Morgunblaðið - 20.09.1988, Blaðsíða 2

2
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 20 SEPTEMBER 1988
Morgunblaðið/Rúnar Þór
Andarnefja á Akureyrarpolli
í gærdag gerði þessi andamefja sig heimakomna á Pollinum við Akureyri, og langa hrið svamlaði
hún þar um með miklum bægslagangi. Ekki er vitað hvort hér var um að ræða sömu andarnefjuna
og sást á sveimi bæði við Akranes og Reykjavík fyrr í þessum mánuði, en hún sást sem kunnugt
er síðast þegar henni var stjakað út úr mynni Reykjavíkurhafnar. Þótti þá nokkuð af henni dregið.
Islenska saltsíldin er
sú besta í heiminum
Gjaldþrot íyrirtækja:
60 miiljónir Mln-
ar á ríkissjóð
ÞAÐ SEM af er þessu ári hefur
rikissjóður greitt um 60 miHjónir
króna í laun, orlof og lifeyris-
sjóðsgreiðslur vegna fyrirtækja
sem hafa orðið gjaldþrota, en
ríkisábyrgð er á launum starfs-
manna vegna gjaldþrots fyrir-
tækis. Þetta er umtalsverð aukn-
ing frá síðasta árí þegar samtals
voru greiddar um 30 milljónir
vegna þessa allt áríð. Hluta þess-
ara peninga fær rikissjóður aftur
við búskipti, en kröfúr vegna
launa eru forgangskröfur.
Óskar Hallgrímsson, forstöðu-
maður Vinnumálaskrifstofu Félags-
málaráðuneytisins, sagði í samtali
við Morgunblaðið að þetta væri tals-
vert meira en þeir ættu að venjast.
Bæði hefði fyrirtækjunum fjölgað,
upphæðirnar vaxið og það liði varla
sú vika að ný fyrirtæki bættust
ekki á þennan lista. Þá væri tölvert
af fyrirtækjum til meðferðar hjá
skiptarétti þannig að þessi tala
ætti eftir að hækka til muna. Hann
sagði að mjög algengt væri að lítið
eða ekkert væri til í búunum fyrir
forgangskröfum. Ekki væri hægt
að greina að þessi fyrirtæki væru
úr einni atvinnugrein fremur en
annarri. Það gengi dálítið í bylgjum.
Þannig hefðu margar pijónastofur
orðið gjaldþrota í vor og gjaldþrot-
um verslana hefði fjölgað upp á
síðkastið.
FerjuflugTél í villu
FLUGMAÐUR lítillar einshreyf-
ils flugvélar, sem var á leið frá
Grænlandi til íslands, villtist af
leið vestur af VestQörðum í gær-
dag.
Flugvélin, sem er tveggja sæta
af gerðinni Super Cub, er í feiju-
flugi frá Bandaríkjunum til Evrópu,
og leitaði flugmaður hennar eftir
aðstoð, þegar honum varð ljóst að
hann hafði villst af leið. Flugvél
Flugmálastjómar var þegar send
til móts við flugvélina, og mætti
hún henni yfír Flatey á Breiðafírði.
Var flugmanninum leiðbeint til
Reykjavíkur og lenti flugvélin þar
heilu á höldnu skömmu fyrir kl. 6
í gærkvöldi.
Morgunblaflið/PPJ
Flugvélin, sem villtist af ieið vestur af VestQörðum, á Reykjavíkiu--
flugvelli í gærkvöldi.
- segir Thorstin Thömblad innkaupastjóri Abba Skandinaviau
KrLstinn Beoediktsson, fréttaritari Morgunbladsins, skrifar frá Kungshamn í Sviþjód.
„VIÐ keyptum miklu meiri síld
frá íslandi ef hún værí ekki svona
dýr, vegna þess að íslenska síldin
er sú besta í heiminum í dag,“
sagði Thorstin Thömblad, inn-
kaupastjórí Abba Skandinavia í
höfúðstöðvum fyrírtækisins í
Kungshamn í Svíþjóð í gær, en
miðað við verðmæti er 40% af
síldarínnkaupum fyrirtækisins
vegna síldaraiðurlagningar frá
íslandi, eða 70% af þeim liðlega
30 þúsund tunnum sem búið er
að selja til Svíþjóðar.
