Morgunblaðið - 18.09.1999, Blaðsíða 28

28 LAUGARDAGUR 18. SEPTEMBER 1999
MORGUNBLAÐIÐ
ERLENT
Vígamenn
stela öllu
steini léttara
á A-Tímor
A hverjum degi sjást raðir flutningabíla
streyma frá hinni stríðshrjáðu A-Tímor.
--t----------------------------—■
A vörupöllunum gefur að líta liðsmenn
vígasveita og hermenn innan um alls kyns
----------^.. .—. .. ■ ■■■ -
ránsfeng. I skjóli hersins komast of-
stækisfullir andstæðingar sjálfstæðis
A-Tímor upp með að ræna öllu sem
hönd á festir, skrifar Nis Olsen frá
bænum Atambua á Vestur-Tímor.
Reuters
Indónesískir hermenn í Dili. Borgin er næstum mannlaus og þar er búið að ræna öllum verðmætum.
NÚ bíða aðeins um ellefu þúsund
íbúar Dili, höfuðstaðar Austur-
Tímor, eftir því að geta farið úr landi,
að sögn starfsmanna Rauða krossins
hér í Atambua á Vestur-Tímor, sem
liggur um tíu km frá landamærum
Austur- og Vestur-Tímor. Þetta
merkir að indónesískar hersveitir og
vígahópar sem styðja áframhaldandi
samband A-Tímor við Indónesíu,
hafa hrakið 150-200.000 manns á
flótta úr héraðinu til V-Tímor á með-
an óskilgreindur fjöldi manna hefst
við í fjalllendinu nærri Dili.
Flóttamannastraumurinn hefur
minnkað og ferðir lítilla fólksflutn-
ingabifreiða með konur, börn og
menn, kramda á milli ferðataskna,
plastpoka og rúmdýna, eru nú æ
sjaldgæfari. Þetta þýðir þó ekki að
umferðarþunginn hafi minnkað. Síð-
ur en svo. Hver flutningabíllinn á
fætur öðrum brunar í áttina frá A-
Tímor, hlaðinn ránsfeng. Ofan á
hrúgunum sitja ungir vígreifir víga-
menn með rauðhvítar dulur á höfð-
inu - fánaliti Indónesíu. Bílarnir
sjálfir eru skreyttir indónesíska fán-
anum og auðkenndir með skamm-
stöfunum hinna ýmsu vígahópa.
Flutningabflamir bera margvís-
legustu muni. Þar gefur að líta kæli-
skápa, rúm, klæðaskápa, borð, stóla,
hillur, gamlar skellinöðrur auk alls
kyns lausamuna sem tæmdir hafa
verið úr híbýlum manna. Þá gefur
jafnvel að líta flutningabfla með
krönum sem notaðir hafa verið til að
hífa stórvirkar vinnuvélar upp á bfl-
ana. Ekkert sem talist getur nothæft
er skilið eftir.
Ekki eftir miklu að slægjast
Ekki er eftir miklu að slægjast í
Dili nú um stundir. Allt sem er ein-
hvers virði hefur verið tekið ófrjálsri
hendi og ránsfengurinn verður dapr-
ari með hverjum deginum sem líður;
gamlir og gatslitnir sófar, tómar
plasttunnur, gamlir bflar og vara-
hlutir úr enn eldri bflum. í gær óku
flutningabflar í gegnum Atambua
sem voru með kýr á pallinum. Ráns-
ferðirnar beinast nú æ meir að
landsbyggðinni eftir að Dili hefur
verið tæmd.
Ránin og eyðileggingin fer fram
með fullri vitund indónesíska hers-
ins. I vöruflutningabflunum má oftar
en ekki sjá hermenn við stýrið.
Hvorki hermenn né lögregla virðist
taka hið minnsta eftir því er öskr-
andi og æstir vígamenn færa ráns-
feng sinn í öryggið hér í Vestur-
Tímor þar sem indónesískir her-
menn halda uppi lögum og lofum.
Það er alveg ljóst að vígahóparnir,
sem í raun starfa í leyfisleysi, fá að
ræna öllu sem er einhvers virði og
hefur verið skilið eftir af íbúum A-
Tímor. Það verða því líklegast aðeins
sótsvartar leifamar sem friðar-
gæsluliðar Sameinuðu þjóðanna (SÞ)
koma að er þeir halda innreið sína til
A-Tímor til að koma skikki á hlutina.
„Við munum hægt og bítandi hefj-
ast handa við að aívopna þá ef þeir
kjósa að búa hérna í nágrenninu. Ef
þeir vilja hins vegar fara aftur til A-
Tímor getum við ekki tekið vopnin af
þeim. Þeir verða að geta varið sig,“
sagði Sigit Yuwono, höfuðsmaður í
Atambua. Hann vildi þó ekki tjá sig
um það hverjum vígamönnunum
gæti staðið ógn af þar eð stuðnings-
menn sjálfstæðis A-Tímor hafa enn
ekki brugðið á það ráð að grípa til
vopna. Yuwono gat heldur ekki sýnt
fram á að herinn hefði gert vopn
upptæk en fullyrti fullum fetum að
vopn vígasveitanna væru heimatilbú-
in. Þetta vai’ óvænt en uppörvandi
fullyrðing, þar eð hermennirnir sem
spígspora um götur Atambua bera
sjálfvirk skotfæri sem eru grunsam-
lega lík vopnum þeim er ofstækis-
fullir vígamenn bera - Kalashnikow
AK-47 vélbyssur þeirra á meðal.
Enginn getur séð
hvað fólkið hugsar
„Vel getur verið að fólk gangi um
með ennisbönd og veifi indónesíska
fánanum. En enginn getur séð hvað
það hugsai'," sagði prestur í
Atambua.
