Morgunblaðið - 07.12.1991, Qupperneq 62

62
MORGUyBL^Ðip LAyGARD4GXJR/7, fiEjijKMBKR 199/
Jón HalldórBraga
son - Minning
Fæddur 18. júiií 1967
Dáinn 27. nóvember 1991
í dag verður til moldar borinn
Jón Halldór Bragason, en hann lést
í Borgarspítalanum eftir bílslys sem
átt hafði sér stað fáum dögum áður.
Það eru ekki mörg ár síðan ég
fékk fyrsta símtalið frá honum, en
þá var hann að leita sér að plássi
á vertíðarbát. Hann var ráðinn og
það starf átti vel við hann, hraust-
an, iðinn, hæglátan, en sérstaklega
orðheppinn og skemmtilegan vinnu-
félaga.
Eftir að við hættum að vinna
saman hélst samband okkar á milli
allt til hans síðasta dags hér á jörð-
inni. Núna eru þetta bara minning-
ar. Sérstaklega vil ég minnast þess
er Dóri kom í jólaboð hjá foreldrum
mínum dulbúinn sem Kertasníkir.
Þar naut hann sín með krakkahóp
í kringum sig, sem komu með enda-
lausar óskir og spurningar, sem
hann svaraði eins og honum einum
var lagið.
Jón Halldór hafði mikinn áhuga
á flugi og var hann með einkaflug-
mannspróf. Seinna fór Dóri í Stýri-
mannaskólann og lauk þar 1. stigi
með mjög góðum einkunnum, en
hann var á öðru stigi nú í haust
er slysið varð. Það er sorglegt að
svona góður maður, sem hann var,
skuli vera tekinn í burtu, en trúin
kennir okkur að þeir sem breyta
rétt á jörðinni lifa sælu lífi hinum
megin. Ég hef þá trú að hans starfs-
krafta var þörf annars staðar.
Ég óska hinum tveimur sem slös-
uðust góðs bata og votta foreldrum,
systkinum og öðrum aðstandendum
Jóns Halldórs alla mína samúð á
þessum erfiðu tímum.
Birgir Guðbergsson
Föstudagurinn 22. nóvember sl.
og helgin sem í hönd fór voru öllum
íslendingum daprir dagar, ekki síst
okkur sem vinnum daglega að upp-
fræðslu ungra sjómanna. Á sama
degi varð hörmulegt sjóslys við
Grindavík þar sem 5 ungir sjómenn
fórust, og mjög alvarlegt bílslys á
Keflavíkurflugvelli þegar þrír ungir
námsmenn stórslösuðust.
Tveir þeirra voru nemendur í 2.
bekk Stýrimannaskólans í Reykja-
vík. Hér í skólanum fylgdumst við
öll nieð, með kvíða en þó von með
nemendum ókkar, gerðum okkur
vonir um að ungir, hraustir menn
næðu heilsu á ný þrátt fyrir alvar-
leg meiðsl.
Báðir þessir piltar hafa verið
miklir fyrirmyndarnemendur hér í
Stýrimannaskólanum, og á gjör-
gæsludeild Borgarspítalans voru
þeir allir með hugann við haustann-
arprófín, sem hófust í þessari viku.
En um miðjan dag, 27. nóvember
sl., barst okkur sú harmafregn, að
annar þessara ungu manna, Jón
Halldór Bragason úr Innri-Njarð-
vík, hefði látist af sárum sínum um
morguninn.
Andlát Jóns Halldórs er okkur
áfall og allri hinni íslensku þjóð er
það áfall, þegar ungir menn í blóma
lífsins falla frá. Áhyggjuefni er
hvílíkir vígvellir götur og þjóðvegir
eru hér á landi.
Jón Halldór Bragason var ein-
staklega myndarlegur nemandi og
sem sagt er mikið mannsefni; prúð-
menni og yfirvegaður, en þó glað-
vær og kátur. Hann lauk skipstjórn-
arprófi 1. stigs sl. vor með hárri
1. einkunn og var í hópi bestu náms-
manna í Stýrimannaskólanum.
