Morgunblaðið - 18.03.1997, Qupperneq 30

30 ÞRIÐJUDAGUR 18. MARZ 1997
MORGUNBLAÐIÐ
LISTIR
Konur á Djöflaeyju
Norræn kvikmyndahátíð í Frakklandi er
hafín o g Þórunn Þórsdóttir gáði hvað
gerist þetta tíunda afmælisár. Djöflaeyjan
keppir um aðalverðlaun og kvikmyndir
kvenleikstjóra verða í deiglunni.
NORRÆN kvikmyndahátíð stendur
nú yfír í Rúðuborg í Frakklandi.
Þetta er tíunda árið sem hátíðin er
haldin og henni hefur vaxið fiskur
um hrygg. Áhorfendum hefur fjölg-
að úr 10.000 til að bytja með í rúm
30.000 síðustu ár. Kvikmyndirnar
sem sýndar hafa verið eru þúsund
talsins.
Afmælinu verður fagnað með sýn-
ingu verðlaunamynda liðinna ára og
meðal þeirra er Ingaló Ásdísar Thor-
oddsen. I ár keppir Djöflaeyjan eftir
Friðrik Þór Friðriksson til aðalverða-
launa.
Annars verður athygli beint að
myndum norrænna kvenleikstjóra
og eru þar fimm frá íslandi: Kristín
Jóhannesdóttir (Svo á jörðu sem á
himni), Guðný Halldórsdóttir
(Kristnihald undir Jökli), Inga Lísa
Middleton (Ævintýri á okkar tím-
um), María Sólrún Sigurðardóttir
(Tvær litlar stelpur lenda í stríði),
Ánna Th. Rögnvaldsdóttir (Hlaup-
ár).
Fundað verður um myndir kvenna
næstkomandi laugardag og fulltrúar
íslands í umræðunum þær Kristín
Jóhannesdóttir og Guðný Halldórs-
dóttir. Afmælisveisla verður svo um
kvöldið og þangað er boðið Ásdísi
Thoroddsen. Lokahelgina, 22. og 23.
mars, kemur Friðrik Þór á hátíðina
ásamt Baltasar Kormáki og Önnu
Karlsdóttur frá Kvikmyndasjóði.
Djöflaeyja Friðriks Þórs verður
borin saman við dönsku myndirnar
Smillu eftir Bille August, Hamsun
eftir Jan Troell og Mestu hetjurnar
eftir Thomas Vinterberg. Einnig
Sunnudagsengla Berit Otto Nesheim
frá Noregi, Veiðimenn Kjell Sund-
valls frá Svíþjóð og Harry og Sonju
eftir Björn Runge frá Svíþjóð. Finnar
tefla fram Þorpinu kyrrláta eftir
Kfari Vaananen og frá Eystrasalti
kemur Of þreytt til að hata eftir
Fenitu og Hannes Lintrop. Dóm-
nefnd er skipuð sex frönskum leikur-
um og leikstjórum og úrslit ráðast
í hátíðarlok.
Á hátíðinni eru jafnan kynntir sér-
staklega nokkrir norrænir kvik-
myndaleikstjórar og nú verða sýndar
myndir þeirra Nils Malmros frá Dan-
mörku, Stefans Jarl frá Svíþjóð og
Rijo Honkasalo frá Finnlandi. Eystra-
saltsríki hafa átt myndir í Rúðuborg
síðan 1992 og svo er einnig nú.
Glænýjar norrænar myndir verða
sýndar, stuttmyndir og barnamyndir.
Besta myndin verður verðlaunuð
með tæpum 200 þúsund krónum og
auðvitað athyglinni. Besti leikari og
leikkona fá viðurkenningu og áhorf-
endur veita sérstök verðlaun. Ungir
áhorfendur jafnframt, þeir eru ár
hvert margir í Rúðuborg, nemendur
kvikmyndaskóla og háskóla sem
kenna norræn tungumál. Ungu gest-
imir hafa smám saman orðið helsta
stolt norrænu kvikmyndahátíðarinn-
ar.
Morgunblaðið/Bernhard Jóhannesson
LEIKENDUR og leikstjóri fagna Jónasi Árnasyni að lokinni sýningu.
Vertu nú kátur nafni minn
Kleppjárnsreykjum. Morgunblaðið.
UNGMENNAFÉLAG Reykdæla
sýnir nú leikrit, sem samsett er
úr sexverkum Jónasar og Jóns
Múla Árnasonar; Allra meina bót,
Deliríum Búbónis, Rjúkandi ráði,
Skjaldhömrum og Drottins dýrð-
ar koppalogni og einnig eru flutt-
ir söngvar úr leikritinu Þið munið
hann Jörund. Leikstjóri Þórunn
Magnea Magnúsdóttir og leik-
mynd hljóð og ljós eru unnin af
félögum í Ungmennafélagi Reyk-
dæla.
