Morgunblaðið - 20.09.1988, Blaðsíða 28

28
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 20 SEPTEMBER 1988
Höfundur er fyrrverandi lög-
regluvarðstjóri ogættfræði-
áhugamaður.
Sögunefhdarmenn. Við borðið sitja frá v.: Marin Guðmundsson,
Guðrún Johannson, Magnea Sigurðson, Lily Gíslason og Margret
Johnson. Að baki þeim eru talið frá v.: Lárus Pálsson, Guðni Sig-
valdason, Kein Reid, Arthur Sigurðsson, Steve Gíslason og Roman
Drabik.
Árborgarbókin
Maki þinn fær 50%
afslátt til áfangastaða í
Evrópu, að vissum skilyrðum
uppfylltum. FLUGLEIDIR ÆBT
-fyrfrþíg- &
En ég ætla að segja frá Árborg-
arbókinni.
Það eru nú meira en 5 ár síðan
sögunefndin. hóf starf sitt og hefur
hún skilað af sér góðu verki og
unnið það kauplaust. Um hvað fjall-
ar bókin? Þama er auk ævisögu-
þáttanna að fínna allt það sem varð-
ar þessa byggð í 100 ár: Efnahags-
mál, félags- og menningarmál. Allt
frá komrækt til kirkjumála, frá
leiklist til skáldskapar. í bókinni
munu vera á annað þúsund myndir
og ekki er lítill fengur að þeim. Bók
þessi er því sannkölluð náma fyrir
grúskara og alla sem unna þjóðleg-
um fróðleik. Margir höfundar hafa
þama lagt hönd á plóginn og bjarg-
að fróðleik frá gleymsku. Þeir verða
ekki taldir hér utan einn: Sigurður
Wopnford, hinn 84 ára fyrrverandi
bæjarstjóri (Reeve) Bifrastarhér-
aðs, en svo heitir „sýslan" kringum
Árborg. Auk þess að skrifa fyrir
sögunefndina yfir 30 ævisögu- og
fjölskylduþætti, hefur hann ritað
yfirlitsgreinar um landnámið á
fyrstu árum og hvemig bæjarkjam-
inn Árborg myndaðist þama úti á
sléttunni við íslendingafljót (the
land of the people). Sigurður var
þama réttur maður á réttum stað,
því hann hefur verið þama heimilis-
maður frá 10 ára aldri og þekkir
því vel til manna og málefna og er
minnugur í besta lagi. Hann er eins
og frændi hans Þórbergur Þórðar-
son vandvirkur og skemmtilegur
stílisti. Sigurður hefur þýtt nokkur
ljóð eftir Stephan G. Stephansson
og að margra dómi betur en ýmsir
aðrir þýðendur. Sýnishom af ljóða-
þýðingum Sigurðar em birt í Ár-
Þórður Kárason
„Um hvað Qallar bókin?
Þama er auk ævisögu-
þáttanna að fínna allt
það sem varðar þessa
byggð í 100 ár.“
borgarbókinni. Sigurði var boðið
sæti í sögunefndinni, en afþakkaði
þann heiður, en í raun og vem hef-
ur hann lagt til einna drýgstan hluta
bókarinnar, og var honum þakkað
það sérstaklega. Þess skal einnig
getið hér að Sigurður Wopnford
hefur fyrir nokkmm ámm samið
ættartölurit á íslensku. Er það
niðjatal Eiríks Jónssonar og
Guðnýjar Sigurðardóttur, sem
bjuggu á Geirastöðum og víðar í
A-Skaftafellssýslu. Afkomendur
þessara hjóna em margir hérlendis
og í Kanada.
