Morgunblaðið - 15.05.1999, Qupperneq 6

6 LAUGARDAGUR 15. MAÍ 1999
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Bensín hækk-
ar um 1,50 kr.
lítrinn
*
Avörp og kórsöngur er hornsteinn var lagður að Sultartangavirkjun
Morgunblaðið/Ásdís
FORSETI íslands leggur hornsteininn, múrar upp í gatið, þar sem
hann hefur komið fyrir blýhólki með teikningum og upplýsingum um
framkvæmdimar. Honum til aðstoðar við múrverkið er Agnar Ólsen
yfirmaður framkvæmdadeildar Landsvirkj unar.
KLAPPAÐ fyrir kór Hreppamanna. Fremstur er Friðrik Sophusson,
forstjóri Landsvirkjunar, Sigríður Dúna Kristmundsdóttir eiginkona
hans og dóttir þeirra, þá Finnur Ingólfsson iðnaðarráðherra, Ólafur
Ragnar Grímsson forseti og Jóhannes Geir Sigurgeirsson, stjórnarfor-
maður Landsvirkjunar.
Forsetinn hvetur til sátta um
frekari virkjunarframkvæmdir
NÝORTUR lofsöngur og hefð-
bundin ávörp voru á dagskrá í
stöðvarhúsinu að Sultartanga í
gær, er lagður var hornsteinn að
virkjuninni þar. Að athöfn lokinni
var virkjunarsvæðið skoðað og síð-
an þáðu gestir veitíngar í Árnesi,
þar sem Steinþór Gestsson á Hæli
ávarpaði gestí.
í ávarpi sínu hnykktí hr. Ólafur
Ragnar Grímsson, forseti íslands,
á mikilvægi þess að ná sáttum um
frekari virkjunarframkvæmdir,
þar sem líklegt væri að á komandi
ti'mum skiptí ósnortin náttúra æ
meira máli. Um það hvort hann
væri með þessu að vara við frekari
virkjanaframkvæmdum vildi hann
ekki segja neitt frekar en það sem
hann segði í ávarpi sínu.
Virkjanir skapa
verðmætt hugvit
Vígslugestír komu saman á palli
í stöðvarhúsinu, framan við djúpa
gryfju, sem hýsa mun hverfla
virkjunarinnar. Þá er verið að
selja saman á staðnum og verður
sá fyrri gangsettur í nóvember.
Það kom spánskt fyrir sjónir að sjá
hið fornfræga Skoda-merki stimpl-
að þar á kassa, en hverflamir eru
framleiddir af Skoda-verksmiðjun-
unum í Tékklandi, sem nú em í
eigu Volkswagen. Þegar virkjunin
verður komin í gagnið verða Is-
lendingar mestu raforkunotendur
í heimi.
í upphafi athafnarinnar söng
Karlakór Hreppamanna nokkur
lög undir sljóm Edith Molnar.
Mesta athygli vakti lokalagið, lof-
söngur til fossanna með von um að
Hreppasjóður mætti dafna, nátt-
úmöflin nýtast í hófi og þjóðin
vera forsetanum eftirlát. Söngur-
inn er eftír einn kórfélaga, Hrein
Þorkelsson, skólameistara í Vill-
ingaholtí, sem var fjarstaddur þar
sem skólaslit vom hjá honum í
gær.
I ávarpi sínu minnti Jóhannes
Geir Sigurgeirsson, formaður
stjórnar Landsvirkjunar, á að við
virkjunarframkvæmdir sköpuðu
framkvæmdiraar sjálfar ekki að-
eins verðmæti, heldur yrði tíl við
þær verðmæt þekking. Sú þekking
gæti orðið fmmauðlind, engu síður
en auðlindirnar, sem verið væri að
virkja og útflutningsverðmæti í
sjálfu sér. Með þeirri þekkingu
gætu íslendingar skipað sér á
fremsta bekk á þessu sviði.
Friðrik Sophusson, forstjóri
Landsvirkjunar, rifjaði upp sögu
hugmyndanna að virkjunum við
Þjórsá, en sú saga hófst um síðustu
aldamót með stórhuga áætlunum
Einars skálds Benediktssonar. Sem
dæmi um hve stórtækar áætlanir
Einars og Fossafélagsins Títan
vom minnti Friðrik á að í skýrslu
norsks verkfræðings á snærum Tít-
ans frá 1918 var gert ráð fyrir sex
virkjunum á svæðinu, sem saman-
lagt gætu framleitt 905 MW. Þegar
Sultartangavirkjun verður tekin í
notkun verður rafmagnsframleiðsl-
an á svæðinu 705 MW.
Núverandi áætlanir gera ráð
fyrir einni virkjun fyrir ofan Búr-
fell. Með henni verður vatnasviðið
þar fullvirkjað. Til gamans gat
Friðrik þess að Sultartangavirkjun
gæti nokkurn veginn annað al-
mennri orkuþörf höfuðborgar-
svæðisins.
