Morgunblaðið - 08.04.1993, Qupperneq 17

MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 8. APRIL 1;993
p. 17
FERÐASAGA
FRAKKANS STUTTA
Kvikmyndir
Arnaldur Indriðason
Stuttur Frakki. Sýnd í Sambíó-
unum. Leikstjóri: Gísli Snær
Erlingsson. Höfundar sögu:
Friðrik Erlingsson og Gísli
Snær. Gerð handrits: Friðrik
Erlingsson. Framleiðendur:
Kristinn Þórðarsson og Bjarni
Þór Þórhallsson. Meðframleið-
andi: Sigurjón Sighvatsson.
Kvikmyndataka: Rafn Rafns-
son. Kvikmyndataka á tónleik-
um: Ágúst Jakobsson. Klipping:
Thierry Bordes. Hljóð: Kjartan
Kjartansson. Tónlist: Eyþór
Arnalds. Leikmynd: Karl Aspe-
lund. Hljóðtaka: Þorbjörn Erl-
ingsson. Aðalhlutverk: Jean-
Philippe Labadie, _ Hjáimar
Hjálmarsson, Elva Ósk Ólafs-
dóttir, Björn Karlsson og Egg-
ert Þorleifsson. Art Film. 1993.
„Eruð þið með metró í Reykja-
vík?“ spyr stutti Frakkinn sem fer
með titilhlutverkið í nýju íslensku
gamanmyndinni, Stuttum
Frakka, þegar hann vill vita um
ferðir neðanjarðarlesta í höfuð-
borginni. „Nei,“ segir stúlkan í
hótelmóttökunni, „við erum með
strætó." Svo Frakkinn hoppar upp
í næsta strætó á leið sinni á Hót-
el Esju en veit auðvitað ekki að
„strætóinn" er rúta merkt Hvera-
gerði — Selfoss.
Þannig eru ófáir orðabrandar-
amir og þannig er líf litla Frakk-
ans, sem Jean-Philippe Labadie
leikur svo skemmtilega, á íslandi
frá því hann lendir á Keflavíkur-
flugvelli; eintómur miskilningur,
fyluferðir út og suður þar sem
hann virðist sífellt fjarlægjast tak-
mark sitt sem er að vera á heljar-
miklum tónleikum í Laugardals-
höll. Hann er hingað kominn til
að ná samningum við íslenskar
hljómsveitir sem er partur af stór-
kostlegum fransk/íslenskum
menningarsamskiptum er innsigl-
uð vom þegar Mitterrand Frakk-
landsforseti kom hingað með fríðu
föruneyti og hlustaði m.a. á Syk-
urmolana, sællar minningar.
Myndin hefst á þeirri heimsókn
í formi sjónvarpsmynda af Mit-
terrand og frú Vigdísi úti í guðs-
grænni náttúrunni en tekur okkur
síðan niður í Laugardalshöll þar
sem ofvirkur rótari, leikinn af
Hjálmari Hjálmarssyni, er að setja
upp tónleikana sem sýna eiga
Frakkanum hversu spunnið er í
íslenskt rokk; þaðan til ungrar
stúlku, systur rótarans, leikinni
af Elvu Ósk Ólafsdóttur, sem
kennir tónlist og er að reyna að
koma sinni eigin á framfæri; það-
an til Frakkans úti í París sem
fær það leiðindaverkefni að fara
til íslands í efnisleit. Leikstjóran-
um Gísla Snæ Erlingssyni og
handritshöfundinum Friðriki Erl-
ingssyni tekst ágætlega að
kveikja strax áhuga áhorfandans
með því að skipta á milli þessara
mjög svo ólíku persóna og sögu-
sviða og setja upp skondna sögu
um fransk/íslensk menningar-
tengsl og ástir, drauminn að
„meikaða", skoplegar persónur
úr tónlistarlífinu, íslenska lýsis-
og brennivínsmenningu og þessa
brennandi spurningu íslenskrar
minnimáttarkenndar, „how do
you like Iceland?".
Stuttur Frakki er bráðfyndin á
köflum. Handritið og leikstjórn
Gísla Snæs er oft snjöll og hug-
myndarík í lýsingu á íslandi séð
með augum þessa óendanlega
velviljaða og ljúfa útlendings, sem
brosandi og fullur skilnings á
landi og þjóð meðtekur kynjaland-
ið kringlóttum augum. I gegnum
hann fáum við tækifæri til að
hlæja að okkur sjálfum og líta
svolítið í eigin barm en það nær
yndislegu hámarki í besta atriði
myndarinnar þegar Eggert Þor-
leifsson í líki meðalíslendingsins
uppfullur af þjóðerniskennd tekur
Frakkann uppí drusluna sína eftir
„strætóferðiná". Eggert er auð-
vitað frægur senuþjófur og eignar
sér myndina á þessum kafla sem
lýsissvolgrari og brennivínsber-
serkur er tekst að kynna Frakkan-
um báða þessa hræðilegu vökva.