Eins og áður var sagt hafa verið
útgefin nokkur byggðasögurit á
millivatnasvæðinu svonefnda, á
síðustu ámm, ennfremur annars-
staðar í Kanada, því mörg sveitarfé-
lög þar sem íslendingar hófu land-
nám hafa verið að minnast 100 ára
búsetu. M.a. má nefna Gimlibókina
1975, bókina um Geysisbyggð,
Lundarbókina. Síðast en ekki síst
bókina um Rivertonbyggðina, en
höfundur hennar er hinn ungi,
merki fræðimaður Nelson Gerrard,
en hann er nokkuð þekktur hérlend-
is.
Ég tel vfst að Árborgarbókin
komi hér í bókaverslanir, eins og
margar erlendar bækur sem fjalla
um íslensk málefni, en ef það skyldi
dragast vil ég láta þá sem hafa
áhuga á að eignast bókina vita
hvar hana er hægt að fá. Hægt er
að panta bókina bréflega á íslensku
eða ensku beint frá afgreiðslustjóra
og utanáskrift er: Mrs. Lilly M.
Gíslason, Árborg, Manitoba ROC
PAO, Canada. Bókin kostar hjá
afgreiðslunni 50 kanadadollara, en
sendingarkostnaður er um 6—10
dollarar. Bókin er prentuð í frekar
litlu upplagi og því trúlegt að hún
verði brátt uppseld. Þeir, sem safna
bókum um sögu íslendinga í Vest-
urheimi, ættu því ekki að bíða lengi
með að gera pöntun.
BELDRAY
STRAUBORÐIN ERU LÉTT OG
MEÐFÆRILEG
og standast kröfur um
góða aðstöðu fyrir pig
og straujámið.
Pannig eiga
góð strauborð að vera.
k.
SIEMENS
WúM
v/.V

Nýtt tölvustýrt símakerf i
frá leiðandi framleiðanda:
SATURIM 1
IX
rð: 4 bæjarlínur og 8 innanhússnúmer
w X , \ \ \\ \ ■ • ; ■ 1 ! ' ' ' ■
Leitið nánaríupplýsinga hjásímtæknideildokkar.
SMITH&
NORLAND
Nóatúni 4 - Sími 28300
eftír Þórð Kárason
„Öldin er liðin“ (A Century Un-
folds) er nafn á 700 blaðsíðna bók
í stóru broti, sem nýlega er komin
út á vegum byggðasögunefndar
Árborgar í Manitobafylki í Kanada.
Ég tel ástæðu til að vekja at-
hygli á þessari merku bók, en hún
fjallar um sögu landnema í 100 ár
í því héraði hins forna „Nýja ís-
lands“ á vesturbakka Winnipeg-
vatns, sem um síðustu aldamót var
kallað Árdalsbyggð, en heitir nú
Árborg.
Kaupstaðurinn Árborg, sem er
um 1.200 manna byggð, og hin vel
ræktaða sveit þar í grennd er af
mörgum taiinn íslenskasti kjaminn
í Vesturheimi. Enn í dag er þar
töluð íslenska af stórum hluta mið-
aldra og eldra fólks. Þetta fólk er
vel vitandi um íslenskan menning-
ararf sinn og leggur rækt við varð-
veislu ýmissa þjóðareinkenna, sem
taldir eru í einu orði sagt menning-
ararfur íslendinga. Jafnframt þessu
eru þeir góðir Kanada-þegnar og
hafa átt góðan þátt í framförum
þessa víðlenda menningarríkis.
Snemma byijuðu landnemamir á
svæðinu milli Vatnanna miklu, þ.e.
Manitoba- og Winnipegvatns, að
skrá sögu byggðanna og hafa af-
komendumir haldið þann sið í
heiðri. Má segja að með Árborgar-
bókinni sé þessu mikla verki að
mestu lokið. Á þessu svæði eru
menn af íslenskum ættum einna
fjölmennastir, en þar næst koma
menn af úkranínskum og pólskum
ættum. Samvinna og samstarf hef-
ur jafnan verið gott þó ættarstofn-
inn sé ólíkur. Við emm allir
Kanadamenn segja þeir.