Jón Halldór hafði sérstaka fram-
komu, sem verður öllum er kynnt-
ust honum minnisstæð. Hann bar
með sér bjartan svip ogjákvæðan.
Það er sárt að horfa á bak góðum
dreng, en fögur minning um Jón
Halldór Bragason lifír meðal okkar
og þeirra sem kynntust honum.
Starfsfólk Stýrimannaskólans í
Reykjavík vottar foreldrum, systk-
inum og öllum ástvinum Jóns Hall-
dórs Bragasonar innilega hluttekn-
ingu í þeirra miklu sorg. Blessuð
sé minning hins góða drengs.
Guðjón Ármann Eyjólfsson
Dag eftir dag nú undanfarið höf-
um við lesið um og hlustað á frá-
sagnir af hverju dauðaslysinu á
fætur öðru.
Ótrúlegur fjöldi af ungu athafna-
fólki hefur verið tekið frá þjóðinni
á þessu hausti, fjölskyldumenn á
besta aldri, skólafólk í blóma lífsins
og allt þar á milli. Maður hugsar
stundum með sér, hver verður næst-
ur, eða hvenær missi'ég náinn ást-
vin eða ættingja? Það voru þung
högg þegar barið var að dyrum hjá
föðurbróður mínum og honum tjáð
að sonur hans hefði verið fluttur
mikið slasaður á sjúkrahús eftir'
bílslys á leið heim úr skólanum 22.
nóvember. Tuttugu og eins árs
gamall, hraustur og efnilegur
drengur, sem hafði nú fundið sína
hillu í lífinu, hafið nám og framtíð-
in björt framundan. Jón Halldór
lést síðan þann 27. nóvember. Mað-
ur skilur oft ekki tilganginn með
slíkum endi á ævi ungs fólks, af
hveiju fékk hann ekki að vera leng-
ur á meðal okkar.
Ég veit ekki hvort maður á að
skilja tilganginn, það er vonandi
að Jóni Halldóri líði vel þar sem
hann er núna, það er vonandi annað
gott líf sem bíður okkar eftir lífið
hér á jörðu.
í langan tíma höfðum við frænd-
systkinin talað um að nú væri kom-
inn tími til að hittast, bara við systk-
inábörnin, börn þessa stóra systk-
inahóps sem til næðist. Við vorum
öll saman komin kvöld eitt í maí-
mánuði og þar mætti Jón Halldór
allt í einu orðinn fullorðinn myndar-
legur maður, bjartur yfirlitum og
glaðlegur. Dóri frændi eins og við
kölluðum hann það kvöld öllsömu!
stóð allt í einu upp og ávarpaði
hópinn. Hann las yfír okkur hversu
leitt það væri að við hittumst svona
sjaldan og þekktumst svona lítið,
og að við skyldum strengja þess
heit að láta ekki líða langan tíma
þar til við endurtækjum þetta
skemmtilega uppátæki að hittast
bara við krakkarnir. Um þetta voru
allir sammála, en engan grunaði
þá að þetta yrði hans síðustu orð í
okkar hópi. Við tókum öll eftir því
og dáðumst að Dóra hversu
skemmtilega hann hafði breyst úr
unglingi, frekar feimnum og ófram-
færnum í þennan myndarlega
frænda okkar. Nú eigum við bara
góða minningu.
Ég bið góðan Guð að styrkja
Braga frænda minn og Ástu og
alla ástvini Dóra í þeirra miklu sorg.
Ég vil líka biðja Guð um að hjálpa
þjóðinni allri til að hlúa vel að fólki
ag kenna okkur að meta lífið og
tilveruna með sem mestri virðingu
og væntumþykju.
Ég vil þakka fyrir þau kynni sem
ég hafði af frænda mínum svo ný-
verið og öllum frændsystkinum. Eg
er viss um að við höfum verið leidd
saman, viss um að okkur var ætlað
að hittast.
