Morgunblaðið - 15.05.1999, Blaðsíða 51

MORGUNBLAÐIÐ
MINNINGAR
LAUGARDAGUR 15. MAÍ 1999 51
+ Guðrún Ingólfs-
dóttir fæddist í
Æðey við Isafjarð-
ardjúp 31. desem-
ber 1925. Hún and-
aðist 3. maí síðast-
liðinn á Sjúkrahúsi
Suðurlands á Sel-
fossi. Foreldrar
hennar voru hjónin
Ingólfur Jónsson, f.
í Bolungarvík 11.
desember 1900, d.
17. janúar 1969, og
kona hans Guð-
björg Torfadóttir,
f. í Asparvík á
Ströndum 18. maí 1900, d. 8.
febrúar 1992. Hún var elst
fimm barna Ingólfs og Guð-
bjargar en systkini hennar eru:
Torfí, f. 27. nóvember 1930;
Guðmundur Helgi, f. 6. október
1933; Elísabet Jóna, f. 1. ágúst
1947, og Anna Salóme, f. 11.
október 1941.
Hinn 31. maí 1947 giftist
Guðrún Jóni Hafliða Magnús-
syni, f. 20. maí 1916, d. 7. júlí
Hljóð og tóm er hjartans borg.
Heimsins svipur breyttur er.
Andi minn, hann á ei sorg.
Alltaf lifir þú hjá mér.
(E.Ben.)
Ég vil með þessum ljóðlínum
minnast elskulegrar systur minnar
Guðrúnar Ingólfsdóttur. Guðrún
var elst okkar systkinanna, var tólf
ára gömul er ég fæddist. Sem títt
var á þessum árum fóru unglingar
snemma að heiman til að vinna fyrir
sér og skildi þar leiðir okkar, í bili.
Guðrún kynntist eiginmanni sínum
Jóni Magnússyni (20.5. 1916 - 7.7.
1991), innan úr Isafjarðardjúpi, er
hann dvaldi við sjómennsku á Isa-
firði og giftu þau sig 31. maí 1947.
Miklir kærleikar voru með þeim
hjónum alla tíð. Fljótlega fluttust
þau til Reykjavíkur en hugurinn
leitaði þó jafnan upp til sveita.
Þangað, sem þau yrðu sínir eigin
herrar. Vorið 1951 keyptu þau jörð-
ina Fomusanda í Vestur-Eyjafjalla-
hreppi, sem verið hafði nokkra hríð
í eyði, og settust að til framtíðarbú-
setu og bjuggu þar í yfír 40 ár. Guð-
rúnu voru alla tíð minnisstæðar þær
hlýju móttökur sem þau fengu er
þau fluttu í sveitina, öllum ókunnug.
Þau bæði af Vestfjörðum og höfðu
valið sér búsetu fjarri ættingjum og
venslafólki, í ókunnugri sveit. Þar
var siður að færa nýbýlingum lamb
að gjöf og eignuðust þau þannig
hluta af sínum íyrsta bústofni. Hélt
hún lengi þennan sið og vildi með
því sýna þakklæti sitt og hlýhug.
Taldi hún það skyldu þeirra, að
hjálpa með þeim hætti ungu fólki
við að hefja búskap, eins og þeim
var gert. Á Fornusöndum fundu
þau hjón náttúrubarnið í sér og lífs-
fyllingu í að ganga til liðs við
lífsmátt jarðar í fógru og frjósömu
umhverfi. Gamla eyðibýlið varð um
síðir að uppbyggðu stórbýli, þar
sem þau áttu sinn unaðsreit og nutu
ljúfra samverustunda. Saman unnu
þau af útsjónarsemi og dugnaði við
að fullgera, fegra og prýða utanhúss
sem innan. Þau hjón voru sveitung-
um sínum greiðvikin og var gott til
þeirra að leita, ef vandkvæði ein-
hvers konar steðjuðu að. Voru þá
viðbrögðin skjót og örugg og ekki
látið staðar numið fyrr en mál voru
til jykta leidd.