Vitund sótt í ósnortna náttúru
í ávarpi sínu benti Ólafur Ragn-
ar Grímsson á að áður fyrr hefðu
draumar um framfarir og farsæld
verið bundnar virkjun fossa og
fallvatna. Með Sultartangavirkjun
kæmust íslendingar „í fyrsta sætí
meðal þjóða heims í notkun raf-
mangs á hvera íbúa“. Því markaði
virkjunin merk tímamót.
Siðan vék Ólafur Ragnar að því
að virkjanimar við Sultartanga,
Búrfell, Sigöldu og Hrauneyjafoss
væm staðfestíng á því að „hægt er,
þrátt fyrir ýmiss konar ágreining í
upphafi og á Iangri leið, að ná sátt
um sambúð náttúra og fram-
kvæmda, vemdunar og velsældar."
Á komandi öld gætu málin hins
vegar þróast á annan veg, „ef við
vöndum okkur ekki við hvert fót-
mál undirbúnings og aðgerða",
sagði Ólafur Ragnar. „Tíðarand-
inn ber okkur nýja strauma og
æskufólkið, sem senn mun standa í
okkar spomm, sækir vitund sfna
um þjóðerai og uppruna æ meir í
hina ósnortnu veröld íslenskra
óbyggða."
Ólafur Ragnar benti á að landið
yrði í vaxandi mæli „uppspretta
og næring þeirrar samkenndar,
sem gerir okkur að þjóð... Því
mun vaxa ábyrgð og vandi allra
þeirra, sem á nýrri öld verða kall-
aðir til ákvarðana um virkjanir og
mannvirki til orkufiutnings. í húfi
eru ekki aðeins undirstöður efna-
hags og iífskjara, heldur einnig
og ekki síður sáttmálinn um sam-
búð lands og þjóðar.“
Lokaorð ðlafs Ragnars vom að
„farsæl friðargjörð" yrði að nást
„um sérhveija nýja framkvæmd í
orkubúskap Islendinga. Ella er
hætta búin samkennd okkar og
sjálfstæðisvitund."
„Mitt er að yrkja, annarra að
skilja," sagði Ölafur Ragnar
Grímsson forseti og sagðist álíta
að ræða hans skýrði sig sjálf, er
blaðamaður Morgunblaðsins
spurði hann hvort skilja mætti
ávarp hans sem svo að hann væri
að vara við umdeildum virkjunum
á hálendinu.
BENSÍN hækkaði í verði um 1,50
kr. lítrinn á uppstigningardag og er
nú verðið á lítranum af 95 oktana
bensíni 75,10 kr. hjá öllum oh'ufélög-
unum þegar ekki er um sjálfsaf-
greiðslu að ræða. Verðið á 98 okt-
ana bensíni er 79,80 kr. lítrinn.
Verðið á dieselolíu er óbreytt 28,20
kr.
Bensín hækkaði síðast 1. maí um
1,50 kr. og þar áður í byrjun apríl-
mánaðar um 1,90 kr. lítrinn. Bens-
ínlítrinn hefur þannig hækkað um
tæpar fimm krónur það sem af er
þessu ári eða úr 70,20 kr. lítrinn af
95 oktana bensíninu í 75,10 kr.
Reynir Guðlaugsson, innkaupa-
stjóri Skeljungs, segir að með
hækkuninni nú séu hækkanir á
bensíni á alþjóðlegum mörkuðum að
mestu komnar inn í verðið hér á
landi. Skip hafi komið með farm af
bensíni um síðustu helgi og með
þessari hækkun nú ætti að vera bú-
ið að jafna verðið að mestu. Verð á
alþjóðlegum mörkuðum hafi jafnast
og vonandi yrði næsti farmur á
skaplegra verði. Hann sæi ekki
fram á frekari verðbreytingar á
bensíni á næstunni.
Yfír 50 dollara hækkun
Reynir sagði að verð á Rotter-
dam markaði hefði verið í kringum
166 dollarar tonnið á 95 oktana
bensíni í gær. Meðalverð í apríl hafi
verið svipað, en verðið hafi verið
rúmir 136 dollarar tonnið í mars-
mánuði og 113 dollarar tonnið í
febrúar.
Verðið fór lægst í tæpa 111 doll-
ara tonnið í desember síðastliðnum
og hefur þannig hækkað um yfir 50
dollara tonnið á þessu tímabili.
250 dollarar
225
200
Bensín, 95 oktan
Heimsmarkaðsverð, NV-Evrópa
Dollarar hvert tonn frá jan. 1997
y—^
! |~v "iMfi 'l
CfpiM
1997 1998 >99
J FMAMJ JÁSONDJ FMAMJ JÁSONDJ FMA
Grunnskólakennarar í Reykjavík sýna óánæg:íu sína með kjör í verki
Rúmlega 100 hafa
þegar sagt upp
ALLS hafa 106 grunnskólakennarar í
Reykjavík sagt upp störfum, en 30 uppsagnir
bárust Fræðslumiðstöð Reykjavíkur í gær.