Hildur Jónsdóttir
Aðeins nokkur fátækleg kveðju-
orð. Frændi minn kvaddi svo snögg-
lega að ég náði ekki að heilsa upp
á hann á spítalanum, en ég fékk
skilaboðin frá honum þegar mamma
leit til hans.
Við kynntumst ekki fyrr en eftir
að við urðum fullorðnir, en ég man
eftir Jóni Halldóri sem litla þétta
stráknum í Innri-Njarðvík þegar ég
var hjá afa og ömmu. Þegar Gústa,
Stjáni, Margrét og ég drógum hann
með okkur í allskyns uppátæki —
eins og þegar við fórum uppá ösku-
hauga, og komum með kerruna
fulla af allskyns gersemum til baka,
og ósköp iyktuðu blessuð börnin illa!
En síðan stækkaði strákurinn
allverulega, og ég man þegar hann
kom fyrst í heimsókn til okkar
Ragnheiðar á Laugaveginum, þá
hafði ég orð á því að það hefði nú
aldeilis tognað úr honum. „Já, en
eitthvað hefur nú brugðist í þeim
efnum í sambandi við þig, frænka,”
svaraði hann að bragði. Og auðvitað
hlógum við hjartanlega.
Við ræddum margt, og meðal
annars minntist Jón Halldór á það
að hann þekkti svo fáa í þessum
stóra systkinabarnahópi okkar og
að hann væri svona hálffeiminn við
það að banka upp á bara sisvona.
Við ræddum um að við þyrftum öll
að hittast einhvern tíma því að
þessu væri örugglega eins farið hjá
fleirum. Og við áttum líka eftir að
upplifa þetta þegar við hittumst vel
flest í teiti hjá Hildi og Simma.
Flugið var aðaláhugamál hans.
Ekki var nú ónýtt að eiga hlut í
vél, ha! Hann talaði með glampa í
augum um fijálsræðið sem fluginu
fylgdi. „Hugsaðu þér,” sagði hann,
„að geta skroppið hvert á land sem
er, bara skroppið í heimsókn til
kunningja norður, bara ef mér dett-
ur í hug.”
Ég man þegar hann hringdi og
spurði hvort við yrðum heima eftir
20 mínútur. Hann í Keflavík og var
á leiðinni í loftið. Datt svona í hug
að koma í heimsókn! Þetta fannst
mér alveg hreint makalaust.
Og oft bauð hann mér í flugtúr,
en ég hummaði það alltaf af mér,
þorði ekki að viðurkenna að ég
þyrði ekki upp í svona litla rellu,
ég væri svo flughrædd. En eftir
nokkur gylliboð áttaði hann sig á
þessu og vildi að sjálfsögðu reyna
að lækna kvillann. En, nei, ég færi
ekki nema nauðbeygð upp í litla
rellu! En hver veit nema ég eigi
eftir að yfírvinna þetta.
Hann var skemmtilega skrítinn
á svipinn þegar hann var að dásama
litlu systur sína; hvernig hún bara
kæmi á fleygiferð á handahlaupum
inn í stofu og færi svo í splitt eins
og hún væri gerð úr einhveiju tor-
kennilegu teygjanlegu efni, þetta
var bara alveg ótrúlegt. Ég man
líka er hann kom í heimsókn með
Margréti systur sína, síðast þegar
hún var á landinu. Auðvitað var
Lísa með. Ég á einmitt mynd frá
því augnabliki. Hann vildi alls ekki
vera með, sagðist Vera of ljótur og
stórskorinn við hliðina á þessum
fallegu stúlkum, og hló stórum
karlahlátri!
Guðmundur Guð-
mundsson, Skriðu-
klaustri - Minning
Fæddur 24. maí 1903
Dáinn 8. nóvember 1991
Guðmundur á Skriðuklaustri er
látinn, 88 ára að aldri. Þegar ég
fluttist að Skriðuklaustri árið 1962
til að taka við tilraunastöðinni, var
Guðmundur þar starfsmaður. Hann
hafði þá unnið á tilraunabúinu frá
því að það fluttist þangað frá Haf-
ursá árið 1949.