í fari Guðrúnar var ekkert sem
heitir vol eða víl, þótt lífsbaráttan
hafi verið henni óvægin á stundum.
Hún var félagslynd og gegndi
mörgum trúnaðarstörfum í sveit
sinni. Starfaði.hún lengi með kven-
félagi sveitarinnar og söng og starf-
aði með kirkjunni, enda trúin á Guð
henni ávallt efst í hjarta. Hún var
listræn, sem lýsti sér m.a. í sköpun-
argleði við saumaskap, en þá iðn
nam hún m.a. á skólaárum sínum í
Húsmæðraskólanum að Laugalandi
í Eyjafirði. En einnig hafði hún
unnið við hattasaum og annan
1991. Þeim varð
ekki barna auðið en
ólu drenginn Ingv-
ar Sigurjónsson
upp frá því hann
var 11 ára og dvaldi
hann á heimili Guð-
rúnar þar til hún
hætti að búa og
Ingvar kvæntist,
býr nú á Hvolsvelli.
Guðrún lauk
prófi frá Hús-
mæðraskólanum á
Laugalandi árið
1947. Einnig lærði
hún fatasaum og
vann við það með búinu, svo
kenndi hún sauma í sveitunum í
kring um árabil. Guðrún gegndi
mörgum trúaðarstörfum í sveit
sinni, var í sóknamefnd, barna-
verndarnefnd og sat í stjórn
Kvenfélagsins Eyglóar, var í
húsbyggingarnefnd félagsheim-
ilisins Heimalands.
Utför Guðrúnar fer fram frá
Stóra-Dalskirkju í dag og hefst
athöfnin klukkan 14.
saumaskap á ísafirði í upphafi
vinnuferils síns. Margir eru púðarn-
ir, dúkamir og myndimar sem hún
hefur saumað og gefið samferða-
fólki sínu á tækifærisstundum
ásamt aðstoð við saumaskap á fatn-
aði og öðru við hin fjölbreytilegustu
tilefni.
Hver skilur lögmál lífsins eða veit
hvers er af okkur ætlast? Að sætt-
ast við skóla lífsins þegar hann
reynist harður og óvæginn er oft
þrautin þjmgsta. Við þyrftum
einskis að spyrja ef við vissum til
hvers þetta er allt eins og það er, en
áfram höldum við í leit að þroska og
skilningi. Öll vitum við hið innra
með okkur að dauði er jafn sjálf-
sagður og fæðing. Að brottför okkar
af þessu tilverusviði er jafn eðlileg
og koman. Að þetta er hinn eðlilegi
gangur lífsins og að hverfa úr jarð-
neskri tilvist er ef til vill eitt af því
fáa sem við göngum að vísu. Samt
er það svo að þegar kemur að
kveðjustundinni myndast tómarúm
í sálinni. Það er þá ávallt huggun að
eiga og geta geymt hjá sér minning-
ar frá liðnum samvemstundum,
stundum sem geymast, en aldrei
gleymast.
I veikindum móður okkar vetur-
inn 1949-1950 dvöldumst við yngri
systur Guðrúnar hjá henni á heimili
þeirra Jóns í Reykjavík, meðan
móðir okkar lá þar á sjúkrahúsi.