Það er ekki ofsögum sagt þegar
Ungmennafélagið tekur sig til og
setur upp og æfir leikverk, ævin-
lega tekst vel til og svo er einnig
nú. Enda efniviðurinn sem notað-
ur er ekki af lakara taginu, þegar
teknir eru góðir kaflar úr leikrit-
um eftir þá bræður Jónas og Jón
Múla. Þessir kaflar eru settir
fram með góðum skýringum ,
þannig að áhorfendur komast inn
í söguþráðinn, þó svo verkið sé
þeim að öllu óþekkt, og verða
strax með á nótunum.
Það hefur verið góður kjarni
áhugaleikara í Ungmennafélag-
inu og bera þeir uppi sýninguna.
Þó bætast alltaf nýir í hópinn sem
koma skemmtilega á óvart og má
nefna Birgi Jónsson og Hrund
Ólafsdóttur sérstaklega.
Þorvaldur Jónsson og Birgir
Jónsson fara á kostum sem Ægir
Ó. Ægis og Jafnvægismálaráð-
herrann í Deliríum Búbónis. Einn-
ig er góður kafli þar sem Jón
Pétursson og Jóhannes Berg fara
með hlutverk Kormáks vitavarðar
og Páls Daníels Nílsen í Skjald-
hömrum.
Hljómsveitarsljóri er Sigurður
Jónsson og tónlistarstjóri er Stein-
unn Árnadóttir. Sýningin er borin
uppi af góðum söng, ekki síst hjá
karlakvartettinum sem um nokk-
urt skeið hefur sungið við hin
ýmsu tækifæri í héraði og víða.
Leikstjóranum Þórunni
Magneu hefur tekist vel upp að
finna verkefni við hæfi hvers leik-
ara og sjá til að hann skilaði sínu
verki vel. Það var svo að heyra á
frumsýningunni, því ekki létu við-
brögð áhorfenda á sér standa og
var leikurum, leikstjóra og síðast
en ekki síst Jónasi Arnasyni fagn-
að vel og iengi í lokin.
Ástir og örlög
TÓNLIST
K i r k j u h v o 11
LJÓÐASÖNGUR
Sönglög eftir ítalska barokk-
höfunda, Jónas Tómasson (frumfl.),
Schumann og Richard Strauss.
Anna Júlíana Sveinsdóttir
mezzosópran, Sólveig Anna Jóns-
dóttir, píanó. Kirkjuhvoli í Garðabæ,
laugardaginn 15. marz kl. 17.
NORSKA tónskáldið Arne Der-
umsgaard (f. 1921) var útsetjari
sönglaganna eftir ítölsku óperu-
frumhetjana Peri, Rontani, Falconi-
eri og Caccini frá öndverðum bar-
okktíma, sem ásamt lagi eftir landa
þeirra þrem kynslóðum síðar, Bern-
ardo Pasquini, mynduðu fyrsta
áfanga á allvel sóttum tónleikum
Önnu Júlíönu Sveinsdóttur og Sól-
veigar Önnu Jónsdóttur í menning-
armiðstöð Garðbæinga að Kirkju-
hvoli sl. laugardag.
Dorumsgaard, sem kunnastur er
fyrir sönglagasmlð, virðist þar hafa
fetað svipaða slóð og ítalski tónvís-
indamaðurinn Alessandro Parisotti,
er gaf út ítalska söngtónlist frá 17.
og 18. öld upp úr 1880; mikinn fjár-
sjóð sem þarlendir söngvarar hafa
síðan kennt við heildarheitið Aríe
antiche. Hafa þessar gömlu perlur
í seinni tíð notið aukinna vinsælda,
og má m.a. minna á samnefndan
geisladisk Ceciliu Bartoli frá 1992.
I fróðlegri kynningu Önnu Júlíönu
kom fram, að Dorumsgaard hefði
flutzt frá Noregi eftir stríð og setzt
að sunnar í álfu í mótmælaskyni
við meðferð landa sinna á Kirsten
Flagstad, er sumum hefði þótt hlið-
holl nazistum, og væri nú búsettur
á Ítalíu.