Tilraunastöðin á Skriðuklaustri
var rekin á kostnað ríkisins auk
þess sem hún aflaði sér eigin tekna.
Oft er því haldið fram og án efa
stundum með réttu að verr sé farið
með fé og önnur verðmæti þar sem
ríkið er annars vegar. Þetta gilti
ekki um Guðmund. Hann vann til-
raunabúinu af fullri trúmennsku
eins og um eigur hans sjálfs væri
að ræða. Einketini nútímabúskapar
í sveit er annars vegar vélavinna
og hins vegar hirðing búfjár. Við
það hvort tveggja kunni Guðmund-
ur vél til verka og einkum var hon-
um það metnaðarmál að það fé sem
hann hirti fóðraðist vel og væri vel
með farið. Auk þess annaðist hann
aðdrætti til búsins árið um kring,
einkum alla þungaflutninga. Hann
vann búinu allt sem þurfti án þess
að spyija hvað klukkan væri eða
hvort virkur dagur væri eða helgur.
En fyrst og síðast var Guðmund-
ur þó heimilismaður á Skriðu-
klaustri og deildi þar súru og sætu
með öðru heimafólki. Hann átti
ómældan þátt í að skapa þann glað-
væra og iétta heimilisbrag sem ein-
att ríkti þar. En þótt Guðmundur
væri gleðinnar maður átti hann sína
sorg sem hann flíkaði ekki. Á yngii
árum hafði hann átt konu og dóttur
en missti þær báðar og eftir það
var hann einhleypur. Guðmundur
var með afbrigðum barngóður og
þess nutu þau börn er ólust upp á
Klaustri á hveijum tíma á árum
hans þar.
Eftir að ég og fjölskylda mín
fluttumst frá Skriðuklaustri árið
1971 urðu samskipti okkar minni
en hveijum endurfundi fylgdi sama
glaðværð og í „gamla daga”. Guð-
mundur bar aldurinn vel og honum
fylgdi einstök snyitimennska alla
tíð.
Hann átti heimili sitt á Klaustri
eins lengi og hann kaus en fyrir
fáum árum flutti hann á vistheimili
aldraðra á Egilsstöðum og dvaldist
þar uns kallið kom. Ég tel það
gæfu mína og fjölskyldu minnar að
hafa kynnst Guðmundi og átt vin-
áttu hans.
Friður veri með minningu hans.
Matthías Eggerlsson
Guðmundur á Klaustri var hann
kallaður frá því að ég kynntist hon-
um fyrst. Það var vorið 1951, en
þá dvaldi ég um þriggja vikna skeið
á Skriðuklaustri. Fyrstu kynni mín
af Guðmundi voru góð og svo var
um öll síðari samskipti okkar.
Guðmundur kom að Skriðu-
klaustri vorið 1949 þegar Tilrauna-
stöðin þar vaí sett á laggirnar. Þar
lagði hann sig fram um að vinna
búinu eins og best hann gat alla
tíð síðan meðan kraftar leyfðu.
Guðmundur var meðalmaður á
hæð, þrekinn og sívalvaxinn og bar
sig vel. Hann var sterkur og fylginn
sér við vinnu. Til þess var tekið hve
afkastamikill og vandvirkur flán-
ingsmaður hann var, en hann vann'
við fláningu í sláturhúsinu á Egils-
slöðum mörg liaust.
Lengst af vann Guðmundur við
dagleg störf í þágu búsins á
Skriðuklaustri en kom lítið að til-
raunastörfum. Honum þótti gaman
að vinna með vélum og/ór vel með
þær. Eins var hann góður bílstjóri
og ók lengst af vörubíl sem Til-
raunastöðin átti þegar á þurfti að
halda. Guðmundur var með ein-
dæmum hreinlátur og snyrtilegur.