Gekk ég þann vetur í skóla í
Reykjavík og annaðist Guðrún um
okkur eins og sín eigin börn. Aftur
nutum við systur samverustunda í
upphafí búskapar þeima að
Fomusöndum er ég fór, þá ný-
fermd, til þeirra og dvaldi hjá þeim
þar í rúmt ár. Fyrstu árin eftir
fermingu eru oft mikil mótunarár
unglinga og naut ég þar leiðsagnar
hennar. Fundum okkar Guðrúnar
bar svo aftur saman vorið 1955
skömmu eftir að ég hafði eignast
mitt fyrsta barn. A þessum árum
bjó fólk ekki við þær samgöngur
sem nú þekkjast og tók langan tíma
að ferðast austan undan Eyjafjöll-
um vestur í Hnífsdal. Af sjálfu leiðir
að ungu hjónin á Fornusöndum
voru bundin sínu starfi og uppbygg-
ingu á jörð sinni. Skylduræknin við
búskapinn meinaði langar fjarvistir
vegna skemmtiferða. Kærleikar
voru með okkur Guðrúnu og skrif-
uðumst við reglulega á þar til nú-
tímasímasamband komst á og tók
það þá við. Réttum tuttugu árum
eftir dvöl mína hjá þeim að
Fornusöndum varð heimili þeirra
Guðrúnar og Jóns dvalarstaður
barna okkar hjóna er þau voru við
nám í Skógaskóla, árin 1972-1979
og oftar er þau voru við nám á Suð-
urlandi, fjarri heimaslóðum. Rifjuð-
ust þá oft upp fyrri samverustundir
okkar Guðrúnar og vissi ég, af eigin
reynslu, að þau voru í traustum
höndum hjá systur minni. Umburð-
arlyndi og skilningur hennar í garð
þeirra var mikill og búa þau enn að
því. Þar skapaðist gagnkvæmt
traust og vinátta. Þótt Guðrún gæti
virst alvörugefin við fyrstu kynni þá
fann unga fólkið brátt, að til þessar-
ar konu gat það leitað með vanda-
mál sín og átt hana að trúnaðarvini.
Þannig fórst einnig mörgum ung-
lingnum sem hjá þeim höfðu sumar-
dvöl og héldu þau sambandi við
Guðrúnu og Jón alla tíð.
„Nú er stillt og rótt, ein stjarna
skín, sú stjarna leiðir hug minn til
þín.“ (Ól. Jóh. Sig.)
Minnisstætt er mér fyrsta ár
þeirra á Fornusöndum er ég dvaldi
hjá þeim og kemur oft upp í hugann
er ég ber saman aðstæður dagsins í
dag við það sem áður var. Þar byrj-
uðu þau með tvær hendur tómar,
fjarri sínum nánustu. Gamla íbúðar-
húsið, sem staðið hafði nokkur ár í
eyði, eitt herbergi og eldhús, var
lagfært og vistlega búið. Daglega
var farið með mjólkina á Rauð, sem
þá var eina samgöngutækið á bæn-
um, stíginn meðfram skurðbökkun-
um í veg fýrir mjólkurbílinn. Oft
varð það mitt hlutskipti. Kynntist
ég þama vel einurð og vilja þeirra
til að byggja upp þá jörð sem þau
höfðu eignast. Allt sem þau tóku sér
fyrir hendur var vel undirbúið eins
og aðstaðan á hverjum tíma leyfði,
og ekki flanað að neinu. Þar sat í
fyrirrúmi samheldni þeirra, fyrir-
hyggja og þrautseigja, en ekki síst
snilli þeirra sem skynja og skilja
þarfir búsmala síns og umgangast
hann af natni og tillitssemi hins
trausta hirðis. Enda voru afurðir af
búi þeirra ávallt gæðamiklar. Eftir
að Guðrún brá búi, nokkmm árum
eftir fráfall eiginmannsins, leitaði
hugur hennar oft austur að
Fornusöndum, til áranna sem þau,
hún og Jón, áttu saman við sameig-
inlegt lífsstarf sitt. Þangað leitaði
hún huggunar. Gleði og sorgir,
ávinningar og erfiðleikar fylgja
hverju lífshlaupi. Guðrún var alltaf
róleg í skapi en þó langt því frá að
vera skaplaus, og öllum erfiðleikum
sem hún mætti á lífsleiðinni tók hún
af sinni eðlislægu hógværð, og
ávallt treysti hún Guði. Hún vissi að
Guð gefur og Guð tekur. Eins og
títt var um fólk sem fluttist búferl-
um um langan veg um miðbik aldar-
innar urðu samvemstundir með
nánustu ættingjum oft til muna
færri en vilji stóð til. Guðránu voru
átthagarnir ávallt hugleiknir sem
og ættingjarnir, sem hún hefði kos-
ið að eiga fleiri ánægjustundir með,
en þar skildi vík milli vina. Þeim
hjónum varð ekki barna auðið en
tóku að sér fóstursoninn Ingvar
Sigurjónsson árið 1975, þá 11 ára
gamlan, og var hann þeim styrk
stoð seinustu ár búskapar þeirra.