Sönglögin sex voru öll ástar-
söngvar og að þeim síðasta undan-
skildum af angurværara taginu eða
um svikna eða óendurgoldna ást, en
lag Pasquinis var aftur á móti á
bjartsýnni nótum. Útsetningarnar
voru látlausar að hætti Parisottis,
enda að líkindum gerðar með hlið-
sjón af upphaflegum lútuundirleik,
og voru þær ágætlega leiknar af
Sólveigu Önnu, sem fylgdi söngnum
af smekkvísi. Þeir hiustendur sem
kynnu að hafa heyrt fyrir sér æsku-
ijóða túlkun í líkingu við Bartoli,
urðu þó sennilega fyrir vonbrigðum,
því flutningur Önnu Júlíu bar óneit-
anlega meiri keim af þyngri óperu-
stíl síðari tíma en af þeim slétta
söngmáta sem nú mun æ meir ein-
kenna túlkun á fornmúsík, eftir að
„upphaflegur" flutningur fór að
verða ríkjandi á hljómdiskum og á
tónleikum.
Það ætti þó ekki að vera frágangs-
sök. Sem betur fer er einstaklings-
bundinn smekkur enn ekki háður
ritskoðun, og verður vonandi aldrei.
Hitt þótti manni miður, að söngkon-
an virtist raddlega ekki í bezta formi
að þessu sinni, og má vera að löng
ijarvist frá tónleikasviði hafi eitt-
hvað haft að segja um þann fremur
áberandi skort á fókus og tilhneig-
ingu til að lafa neðan í tóni sem
einkenndu margt á þessum tónleik-
um. Þó að textainnlifun væri oft
mikil og stundum nærri því hríf-
andi, skyggði hið fyrrtalda óþarflega
mikið á heildina.
Fjögur Andalúsíuljóð var heitið á
nýju söngverki eftir vestasta tón-
skáld Evrópu, Jónas Tómasson yngri
á ísafirði, sem skv. tónskrá var
frumflutt við þetta tækifæri. Lögin
voru í fallegu samræmi við ljóðræna
heiðríkju ástarkveðskaparins, sem á
rætur að rekja til blómaskeiðs
Cordóba-kalífaveldisins á Spáni á
9.-11. öld og getur minnt á munúð-
arfulla gimsteina Ljóðaljóða. Hlut-
verk píanósins var afar sparneytt
en agað, og myndaði heildin ferska
heilsteypta blöndu af rómantík og
hóflegum módernisma.
Aftur var slegið á dapra strengi
í fimm sönglögum við ljóð Maríu
Stuart Skotadrottningar eftir Rob-
ert Schumann. í þessum síðustu og
oft vanmetnu ljóðasöngvum tón-
skáldsins kemur fram sterk hlut-
tekning þýzka söngvameistarans í
einmanakennd og örvæntingu
drottningar, sem eyddi síðustu
æviárum í fangavist hjá frænku
sinni Elísabetu I Englandsdrottn-
ingu. Schumann fann í vaxandi
þunglyndi sínu greinilega samsvör-
un með döpru örlögum ljóðahöfund-
ar, enda voru ljóðin tónsett 1852,
aðeins tveim árum áður en Schu-
mann reyndi að fyrirfara sér í Rín.
Anna Júlíana kom harmi hins ól-
ánssama þjóðhöfðingja til skila,
þrátt fyrir áðurgetna annmarka, og
náði sér nokkuð á strik í þrem síð-
ustu sönglögum dagskrár,
Schlechtes Wetter, Befreit og Kling!
eftir Richard Strauss, svo eitt og
eitt smáleiftur minnti á fyrri og
glæstari stundir, við nettan undirleik
Sólveigar Önnu og rausnarlegar
undirtektir áheyrenda, er heimtuðu
tvö aukalög áður en yfir lauk.
Ríkarður Ö. Pálsson
smáskór
Vorskórnir eru komnir.
í st. 20-30 og nú eru þeir flottir.
Erum í bláu húsi
við Fákafen.
Reuter
Súpulist
BANDARISKI popplistamaðurinn Steve Kaufman, sem eitt sinn var
aðstoðarmaður Andy Warhols, stendur við hlið málverks síns af
Campbell-súpu í glerkrukku, sem stillt hefur verið upp við hlið eins
af hinum þekktu Campbell-verkum Warhols. Mynd Kaufmans var
afhjúpuð í tilefni 100 ára afmælis Campbell-súpunnar en hún er til
sýnis í Sjónlistastofnun Andy Warhols í New York. Hefur súpufram-
leiðandinn ákveðið að efna til myndlistarkeppni, svokallaðri „List
súpunnar" þar sem keppt verður í flokkum málverka, teikninga,
handverks og höggmynda. Keppnin er opin öllum, listamönnum sem
áhugafólki, börnum og fullorðnum.