Morgunblaðið - 31.07.1999, Page 45

MORGUNBLAÐIÐ flKII LAUGARDAGUR 31. JÚLÍ 1999 45
/mu M
L\ll\
metra hæð yfir sjó. Um miðja nótt-
ina vaknaði höfundur þessara lína,
leit út, og var þá frosthéla á jörðu
allt umhverfis, en yfir höfði hans
hvolfdist kolsvartur næturhiminn-
inn, ekki skýjaslæða sjáanleg á
himni og stjömuhvelfingin eins og
logandi eldur allt yfir. Slíkri sjón
gleyma menn ekki aftur.
I júlí í fyrra var síðan farin dags-
ferð þarna inn eftir sem ekki varð
síður minnisstæð. Ekið var upp á
Kaldadal, og með harðfylgi tókst
bflstjóranum frá Vestfjarðaleið að
aka okkur nær alla leið inn að
Prestahnúk. Þess má geta að fjallið
dregur nafn sitt af prestunum áður-
nefndu, en ljóst má þó telja af ferða-
sögum þeirra að þeir hafa ekki klifið
það. Þegar inn eftir var komið
reyndist óhjákvæmilegt að vaða
Geitána. Það var dálítið kulsamt,
því áð fæstir höfðu athugað að taka
með sér vaðskó, en hafðist þó.
Reyndar var á dagskrá að bregða
sér upp á Prestahnúk ef færi gæfist,
en dagurinn entist þó ekki tfl að
gera það í þetta skipti. Sú ganga
getur ekki talist tiltakanlega erfið
fyrir fólk í sæmilegri þjálfun, og
auðgengið á að vera á fjallið úr
flestum áttum. í björtu veðri launar
gangan erfiðið vel, því að ákaflega
víðsýnt er af tindinum.
I þetta skipti var hins vegar hald-
ið inn dalverpið norðan Presta-
hnúks og inn í kvosina sem þar
myndast. Þar er gróður töluverður,
meðal annars mikið af fagurgræn-
um dýjamosa, og nóg er af tæru
vatni í einni af upptakakvíslum
Geitár sem þar liðast fram silfur-
tær. Ef menn vilja dveljast þama
einhverja daga má ætla að einn
besti tjaldstaðurinn sé á þessum
stað. En í þetta skipti var gengið
áfram, inn frekara dalverpi, nokkuð
stórgrýtt, og kemur þá að hrygg all-
miklum sem þversker dalinn og er
nefndur Vesturhryggur. A honum
eru nokkrir fjallahnúkar, og er
einna mest áberandi ávalur höfði úr
móbergi sem nefnist Þórishöfði.
Norðan hans er skarð sem fengið
hefur nafnið Gönguskarð. Upp í það
var haldið, upp nokkuð bratta
brekku og stórgrýtta, en þó enga
teljandi torfæru.
Þegar upp í skarðið kemur blasir
sjálfur Þórisdalur við í allri sinni
dýrð. Hvemig sem þar hefur litið út
á dögum Grettis Asmundarsonar þá
er dalurinn nánast gróðurvana að sjá
í dag og óhugsandi að beita þar
nokkurri sauðkind, hvað þá heilli
sauðahjörð. Norðan við hann gnæfa
naktar og gróðurlausar hlíðar
Geitlandsjökuls, en að sunnanverðu
em áberandi allnokkur klettavirki.
Þá er í dalnum nokkuð stórt stöðu-
vatn, en athyglisvert er að í lýsingu
prestanna er þessa vatns að engu
getið, heldur aðeins talað um vatns-
drefjar, smálón og tjamir í dalbotn-
inum. Er því svo að sjá að stöðuvatn-
ið hafi ekki verið þama fyrir rúmum
þremur öldum, þegar þeir vom á
ferðinni, en það hafi breyst síðan.
Þama á byggðin væntanlega að hafa
verið fyrrum, með fólki misjafnlega
vel kristnu, og í Áradalsóði Jóns
lærða er reyndar minnst á að fyrir
dymm á einum bænum hafi staðið
það sem hann nefnir „hálfkross.“
Ekki veit sá er hér ritar nánari deili
á því tákni eða hvort íslenska þjóð-
kirkjan viðurkennir slíkt í dag, en
væntanlega vísar það til þess að íbú-
arnir hafi verið illa kristnir.
í þessari ferð var ekki haldið nið-
ur í dalinn, heldur beygt til hægri,
upp eftir allbröttum grjóthrygg og
upp á svo nefndan Hellishöfða. Þeg-
ar þangað kemur er örstutt eftir að
hellinum fræga sem þar er. Hann er
í móbergshöfða og í dag er hann
töluvert mikið saman fallinn og ör-
ugglega mjög frábmgðinn því sem
verið hefur þegar Þórir hálfþurs bjó
þar með dætmm sínum. Eigi að síð-
ur er mjög áhugavert að koma
þarna, meðal annars vegna þess að
á hellinum em nokkur göt, eða eins
konar gluggar, sem skapa mjög sér-
kennilega ramma utan um útsýnið
til umhverfisins.
Ógleymanleg reynsla
eigin raun. Hins vegar virðist nokk-
uð auðgengið út eftir dalnum, ofan
úr Gönguskarði skoðað. Best virðist
að ganga eftir honum sunnanverð-
um, því að norðurströnd vatnsins er
nokkuð brött og stórgrýtt að sjá. í
austurendanum má segja að dalur-
inn fjari nokkum veginn út, og þar
beygir hann síðan til suðurs. Þar
breikkar hann allmikið, og þá tekur
við annað stöðuvatn sem stendur
nokkra lægra en hitt vatnið inni í
dalnum. Ef síðan er gengið suður á
bóginn, yfir svo kölluð Skersl, stytt-
ist óðum á Línuveginn norðan við
Hlöðufell og Skjaldbreið.
I þessari Ferðafélagsferð var
hins vegar gengið hinum megin nið-
ur af Hellishöfða, og í leiðinni klifu
nokkrir upp á Helgatind, háan og
oddmjóan tind sem kenndur er við
Helga prest Grímssson, en þar upp
klifu þeir prestamir í leiðangri sín-
um títtnefndum og segja frá í ferða-
sögunum. Þaðan var svo farið til
baka sem leiðin lá yfir norðurjaðar
skriðjökuls út úr Þórisjökli og kom-
ið aftur að bflnum á sama stað og
lagt var upp frá í byrjun.
Þess má geta að tiltölulega auð-
velt er að rekja leiðina, sem prest-
amir fóru, eftir ferðalýsingum
þeirra. Þeir hafa lagt upp á skrið-
jökulinn úr norðurhlið Þórisjökuls
og haldið eftir honum allt upp á
Hellishöfða, þaðan inn í Þórisdal
sunnanverðan og loks sömu leið til
baka. I dag er þessi leið máski ekki
svo ýkja ógnvænleg, en áður fyrr
gegndi öðm máli. Þá var óttinn við
útilegumennina og galdrakonstir
þeirra allsráðandi. Ymsir hafa líka
haft gaman af að veita því athygli í
ferðasögum prestanna að sam-
kvæmt þeim var einn aðaltilgangur
þeirra að snúa því fólki, sem þeir
kynnu að finna í dalnum, til krist-
innar trúar og skíra það. Ferð
þeirra hefur því verið trúboðsleið-
angur öðmm þræði, og höfðu þeir
með sér brauð og vín í því skyni,
þótt ekki kæmi til þess að þeir
þyrftu á því að halda.
Það á við um þessa leið eins og
aðrar að allt er undir veðrinu kom-
ið. í rigningu og sudda getur varla
þótt mjög spennandi að ganga
þama um. I sólskini og björtu má
hins vegar fullyrða að þetta er eitt
af áhugaverðustu göngusvæðum
landsins. Margar leiðir er um að
ræða, til dæmis er fjallganga á
Prestahnúk ógleymanleg reynsla í
björtu veðri og ekki tiltakanlega
erfið. Ganga inn dalkvosina milli
Prestahnúks og Þórisjökuls verður
sömuleiðis eftirminnileg, og þar má
vitaskuld einnig eyða töluverðum
tíma við náttúruskoðun. Upp á
Vesturhrygg er reyndar um ýmsar
fleiri leiðir að velja, og þar má eyða
drjúgum tíma. Leiðin upp á Hellis-
höfða er nokkuð krefjandi, en end-
urgeldur þó erfiðið ríkulega. Þá má
ekki gleyma sjálfum Þórisjökli, en
með hæfilegri varfærni geta vanir
göngumenn gengið á hann og um og
notið þar ríkulegs útsýnis í allar átt-
ir. Með öðrum orðum, þama er
ákaflega fjölbreytt landslag og fag-
urt umhverfi, sem öllum á að geta
yljað um hjartaræturnar, og ekki
sakar heldur að hafa söguna í
farteskinu og rifja hana upp þegar á
staðinn er komið.
Höfundur er íslenskufræðingur
og áhugamaður um útiveru.
Viltu styrkja stöðu þína ?