Nú þegar árssprotar trjánna
teygja sig upp í birtuna og ylinn og
fuglamir, nýkomnir að hafi, syngja
dýrðaróð til ljóss og lífs hvai’flar
hugurinn ósjálfrátt austur að
Fornusöndum. Þar átti Guðrán
mörg spor um tún og móa, að vor-
lagi að huga að vaknandi lífi, að
sumri að fylgjast með túnum
spretta og ungviðinu vaxa og
þroskast og að haustlagi að huga að
uppskeru og undirbúningi fyrir vet-
urinn. Allt var það henni yndi.
Drottinn láttu dreifða byggð
dalina áfram geyma,
svo að eigi íslensk dyggð
einhvers staðar heima.
(GJ)
í Heilagri ritningu segir: „Sá sem
sáir með blessunum mun og með
blessunum uppskera." Það fyrirheit
fylgi þér elskuleg systir.
Systir mín og mágkona, við hjón-
in kveðjum þig og þökkum þér fyrir
allt það sem þú varst okkur og
börnum okkar, þökkum þér fallegu
minningarnar sem þú lætur okkur
eftir. Við vitum að núna ert þú ör-
ugg í faðmi ljóssins.
Jóna og Ólafur, Rauðamýri.
Okkur langar að minnast móður-
systur okkar, hennar Gunnu á
Söndum eins og hún var ávallt köll-
uð af okkur systkinunum. Gunna
frænka ólst upp í litla húsinu henn-
ar ömmu í Hnífsdal eins og móðir
okkar. Ung að árum fluttist hún
suður með manni sínum, Jóni Haf-
liða Magnússyni, hófu þau búskap í
Reykjavík en ekki leið á löngu þar
til þau festu kaup á jörð á Suður-
landi, að Fornu-Söndum undir
Eyjafjöllum. Þar byggðu þau saman
það fyi-irmyndarbú sem Fornu-
Sandar voru, allt þar til Nonni lést
árið 1991. Þau voru mjög stolt af búi
sínu enda engin ástæða til annars
og alltaf var gott að sækja Gunnu
og Nonna heim. Við vorum 3 systk-
inin frá Rauðamýri við ísafjarðar-
djúp sem áttum því láni að fagna á
unglingsárum að fá að kynnast
þeim nánar og dvöldum við allt frá
eitt og upp í þrjú ár að Fornu-Sönd-
um og stunduðum nám við Skóga-
skóla. Það var engin miskunn og all-
ir tóku til hendinni sem dvöldust hjá
Gunnu frænku, enda voru þau mjög
öguð og skipulögð við búskap sinn
og margt var hægt að læra af þeim
hjónum af verklagni og hagsýni sem
þau bjuggu að. Þau voru hamingju-
söm á jörðinni sinni og báru gagn-
kvæma virðingu hvort fyrir öðru.
Gengu þau bæði jafnt til allra bú-
starfa og unnu vel saman. Gunna
varð fyrir því slysi að missa vinstri
höndina við bústörf, hún lét samt
ekki deigan síga, hafði þó stundum
áhyggjur af honum Nonna sínum,
hvað mikið hvíldi á honum. Þeim
varð ekki barna auðið en Ingvar
kom til þeirra sem unglingspiltur og
mynduðust órjúfanleg tengsl á milli
þeirra. Alltaf var gott að koma til
þeirra eftir að við uxum úr grasi og
tóku þau á móti okkur systkinunum,
mökum og börnum með opnum
faðmi hvenær sem var. Enda vorum
við ekki lengi að fara í stígvélin og
hlaupa útí fjós eða hlöðu með
krakkana og ferð fram á fjöru var
engu lík. Þremur árum eftir að
Nonni dó varð Gunna að bregða búi
enda mikið álag fyrir hana og Ingv-
ar að halda stóru búi gangandi.