Samkvæmt upplýsingum frá Fræðslumiðstöð
Reykjavíkur, má rekja flestar uppsagnirnar
til óánægju með launakjör, eða um 75 þeirra.
„Því er ekki að leyna að stór hluti þessa
hóps núna segir upp vegna óánægju með
laun,“ sagði Ingunn Gísladóttir, starfsmanna-
stjóri hjá Fræðslumiðstöð Reykjavíkur.
„Hlaut að koma
að því“
Ingibjörg Sólrún Gísladóttir, borgarstjóri
Reykjavíkur, sagði í samtali við Morgunblað-
ið: „Auðvitað hlaut að því að koma að hringur-
inn þrengdist hér í Reykjavík vegna þess að
menn hafa verið að bjóða kennurum hærri
laun vítt og breitt um landið, en það gera þeir
auðvitað til þess að vera samkeppnishæfir við
Reykjavík og Reykjavíkursvæðið um mennt-
aða kennara,“ sagði borgarstjóri.
„Við höfúm litið svo á að forsenda þess að
við gætum samið um einhverja viðbót væri að
við fengjum breytingar á kennslunni og fyrir-
komulagi hennar, þannig að það fælist í því
nýtt skipulag á skólastarfi," sagði Ingibjörg
og bætti því við að ekki hefði enn tekist að
semja útfrá þessum forsendum, hvorki í
Reykjavík né Kópavogi.
Nokkrir skólar hafa komið verr út úr upp-
sögnum kennara en aðrir, en 15 af 46 kennur-
um í Melaskóla hafa sagt upp störfum, 12 af 45
í Breiðholtsskóla og 13 af 22 i Fossvogsskóla.
Þá hafa einnig þónokkuð margir kennarar í
Selásskóla og Laugamesskóla sagt upp störf-
um.
Á fjórtánda hundrað kennarar eru í
Reykjavík og sagði Ingunn að eðlilegt væri að
einhver hópur kennara hugsaði sér til hreyf-
ing§ að afloknu skólaári, en í fyrra sögðu 64
upp störfum, samanborið við 106 núna, eins
og áður var getið. Ingunn sagði að ekki væri
hægt að bera þessar tölur saman, þar sem
óánægja með laun væri tilgreind sem aðalá-
stæðan í flestum uppsagnarbréfunum nú.
„Gert vegna kjarabaráttu“
„Þetta er náttúrlega gert vegna kjarabar-
áttu - allir kennaramir em að segja upp
vegna óánægju með laun,“ sagði Ragnar Þor-
steinsson, skólastjóri Breiðholtsskóla, um
uppsagnir kennara í skólanum. Hann sagði
að í ljósi þess hversu lítil hreyfing hefði verið
á starfsfólki skólans í gegnum tíðina yrðu
þessar uppsagnir nú að teljast mjög óeðlileg-
ar.
Ragna Ólafsdóttir, skólastjóri Melaskóla,
var sammála Ragnari um að ekki væri um
eðlilega hreyfingu á kennurum að ræða, því
það kæmi mjög skýrt fram í uppsögnunum
að óánægja með kjör og viðbrögð yfirvalda
væri aðalástæða uppsagnanna. Ragna sagði
að 14 af 15 kennurum skólans, sem hefðu
sagt upp, hefðu gert það vegna óánægju með
kjör.
Ragna sagði að þeir kennarar Melaskóla,
sem ekki hefðu sagt upp störfum, væm búnir
að bjóða Ingibjörgu Sólrúnu Gísladóttur
borgarstjóra á fund á mánudaginn. Ragna
sagði að á fundinum myndu kennararnir lýsa
yfir áhyggjum vegna þess ástands sem nú
væri að skapast í kennaramálum borgarinnar.
Ingibjörg sagðist ætla að mæta á fundinn og
sagðist vonast eftir því að þar færi fram mál-
efnaleg umræða.
Erfitt að skipuleggja skólastarf
„Þetta er grafalvarlegur hlutur og er farinn
að hafa áhrif nú þegar á skólastarf, það er
erfitt að skipuleggja skólastarf næsta árs
þegar þriðjungur áhafnarinnar er búinn að
segja upp,“ sagði Ragnar, skólastjóri Breið-
holtsskóla.
„Ég veit ekkert hvað þetta fólk ætlar að
fara að gera og ég er ekki viss um að það viti
það sjálft á þessari stundu. En ég veit að það
hefur verið haft samband við sumt af þessu
fólki frá skólum í öðmm sveitarfélögum.
Eðli málsins samkvæmt held ég að það
komi ekki til með að ganga neitt að ráða fólk
aftur í þessar stöður,“ sagði Ragnar. „Það eru
á annað hundrað kennarar í Reykjavik sem
era búnir að segja upp og að menn bíði í röð-
um eftir að komast í þau störf, það gengur
ekki upp í minni skynsemi.“
„Það hefur ekld komið fram hjá einum ein-
asta kennara (Melaskóla) að þeir séu búnir að
ráða sig einhvers staðar annars staðar," sagði
Ragna, skólastjóri Melaskóla.