Námið er 280 kennslustunda skipulagt starfsnám og er
sérhannað með þarfir atvinnulífsins í huga.
Markmið námsins er að útskrifa nemendur með hagnýta
þekkingu á tölvunotkun, bókhaldi, tölvubókhaldi og rekstri.
Námið hentar þeim sem vilja :
o
Q
O
o
Umsagnir nemenda um námið:
„ Var byrjandi á tölvur, vinn nú í tölvuumhverfi“
.. Frábært nám og frábær kennsla“
„ Tölvu- og rekstrarnámið gerði mér kleift að skipta um starf“
„Ég sýndi lokaverkefnið mitt í viðtalinu og fékk vinnuna“
„Sé um bókhald í fyrirtækinu, gatþað ekki áður“
_____________________________________________________i
Boðið er upp á morgun- og kvöldtíma.
Næstu hópar byrja 6. september
RAFIÐNAÐARSKÓLINN
Skeifan 11 b ■ Sími 568 5010 • skoli@raf.is
Styrkja stöðu sína á vinnumarkaðinum
Annast bókhald fyrirtækja
Öðiast hagnýta tölvuþekkingu
Auka sérþekkingu sína
Starfa sjálfstætt

1

Niður í sjálfan Þórisdal hefur sá
er hér ritar ekki farið og getur því
ekki lýst gönguleiðinni um hann af