Gunna seldi jörðina og fluttist á
Hvolsvöll þar sem hún bjó síðan.
Eftir að heilsu hennar hrakaði
dvaldi hún á sjúkrahúsi Selfoss. Við
þökkum Gunnu fyrir þann kærleik
og umhyggju sem hún sýndi okkur
systkinunum á Rauðamýri og mun-
um við ávallt minnast hennar með
söknuði.
Ingólfur, Trausti og Auður.
Mig langar að senda hér nokkur
kveðjuorð um nágrannakonu okkar
Guðrúnu á Fomusöndum.
Nú ertu búin að fá hvíldina
Gunna mín. Það er gott til þess að
hugsa að þú sért komin til hans
Nonna þíns, sem þú elskaðir svo
mikið. Og ekki óttaðist þú dauðann,
því trá þín var mikil. Þú sagðir eitt
sinn við mig þegar við áttum langt
spjall saman á Kirkjuhvoli að ef við
hefðum Guð með okkur þá þyrftum
við ekkert að óttast, enda hefur
kjarkur þinn ætíð hrifið mig. Ekki
var lífið alltaf auðvelt hjá ykkur
Nonna en samheldni og dugnaður
er það sem einkenndi líf ykkar.
Ekki þurfti að biðja okkur krakk-
ana tvisvar ef sendast þurfti fram
að Söndum, þá vorum við fljót að
segja já því þangað var gaman að
fara. Þegar ég trítlaði til Gunnu
vissi ég alltaf að ég fengi eitthvað
gott, brjóstsykur, rúsínur,
súkkulaði, það var alveg sérstakt
bragð af namminu sem hún Gunna
gaukaði að manni í gamla daga.
Gunna saumaði mikið á okkur
systkinin eins og fleiri börn í sveit-
inni, hún var mjög góð saumakona.
Ég minnist þess hve stolt hún var
þegar flíkurnar voru tilbúnar og
pössuðu svo vel. Þá dáðist hún að
því hvað ég var fín og mér fannst ég
vera prinsessa. Þótt Gunna og
Nonni eignuðust ekki erfingja þá
áttu þau mörg börn. Þau fylgdust
alltaf vel með okkur krökkunum í
Nýjabæ og tóku þátt í gleði okkar
og sorg. Mörg systkinabörn þeirra
voru lengri eða skemmri tíma hjá
þeim á Söndum og voru þeim mjög
kær. Ég man hvað Gunna var stolt
og glöð þegar hún sýndi mér jóla-
kortin eftir jólin með fullt af mynd-
um af litlum frændsystkinum. Fleiri
börn nutu góðs af uppvexti á Sönd-
um, þó lengst var Ingvar Sigurjóns-
son. Það gaf þeim hjónum mikið að
GUÐRUN
INGÓLFSDÓTTIR
fá að hafa Ingvar í öll þessi ár og
var hann þeim mikil hjálparhella
þegar veikindi og erfiðleikar steðj-
uðu að. Fyrir hönd okkar systkin-
anna í Nýjabæ vil ég þakka Gunnu
allt og kveð hana og hlakka til að'
hitta hana hjá Guði.
Valdís Leifsdóttir frá Nýjabæ.
Það var snemma á 6. áratugnum
að ung hjón fluttu úr Reykjavík
austur fyrir fjall og festu sér jörðina
Fornu-Sanda í V-Eyjafjallasveit til
að hefja þar búskap og gerðust um
leið nágrannar okkar, sem höfðum
flutt frá Vestmannaeyjum nokkrum
árum fyrr. Þegar þau Jón Magnús-
son og Guðrún Ingólfsdóttir settust
að í Sandhólmanum eins og það
heitir fluttu þau með sér nýjan blæ
og áttu eftir að taka þátt í að við-
halda góðu mannlífi í litlu sveita-
samfélagi þar sem hver einstakling-
ur verður dýrmætari en í fjölmenn-
inu. Þótt smátt væri byrjað var
stöðugt haldið á brattann í upp-
byggingu húsa, ræktunar, bústofns
og tækja, sem skilaði góðum ár-
angri með árunum. Jón lést fyrir
nokkrum árum og í dag er Guðrán
kvödd frá Stóradalskirkju.