Um eitt hundrað þúsund flótta-
menn er nú í og við bæinn og eru nú
óttaslegnir um afdrif ættingja og
ástvina sem urðu eftir á A-Tímor.
Skammt frá eru miðstöðvar víga-
hópa sem með leyfi stjórnvalda fá að
halda inn í héraðið og leita uppi þá
sem grunaðir eru um að styðja sjálf-
stæðiskröfur A-Tímor. Kirkjunnar
þjónar og starfslið Rauða krossins
segja að margir hafi horfið sporlaust
en enginn treystir sér til að geta til
um hve margir þeir geti verið.
Síðustu dægrin hafa fundist lík á
hverjum morgni í görðum bæjarins.
Flóttamenn þora ekki að ræða við
ókunnuga - líf þeirra er í veði. Og
þeir V-Tímorbúar sem halda á hverj-
um degi inn í A-Tímor bera aðeins
hatur í brjósti til hvíta mannsins.
Allir hvítir menn eru í þeirra augum
SÞ-fólk og það voru Sameinuðu þjóð-
imar og allt hjal þeirra um sjálfstæði
sem komu ósköpunum af stað. Eng-
inn þorir fyrir sitt litla líf að fallast á
að herinn og vígahóparnir beri
ábyrgð á voðaverkunum sem unnin
hafa verið.
Höfundur starfar sem blaðamaður
fyrir danska dagblaðið Politiken og
hefur undanfarna daga dvalist á V-
Tímor.
Rannsókn lögreglimnar á fjöldamorðunum í baptistakirkjunni í Fort Worth Texas
Fort Worth. AP.
LÖGREGLAN í Texas hefur ekki
fundið neina eina ástæðu fyrir því,
að Larry Gene Ashbrook varð sjö
manns að bana í kirkju babtista-
safnaðar í bænum Fort Worth á
miðvikudag. Ljóst er hins vegar, að
hann var alvarlega veikur á geði og
hafði lengi verið.
Nágrannar Ashbrooks segjast
hafa óttast hann og tryllingslegan
glampann í augum hans og aldrað
fólk í götunni forðaði sér yfirleitt
inn er það kom auga á hann.
Stundum beraði hann sig frammi
fyrir fólki og hrópaði að því klúr-
yrði og hann lokaði hvorki bíldyr-
um né húsdyrum nema með miklu
skelli.
Ashbrook, sem var 47 ára,
kvæntist aldrei og átti engin börn
og bjó alla tíð hjá foreldrum sínum.
Lést móðir hans fyrir níu árum og
segja nágrannar hans, að eftir það
hafi framferði hans breyst mikið til
hins verra. Faðir hans lést fyrir
tveimur mánuðum 85 ára að aldri.
Fyrir kom, að nágrannamir sáu
Ashbrook hrinda föður sínum svo
hann féll við en tilkynntu. það
aldrei til lögreglunnar af ótta við,
að Ashbrook hefndi sín á þeim.
Efni til sprengjugerðar
Ashbrook svipti sig lífi eftir að
hafa orðið fólkinu, þremur full-
orðnum og fjórum unglingum, að
bana í kirkjunni. Er lögreglan kom
á heimili hans blasti við henni held-
ur ófögur sjón. Þar var allt yfir-
fljótandi í rusli, fjölskyldumyndirn-
Nágrannar óttuðust
„tryllingsglampa“ í
augum morðingjans
AP
Morðin í baptistakirkjunni eru mikið áfall fyrir íbúana í Fort Worth. Hér hugga tvær stúlkur skólahróður
sinn, Gary McMaster, en tveir vinir hans og bekkjarbræður týndu lífi í kúlnahríðinni. Tilræðismaðurinn,
Larry Gene Ashbrook er á myndinni til vinstri.
ar sundurskomar, innveggir gegn- steypu. Við manndrápin var As- heimatilbúna sprengju, sem
umboraðir og klósettin full af hbrook með tvær skammbyssur og sprakk en olli engum skaða, og á
heimili hans fannst töluvert af efni
til sprengigerðar. Þar voru líka
dagbækur og af þeim má ráða, að
Ashbrook hafi verið fullur heiftar,
meðal annars vegna þess, að hon-
um hélst aldrei á vinnu.
Taldi sig ofsóttan
Ashbrook skrifaði tvö bréf í sum-
ar, sem hann sendi dagblaðinu St-
ar-Telegram í Fort Worth, og þar
segir hann, að útsendarar CIA,
bandarísku leyniþjónustunnar, hafi
verið að hrella sig; frá sálfræðileg-
um hernaði; frá árásum samstarfs-
manna; að lögreglan hafi dælt í
hann lyfjum auk þess sem hann
hafi verið grunaður um að vera
raðmorðingi. Gekk hann meira að
segja á fund ritstjórans, Stephen
Kayes, sem tók honum kurteislega
en kvaðst ekkert geta fyrir hann
gert. Segir Kaye, að bréfin hafi
mjög ruglingsleg og samhengis-
laus.
Lögreglan hefur undir höndum
tvö myndbönd, sem tekin voru er
Ashbrook myrti fólkið í kirkjunni.
Sýna þau hann mjög rólegan ganga
fram og aftur og velja sér hvert
fórnarlambið á fætur öðru. Dag-
blað í Houston sagði í gær, að As-
hbrook kynni að hafa verið í tygj-
um við hægriöfgamenn en lögregl-
an vildi ekkert um það segja.
Búist er við, að rannsókn máls-
ins taki skamman tíma enda virðist
Ijóst, að Ashbrook hafi átt við and-
lega erfíðleika að stríða í langan
tíma.