Eggert hefur ekki stolið svona
bíómynd síðan hann hélt miðils-
fundinn í Með allt á hreinu.
Annað er lakara. T.d. fæst ekk-
ert útúr rónunum Boga og Örvari
(Spaugstofumennirnir Örn Árna-
son og Randver Þorláksson) þegar
þeir verða á vegi Fransmannsins.
Og þegar maður vill ólmur halda
áfram með skemmtilega söguna
koma hljómleikarnir í Laugardals-
höll inní hana og dreifa athygl-
inni. Þeir voru haldnir sérstaklega
fyrir myndina og áttu í fyrstu að
vera stærri partur af henni en
virðast hafa misst vægi sitt eftir
því sem sagan vatt uppá sig. Þeir
eru reyndar stórfenglega myndað-
ir af Ágúst Jakobssyni (Rafn
Rafnsson sá annars prýðilega um
kvikmyndatökuna) en slíta óneit-
anlega myndina úr samhengi; eru
auðvitað í allt öðrum stíl og með
öðru lagi en lunginn af myndinni.
Einnig verður sagan um ástarmál
Sóleyjar heldur þung í vöfum og
dregur skaupið óþarflega niður.
Hjálmar Hjálmarsson á góða
spretti sem rótari með símtólið
gróið við eyrað á sér, æstan hljóm-
plötuútgefanda á hæla sér, týndan
Frakka úti í hrauni, bílinn uppguf-
aðan en geðprúða mömmu í sveit-
inni. Hjálmar er ágætur sem
kjaftfor reddari sem veit hann er
með allt niðrum sig og er svona
lítil sál innvið beinið. Elva Ósk
Ólafsdóttir fær það erfiða hlut-
skipti að vera eini íslendingurinn
með einhveiju viti í allri myndinni
og fer létt með það, eðlileg frammi
fyrir myndavélinni og íhugul ís-
lensk stelpa sem veit hvað hún
vill. Björn Karlsson er stórgóður
sem plötuútgefandi með litla óþol-
andi taglið í hárinu og aukaleikar-
arnir fylla vel út í myndina. Það
var sérstakt gæfuspor aðstand-
anda myndarinnar að fá hinn
smávaxna Lapadie í titilhlutverk-
ið. Allt sem er svo viðkunnanlegt
við húmorinn í Stuttum Frakka
og mannúðlegt getur maður rakið
til þessa brosmilda og þekkilega
leikara.
Stuttur Frakki er önnur ís-
lenska myndin (Veggfóður — eró-
tísk ástarsaga er hin) sem ungir
kvikmyndagerðarmenn ráðast í
án styrkja frá Kvikmyndasjóði
(myndin hlaut lítinn eftirvinnslu-
styrk þegar henni var lokið). Hún
er ekki gallalaus en markmið
hennar er að skemmta áhorfend-
um um stund og það tekst henni
með léttum bröndurum sem gera
út á aumingjans þjóðarsálina og
það hvemig sakleysislegum út-
lendingi tekst að redda sér (og
redda ekki) í þessu dularfulla
landi. Þótt hún skilji ekki mikið
eftir er hún er ágætis skemmtun,
fyndin, fjörug og hressileg. Og
það fæst ekki séð að hún er gerð
fyrir á milli 20 og 30 milljónir,
einn fimmta af því sem myndir
eru almennt gerðar fyrir hér
heima.
Atta íslenskar kvikmyndir sýndar í listasafni í Boston
„Frjósamt ímyndunarafl á
ekki-svo-frostkaldri eviu“
Plantið trjám í Afríku
„Þróunarhjálp frá þjóð til þjóðar" leitar að sjálfboðaliðum til að taka
þátt í gróðursetningarverkefni í Afríku.
Sjálfboðastarfið er:
✓ 3ja mánaðar undirbúningsnámskeið í „Farandháskólanum"
(Den rejsende Hojskole) i Danmörku.
✓ 3ja mánaða starf i Zambiu, þar sem sjálfboðaliðar planta trjám
i samstarfi við 50 unga Afrikubúa.
✓2ja mánaða upplýsingastarf i Evrópu.
Verkið er unnið í sjálfboðavinnu og ólaunað. Engrar sérstakrar kunnáttu er
krafist.Upplýsingafundur verður haldinn á islandi dagana 17. og 18. april.
Boston. Frá Karli Blöndai, fréttaritara Morgunblaðsins.
HELSTA listasafnið í Boston sýnir um þessar mundir átta íslenskar
kvikmyndir, sem allar eru nýlegar, og skrifar Betsy Sherman, kvik-
myndagagnrýnandi dagblaðsins The Boston Globe, að þær beri vitni
frjósömu ímyndunarafli á íslandi.