Aðkomumenn höfðu á orði að
fyrst voraði á íslandi í Eyjafjalla-
sveit og fegurðin nyti sín hvað best
úr Sandhólmanum þaðan sem við
blasa hásett klettaþil og grænar
hlíðar.
Guðrán tók fljótlega að sér fata-
saum fyrir sveitunga sína og kynnti
sig vel með fallegu handbragði og
mikilli greiðasemi. Hún bauð einnig
ungum húsmæðram til sín í sauma-
nám og kunnu þær vel að meta slíkt
tækifæri til að stunda verknám
heima í sveitinni og geta þvínæst
saumað flíkur á börnin sín og sjálfar
sig, sem kom sér sérstaklega vel á
þessum áram. Guðrán hafði ánægju
af félagsstörfum og var félagi í
kvenfélaginu Eygló og var ávallt til
taks við að standa í fremstu víglínu
þegar eitthvað stóð til og hver man
ekki eftir henni á fullu við af-
greiðslu í veitingaaðstöðu félags-
heimilisins að Heimalandi?
Þegar komið var að Söndum
bauðst ekki aðeins kaffi og meðlæti,
því gjarnan fylgdu með í spjalli yfir
veitingunum fallegar sögur af dýr-
um, en þau hjónin lögðu sig eftir því
að hlusta á raddir dýranna og að
sinna þörfum þeirra eins og við átti
hverju sinni. Tíkin Snotra, fyrsti
hundurinn í búskap þeirra, reyndist
vel með á nótunum í músíkinni þeg-
ar Elddansinn eftir Katsjaturian
hljómaði um bæinn og vildi fá að
hlusta á hann til enda. Já, þau vora
miklir vinir dýranna hjónin á Sönd-
um, sem vora jafnframt þeirra
börn. Guðrún gekk í öll störf í bú-
skapnum af dugnaði og útsjónar-
semi og drifkraftur hennar leyndi
sér ekki. Það hefur verið mikið áfall
fyrir þau, þegar hún missti aðra
höndina í vinnuvélaslysi við bústörf-
in. En með einbeitni og þjálfun
tókst henni að ná ótrúlegri leikni
með gervihendi og lét hún sig ekki
muna um að fást við fínustu hann-
yrðir svo að undrum sætti. Hún
þurfti reyndar að breyta um stíl í
veigamiklum atriðum með þræðina,
en leysti það allt fagmannlega eins
og hennar var von og vísa.
Það hefur verið blandið eftirsjá að ,
yfirgefa kæran stað og ævistarfið og
kveðja Eyjafjöllin, sem verið höfðu
heimkynni hennai’ í nærfellt 50 ár.
En þannig er lífið, fullt af breyting-
um og nýjum þáttum, sem við þurf-
um að semja okkur að og reyna að
sættast við. Guðrún átti fallegt
heimili á dvalarheimilinu Kirkju-
hvoli á Hvolsvell síðustu æviárin en
þegar við hjónin heimsóttum hana
þar í júlí sl. gerðum við okkur ekki
grein fyrir að það væri kveðjustund
á þessu tilverastigi. En enginn okk-
ar veit hvenær „Gullvagninn“ ekur í
hlaðið og okkar bíður far þangað
sem hlaðvarpinn er stór og víðáttan
næg fyrir alla og kannski berst að
vitum gestanna sætur töðuilmur ut-
an frá enginu í hægum sunnanblæ.
Við þökkum Guðránu á Söndum
fyrir samfylgdina og vottum systk-
inum hennar og öðram ættingjum
samúð okkar hjóna.
Jóhann og Júlía.