„íslenska sildin er 50% dýrari en
norska og kanadíska síldin, og því
get ég ekki varið frekari innkaup
frá íslandi, því íslenska sfldin er
keypt til að geta markaðssett gæða-
sfld. í neyslukönnun sem gerð var í
Svíþjóð nýlega kom fram, að sænsk
húsmóðir kaupir niðurlögð krydd-
sfldarflök, sem kosta um 5 kr. sæn-
skar, til fjölskylduneyslu, en ef hún
Pólitískur stráksskapur tek-
inn frani yfir þjóðarhagsmuni
- segir Þorsteinn Pálsson forsætisráðherra
ÞORSTEINN Pálsson forsætisráðherra og formaður Sjálfstæðis-
flokksins segir að forustumenn Alþýðuflokks og Framsóknar-
flokks hafi tekið pólitískan stráksskap fram yfir þjóðarhagsmuni
með því að reyna að ýta Sjálfstæðisflokknum til hliðar. Hann
segir að tillögur Sjálfstæðisflokksins séu einu raunhæfú tillögurn-
ar til lausnar á vanda atvinnuveganna og á miðstjómarfundi
flokksins í gær var samstaða um að flokkurínn freistaði þess að
ná pólitískri samstöðu um tillöguraar við hvera þann flokk sem
tilbúinn værí til ábyrgs samstarfs.
Miðstjóm og þingflokkur Sjálf- lausn á efnahagsmálunum á
stæðisflokksins héldu fund í gær
og Þorsteinn Pálsson sagði við
Morgunblaðið að fundurinn hefði
í fyrsta lagi snúist um þær tillög-
ur, sem Sjálfstæðisflokkurinn
lagði fram í fráfarandi ríkisstjóm
til lausnar efnahagsvandanum.
„Það eru einu raunhæfu tillögum-
ar til lausnar á vanda atvinnuveg-
anna; þær snúa miklum halla-
rekstri í jafna stöðu og tryggja
verulega lækkun verðbólgu, eða í
10% og ná lánskjaravísitölu niður
í 6%. Með öðrum orðum eru þetta
aðgerðir sem treysta hag atvinn-
ulífs og heimila. Menn vom sam-
mála um að Sjálfstæðisflokkurinn
ætti að vinna áfram að raunhæfri
grundvelli þessara tillagna og
freista þess að ná pólitískri sam-
stöðu um þær við hvem þann
flokk sem tilbúnir em til ábyrgs
samstarfs.
í annan stað var farið yfír
stjómarslitin og þá furðulegu
ákvörðun Framsóknarflokks og
Alþýðuflokks að slíta stjómar-
samstarfínu áður en þessar raun-
hæfu tillögur fengust útræddar
og fram lagðar í ríkisstjóm.
Mönnum þótti alveg einsýnt að
fomstumenn þessara flokka hefðu
tekið þann pólitíska stráksskap,
að reyna að ýta Sjálfstæðisflokkn-
um til hliðar, fram yfír þjóðar-
hagsmuni.
í þriðja lagi var rætt um næstu
skref. Eg gerði grein fyrir þeim
viðræðum sem farið hafa fram
við Borgaraflokkinn. Það bendir
allttil þess að málefnaágreiningur
eigi ekki að hindra að það geti
tekist pólitísk samstaða milli þess-
ara flokka og niðurstaðan varð
sú að menn töldu rétt að halda
þeim viðræðum áfram," sagði
Þorsteinn.