Fyrstu tvær myndirnar, Svo á
jörðu .. . eftir Kristínu Jóhannes-
dóttur og Börn náttúrunnar eftir
Friðrik Þór Friðriksson, voru sýnd-
ar í Museum of Fine Arts á föstu-
dagskvöld og var sérstaklega mikil
aðsókn á þá síðastnefndu, sem er
áhugamönnum um kvikmyndir
kunn frá því að hún var tilnefnd
til Óskarsverðlauna á síðasta ári.
Bo Smith, umsjónarmaður kvik-
myndadagskrár safnsins, kynnti
fyiri myndina og kvaðst vona að
sýningar á borð við þessa yrðu til
þess að auka útbreiðslu íslenskra
mynda. „Tilefni þess að ákveðið var
að efna til sýninga á þessum ís-
lensku myndum var það að við
sáum nokkrar þeirra á kvikmynda-
hátíðum hér og þar og vakti það
áhuga okkar,“ sagði Smith við sýn-
ingargesti. Hann bætti því við að
Hrafninn flýgur eftir Hrafn Gunn-
laugsson hefði verið sýndur á veg-
um safnsins fyrir þremur árum og
hefði fengið það góðar undirtektir
að myndin hefði eftir það verið tek-
in til almennra sýninga í kvik-
myndahúsi hér í bæ.
Þórunn Hafstein, sem hefur um-
sjá með listum og söfnum í mennta-
málaráðuneytinu, kynnti Börn nátt-
úrunnar og rakti stuttlega sögu
íslenskrar kvikmyndagerðar.
Augu Egils Ólafssonar
Greint var frá þessum íslensku
kvikmyndavikum listasafnsins í
dagblaðinu The Boston Globe á
föstudag og fjallað um þijár þeirra
mynda, sem eru til sýninga.
„Börn náttúrunnar er laglega
gert, en þó ekki óvenjulegt, uppgjör
við nútímalíf og þá blóðtöku, sem
það krefst,“ skrifar gagnrýnandi
blaðsins, Betsy Sherman. „Friðrik
Þór dregur fram brjálæði og fárán-
leika síðari hluta 20. aldarinnar,
sem leiðir okkur frá fegurð og nátt-
úru til ljótleika og efnislegra gæða,
án mikilla samræðna, en fyllirtjald-
ið af hrífandi útsýni.“
Sherman segir að „margir miklir
kvikmyndagerðarmenn hafi kannað
þessar slóðir af meiri dýpt,“ en
Friðrik Þór vinni „sómasamlegt
verk“.
Einnig er fjallað um mynd
Guðnýjar Halldórsdóttur, Undir
Jökli, og virðist gagnrýnandanum
sem leikstjórinn hafi „fengið mikið
að láni frá myndinni Local Hero
eftir Bill Forsyth, þótt myndin sé
byggð á skáldsögu eftir föður henn-
ar. Því miður eru ótölulegar sérvisk-
ur [myndarinnar] svo gosmiklar að
jaðrar við bijóstsviða".
Sherman segir að kvikmyndin
Magnús eftir Þráin Bertelsson
heppnist betur en Undir Jökli.
„Þetta er áhugavekjandi saga um
lögfræðing, sem þarf að horfast í
augu við það að hann er dauðleg-
ur, en hún líður fyrir það að reynt
er að uppfylla einhvern sérvisku-
kvóta,“ skrifar hún. „í handritinu
er sífellt reynt að sneiða hjá hinum
alvarlegu málefnum, sem vakið er
máls á, en það er gallhörð beiskja
í augum Egils Ólafssonar aðalleik-
ara, sem segir okkur meira um
veikindi Magnúsar en handritshöf-
undurinn og leikstjórinn.“
Auk ofantaldra kvikmynda verða
sýndar myndirnar Ingaló eftir Ás-
dísi Thoroddsen, Karlakórinn Hekla
eftir Guðnýju Halldórsdóttur,
Veggfóður eftir Júlíus Kemp og
Ryð eftir Lárus Ými Óskarsson.
Sýningar þessar standa yfir til 18.
apríl og sagði Bo Smith að efnt
yrði til svipaðra dagskrár víðar í
Bandaríkjunum á næstunni.
Starfið byrjar 1. maí eða 1. ágúst 1993. Hringið og fáið nánari upplýsingar: 90 45
42 99 55 44 eða símbréf 90 45 42 99 59 82 (hægt að hringja á páskadögunum.)
Development Aid from People to People, Tastrup Valbyvej 122, 2635 Ishoj
Danmörku.
I i
Metsölublad á hverjum degi!
■ 1 | i 1 \ "'í."'."' ■' 1 ■ .:■."■■■"■.■■... ...'
ISUZU CREW CAB 4x4
Árgerö '92 á hagstæöu verði
Rúmbesti fjögurra dyra pallbíllinn
sem völ er á frá Japan
BÍLHEIMAR
ISUZU Höfóabakka 9, sími 634000 og 634050 ISUZU