Það var sama við hvaða störf hann
fékkst, það var eins og óhreinindi
loddu ekki við hann.
Á veturna hirti Guðmundur fé.
Hann hafði yndi af kindum og gerði
allt til þess að þeim kindum liði sem
best sem voru í hans umsjá. Hann
notaði beit eftir föngum fyrstu árin
á Klaustri en eftir að heyskapur
efldist var hægt að treysta meira á
gjöf og beitin minna notuð.
Þó að nóg hey væru til gat Guð-
mundur ekki hugsað sér að fara
óvarlega með þau. Hann gekk svo
vel um hey og hlöðu að þar var
gólf sópað á hveijum degi. Hann
hafði mjög næmt auga fyrir þörfum
fjárins. Hann gaf því alltaf svo
mikið hey að féð var í mjög góðum
holdum. Þó leifði féð aldrei. Af því
sem gefið var á garðann að kvöldi
var ekkert eftir að morgni nema
mosi og torfusneplar.
Guðmundur fóðraði lengi fé í
gömlum fjárhúsum sem stóðu stutt
frá bæ og voru kölluð Grundarhús.
Það var honum metnaðarmál að
standa sig ekki síður með sínar ær
en ærnar sem voru í nýju og vönd-
uðu fjárhúsunum. Þegar kom fram
á sauðburð fylgdist Guðmundur
grannt með því hve margar ær urðu
tvílembdar á Klaustri. Eins hafði
hann mikinn áhuga á því hversu
þung lömbin voru á haustin og hon-
um var mjög annt um að Klaustur-
búið ætti fallega hrúta til að sýna
gestum og gangandi.
Þegar séra Bjarni Guðjónsson
varð prestur á Valþjófsstað, næsta
bæ við Klaustur, eignaðist Guð-
mundur sálufélaga um sauðkindina
því að séra Bjarni er mikill áhuga-
maður um sauðfé, á gott fé og
sinnir því vel. Guðmundur fór alltaf
að minnsta kosti eina ferð á hveiju
vori og aðra á haustin til viðræðna
við séra Bjarna um lambahöld og
fijósemi og lambavænleika og þótti
þá ekki verra ef Klausturbúið stóð
sig betur en prestur. Það var honum
ábyggilega meira virði en meðal-
messa.
Guðmundur átti óvenju gott með
að umgangast fólk. Hann hafði svo
létta lund að hún verður mörgum
minnisstæð. Hann var síglaður og
alltaf stutt í brosið og hláturinn.
Ef eitthvað gekk óvænt á móti og
sérstaklega ef að honum var sneitt
gat hann þó svarað með öðru en
gamanyrðum og var þá ekki alltaf
að sníða utan af hlutunum en allt
var það meinlaust og óðar gleymt.
Guðmundur var ágætur söng-
maður og gat tekið lagið með litlum
fyrirvara. Hann var í góðra vina
hópi í Fljótsdal í þeim efnum því
að þar eru söngmenn góðir og gleði-
menn.
Guðmundur hafði gaman af að
hitta fólk. Hann var hrókur alls
fagnaðar á Fljótsdalsrétt sem löng-
um var með fjárflestu réttum lands-
ins. Þar stóð hann síðari árin við
dyrnar að Skriðuklaustursdilkunum
og opnaði fyrir þeim sem drógu
féð. Um kvöldið var venjulega rétt-
arball og þangað fór Guðmundur
að sjálfsögðu og hélt þeim sið fram
yfír áttrætt. Þá var ekki að sjá að
hann skemmti sér minna en margur
sem yngri var.
Ég vil með þessum línum láta í
jós þakklæti mitt fyrir að hafa
íynnst Guðmundi á Klaustri. Sam-
starfsfólk mitt á Rannsóknarstofn-
un landbúnaðarins sem oft hitti
Guðmund á góðri stund á Kiaustri
tekur undir það þakklæti.
Stefán Aðalsteinsson