparans
í kirlq'ugarðinum á Munkaþverá,
þgear séra Benjamín er lagður þar
til hinstu hvfldar.
Við hjónin sendum fósturdóttur
séra Benjamíns, frú Þóru Björk
Kristinsdóttur, stjúpsyni hans, Bimi
Ingvarssyni yfírborgardómara,
systkinum og vandamönnum öllum
einlæga samúðarkveðju. í kirkjunn-
£ir nafni er kvaddur með þökk og
vinarhug kær bróðir, séra Benja-
mín. Veri hann sæll í Drottins hönd.
Pétur Sigurgeirsson
Fædd 1. júU 1907
Dáin 31. mars 1987
Síðast þegar við hjón komum
heim til Helgu Jónsdóttur bar hún
sig að vísu vei, en þó fundum við
að af henni var dregið. Hún hafði
gengið undir erfiða skurðaðgerð í
júní sl. sumar, en ekki varð komist
fyrir meinið. Síðan átti hún við erf-
iða heilsu að stríða. Var þó mest
heima í Garði en var flutt í Fjórð-
ungssjúkrahúsið á Akureyri 10
dögum áður en hún dó. Þar andað-
ist hún hinn 31. mars sl.
Ég kynntist þeim hjónum Helgu
og Gunnari Níelssyni þegar ég hóf
fyrst afskipti af stjómifiálum fyrir
nær aldaifyórðungi. Þau kynni áttu
eftir að þroskast í vináttu. Þau hjón
vora samhent og áttu trúnað hvors
annars. Þau vora farsæl í einkalífí
og áttu bamaláni að fagna. Lífsbar-
áttan hafði verið erfíð framan af
ævi, en þau vora ósérhlífín og sjálfs-
bjargarhvötin rík. Þess vegna
sigraðust þau á erfíðleikunum og
teljast meðal brautryðjendanna,
sem byggðu upp útgerð og farsælt
mannlíf á Hauganesi og Arskógs-
sandi.
Helga Jónsdóttir fæddist 1. júlí
1907 og var því nær áttræð þegar
hún lést. Manni sínum, Gunnari
Níelssyni, giftist hún árið 1926.
Þeirra böm eru: Níels, skipstjóri og
útgerðarmaður á Hauganesi,
kvæntur Rósu Stefánsdóttur; Petra,
gift Jóhanni Antonssyni, sjómanni
á Hauganesi; Halldór, sjómaður og
útgerðarmaður á Hauganesi,
kvæntur Ástu Hannesdóttur; Val-
borg, gift Sigtryggi Valdimarssyni,
vöraflutningabflstjóra á Akureyri;
Helga gift Ellert Kárasjmi, skrif-
stofumanni á Akureyri; Gunnborg,
gift Pétri Sigurðssyni á Akureyri.
Gunnar lést 5. október 1980.
Heimilið á Garði var rausnar-
heimili. Þau hjón vora vinmörg og
margir áttu þangað erindi og fundu
sig velkomna hvemig sem á stóð.
„Amma í Keflavík" er dáin. Það
er erfítt að útskýra fyrir litlum
bömum og sárt að sætta sig við
svona ótímabært andlát. Ambjörg
tengdamóðir mín var svo ung og
samt búin að sjá öll bömin sín átta
stofna heimili og margorðin amma.
Okkar kynni vora ekki nema um 5
ár, en seinustu mánuðina, þegar
ljóst var hvert stefndi, vora þau á
margan hátt mjög náin. Mikið hef
ég dáðst af æðraleysi og sálarstyrk
hennar.
Ambjörg fæddist í Keflavík 1.
september 1934, dóttir hjónanna
Sigrúnar Hannesdóttur og Sigurðar
Jóhanns Guðmundssonar. Hún var
önnur í röð níu systkina og eldri
dóttirin. Það kom því snemma í
hlut hennar að liðsinna við heimilis-
störfin. Ung kynntist hún Björgvin
E. Guðmundssyni frá Selfossi, sjmi
Jóhönnu Ólafsdóttur og Guðmundar
Jónssonar. Þau giftust og eignuðust
átta böm á áranum 1951—1963 og
það má því nærri geta að það hefur
þurft mikla útsjónarsemi og dugnað
við rekstur þess heimilis. Ambjörg
kunni líka vel til verka. Hún saum-
aði meira að segja kápur fyrir nú
utan auðveldari flíkur og ófáar
peysur pijónaði hún og þess nutum
við öll; böm, bamaböm og tengda-
böm.
Ambjörg var glæsileg kona og
hélt myndarlegt heimili. Hún var
höfðingi heim að sækja og bar
ávallt mikla umhyggju fyrir sínum.
Árið 1978 giftist hún öðra sinni,
þá Vilhjálmi Sigurlinnasyni, en
Björgvin og hún slitu samvistir
1973. Ambjörg og Vilhjálmur flutt-
ust tii Svíþjóðar ári seinna og
bjuggu þar um 5 ára skeið. Á þess-
um áram hittumst við ekki oft, en
með högum okkar og annarra bama
sinna fylgdist hún vel og var sú
umhyggja efst í huga hennar allt
til síðustu stundar.
Hér við skiljumst
og hittast munum
á feginsdegi fira
drottinn minn,
gefí dauðum ró
en hinum líkn er lifa.
(Ör Sólarljóðum)
Birna Jónsdóttir
Þá var Helga í essinu sínu á góðra
vina fundi. En fyrst og fremst var
hún þó fjölskyldukona, sem helgaði
líf sitt sínum nánustu, trygg og
traust.
Nú þegar Helga er til moldar
borin fylgja þessum línum hlýjar
kveðjur til nánustu ættingja. Til
Gunnars Heiga, sem ber nöfn afa
síns og ömmu, og átti þar jafnan
heimili. Til Petra, sem flest sporin
átti til móður sinnar í veikindum
hennar, og til annarra ættingja, sem
allir reyndust henni vel. Hvfli hún
í guðs friði.
Halldór Blöndal