Aðspurður um hvort túlka megi
viðræðumar við Borgaraflokkinn
sem annað hvort fyrsta skrefíð til
sameiningar flokkanna eða að í
þeim fælist viðurkenning á Borg-
araflokknum, sagði Þorsteinn að
þetta væm aðeins pólitískar við-
ræður á málefnagmndvelli en um
leið lægi auðvitað fyrir sú yfírlýs-
ing að menn væm tilbúnir til þess,
þegar þjóðarhagsmunir krefðust,
að víkja gömlum eijum til hliðar
ef málefnaleg samstaða fijáls-
lyndra borgaralegra afla í landinu
væri fyrir hendi. „Það veltur auð-
vitað á miklu núna að ftjálslynd
borgaraleg öfl standi saman þegar
hætta er á því að hrint verði í
framkvæmd bráðabirgðaúrræð-
um í efnahagsmálum sem gætu
fært þjóðfélagið mörg ár eða ára-
tugi aftur í tímann," sagði Þor-
steinn.
— Ef náðst hefði samstaða um
þínar tillögur í ríkisstjóminni
hefði stjómin þá ekki verið að
bakka frá upphaflegri stefnu sinni
og þar með viðurkennt að stefnan
væri röng?
„Stjómin hefði verið að fylgja
fram þeirri gmndvallarstefnu að
treysta atvinnulífíð og veija hags-
muni heimila. Það skipti auðvitað
mestu máli í þessari stöðu. Það
þurfti sveigjanleika til að ná sam-
komulagi en á hann skorti af hálfu
samstarfsflokkanna. Það endaði
með því að þeir tóku pólitískan
stráksskap fram yfir þá augljósu
möguleika að ná samstöðu á þess-
um gmndvelli, og hafa því tekið
ábyrgð á því að kalla pólitíska
óvissu og stjómarkreppu yfír
þjóðina, og vemleg vandkvæði við
að mynda meirihlutastjóm," sagði
Þorsteinn Pálsson.
fær gesti í heimsókn og vill hafa
virkilega gott á borðum, þá kaupir
hún kryddsíldarflök, sem em sér-
merkt sem íslandssfld og kosta
10,50 kr. sænskar sama magn,“
segir Thorstin. „Aðalvandi íslend-
inga er dýrtíðin á íslandi, þar sem
hráefni er of dýrt, og einnig er of
dýrt að vinna sfldina miðað við það
sem gerist í samkeppnislöndunum,
en hráefni í Kanada kostar til dæm-
is 7 sent pundið upp úr veiðiskipi.
Svíar geta ekki keypt íslenska verð-
bólgu og flutt hana til Svíþjóðar.
Annað stórt vandamál sem er Islend-
ingum í óhag, er að veiðitímabilið
byijar of seint og er of stutt. Ef það
byijaði fyrr gætum við keypt meira
magn af saltsíldarflökum, en 80%
af sölunni er fyrir jólin. Aðalsölutími
kryddsfldarflaka er hins vegar sum-
arið, sem þýðir að framleiðslan hefst
seinnihluta vetrar. Sfldin er þannig
geymd nánast allt árið á lager, og
það þýðir að mikið af dýmm pening-
um er bundið í þessum lager stærst-
an hluta ársins."
Interpolis-skákmótið:
Jóhann tapaði
fyrirTimman
JÓHANN Hjartarson tapaði fyrir
Jan Timman í 9. umferð Inter-
polis-skákmótsins í Tilburg i Hol-
landi. Anatolý' Karpov vann skák
sína gegn van der Wiel og hefúr
vinningsforskot á Nigel Short sem
gerði jafntefli við Lajos Portisch.
Þá vann Predrag Nicolic Robert
Hflbner.
Jóhann hafði svart gegn Timman
og upp kom kóngsindversk vöm.
Timman þjarmaði hægt og bítandi
að Jóhanni sem gafst upp eftir 45
leiki þegar hann gat ekki lengur
komið í veg fyrir að Timman næði
að koma upp frípeði.
Karpov er með 6V2 vinning eftir
9 umferðir og Short hefur 5V2 vinn-
ing. Nicolic er í 3. sæti með 5 vinn-
inga og Portisch og Timman hafa
4V2 vinning. Hubner hefur 4 vinn-
inga og Jóhann og van der Wiel reka
lestina með 3 vinninga.