Morgunblaðið - 28.01.2000, Blaðsíða 4

4 FÖSTUDAGUR 28. JANÚAR 2000
MORGUNBLAÐIÐ
FRETTIR
69 stóðust próf á fyrsta misseri í hjúkr-
unarfræði við HI en 60 fá að halda áfram
Unnið að því
að fleiri
komist í gegn
Fleiri eigendur Is-
landsnets eftir útboð
FÉLAG íslenskra hjúkrunarfræð-
inga og forráðamenn námsbrautar í
hjúkrunarfræði við Háskóla íslancjs
þrýsta nú á yfirvöld að stækkaður
verði sá hópur sem leyft verður að
stunda nám í hjúkrunarfræði. Náms-
brautin er takmörkuð við 60 nemend-
ur en 69 nemar á íyrsta ári náðu til-
skildum árangri í prófum í desember
síðastliðnum.
Herdís Sveinsdóttir, formaður Fé-
lags íslenskra hjúkrunarfræðinga,
tjáði Morgunblaðinu að nauðsynlegt
væri að útskrifa milli 120 og 130
hjúkrunarfræðinga á ári til að anna
þörfinni. Nú eru um 90 hjúkrunar-
fræðingar útskrifaðir, 60 frá Háskóla
íslands og nærri 30 frá Háskólanum
á Akureyri. Herdís segir að forráða-
menn Háskólans, spítalanna og heil-
brigðisráðuneytisins séu sammála
um nauðsyn þess að fjölga hjúkrun-
arfræðingum sem útskrifast. Er nú
leitað lausnar á því. Til að hægt sé að
stækka þann hóp sem útskrifast frá
Háskóla íslands þarf að breyta náms-
skipulagi, fá auldð fjármagn og fá inni
fyiir fleiri nema á ákveðnum spítala-
deildum. Segir Herdís einkum skorta
fleiri námspláss á mjög sérhæfðum
deildum, svo sem bamadeildum, fæð-
ingardeildum og geðdeildum.
Vonast til að mega halda áfram
Nemamir níu sem náðu tilskildu
lágmarki á prófum í Háskóla Islands í
desember munu flestir reiðubúnir að
halda áfram náminu í þeirri von að
Mikill viðbúnaður
vegna lendingar
Hringbraut
var lokað
um tíma
MIKILL viðbúnaður var á og við
Reykjavíkurflugvöll í gær þegar til-
kynnt var að tveggja hreyfla flugvél
væri að lenda og hjólin fæm ekki
niður.
Lögreglan í Reykjavík lokaði göt-
um í nágrenni flugvallarins, meðal
annars Hringbraut, en hjól vélarinn-
ar komu niður áður en hún lenti og
tókst lendingin með ágætum.
þeim verði hleypt áfram. Verður
reynt að hliðra til á yfirstandandi önn
og vinna að því á meðan að tryggja
þeim áframhaldandi nám en ekki
reynir svo mikið á þörf á aðstöðu á
deildum fyrr en á þriðja og fjórða
námsári. Herdís segir mikilvægt að
fá úrræði til að nemarnir níu geti
haldið áfram og mjög brýnt sé að
finna varanlega lausn til að stækka
megi útskriftarhópinn.
Hvanngræn
túnum
þorrakomu
Vaðbrekku, Jiikuldal
Það ber vott um góða tíð á Jökuldal
nú um þorrakomuna að tún koma
iðgræn undan snjónum sem hlánaði
nánast allur síðast á mörsugi. Ný-
ræktin á Langagerði hjá Sigvalda
Ragnarssyni, bónda á Hákonarstöð-
um, ber vott um þetta og það mynd-
ast skemmtilegar andstæður þar
sem skaflrendurnar ná að túninu.
LOKUÐU hlutafjárútboði í íslands-
neti ehf., sem rekur þjónustugáttina
Strik.is, er nýlega lokið og eru
stærstu hluthafar nú Íslandssími hf.
og Morgunblaðið. Meðal annarra
stórra hluthafa eru Sjóvá-Almennar,
Baugur, bankastofnanir og aðrir
fjárfestar en fyrir útboðið var hluta-
féð allt í eigu Íslandssíma.
í hlutafjárútboðinu var alls aflað
80 milljóna króna. Seld voru hluta-
bréf að nafnvirði 40 milljónir króna á
genginu 2,0 en heildarhlutafé fyrir-
tækisins er 100 milljónir. Fjárfestar
buðust til að kaupa bréf fyrir samtals
246 milljónir króna og var eftir-
spurnin því þrefalt meiri en framboð-
ið. MP Verðbréf hf. annaðist útboðið.
HÆSTIRÉTTUR telur skipstjóra
flutningaskips ekki bera ábyrgð á
smygli, sem fannst um borð í skipinu
og enginn eigandi fannst að. Hæsti-
réttur segir að undantekningar frá
þeirri meginreglu refsiréttar, að
refsiábyrgð verði aðeins byggð á sök
brotamanns, yrðu að vera skýrt orð-
aðar í lögum, en því væri ekki að
heilsa í tollalögum. Héraðsdómur
hafði hins vegar dæmt skipstjórann
til að greiða 600 þúsund króna sekt.
í apríl á síðasta ári kom m/s Hvíta-
nes til Hafnarfjarðar með saltfarm
sem lestaður hafði verið í skipið í
Torrevieja á Spáni. Við komu
skipsins fannst smygl og lagði toll-
gæslan alls hald á 1.222,5 lítra af
sterku áfengi, auk rauðvíns, bjórs og
2.180 vindlinga. Nokkrir skipverjar
voru handteknir og ákærðir, þar á
meðal skipstjórinn sem hafði siglt
skipinu frá Spáni til íslands. Nokkrir
skipveij anna játuðu að hafa átt hluta
áfengisins, en enginn vildi kannast
við töluvert magn spíra og sterks
áfengis.
Þar sem enginn eigandi fannst að
hluta smyglsins var skipstjórinn í
umræddri ferð ákærður, þar sem
hann bæri ábyrgð á farminum. Hér-
aðsdómur taldi hann bera refsi-
ábyrgð samkvæmt tollalögum, en
tók tillit til þess að hann hefði tekið
óvænt við skipinu í miðri ferð vegna
veikindaforfalla skipstjórans, en þá
íslandsnet hóf að reka Strik.is fyr-
ir tveimur vikum. Megintilgangur
gáttarinnar er að auðvelda netnot-
endum aðgang að efni á hinum ís-
lenska hluta veraldarvefjarins, en
það er gert m.a. með persónusniðinni
þjónustu og einföldu leiðarkerfi.
Átta þúsund hafa skráð sig
Ásgeir Friðgeirsson, fram-
kvæmdastjóri fyrirtækisins og einn
stjómarmanna, segir að um átta þús-
und manns hafi skráð sig og sniðið
Strikið að eigin þörfum. Geta þeir
þar með nálgast eigin vefpóst, dag-
bók og ýmsa aðra persónubundna
þjónustu. Heimsóknir hafa verið
milli 12 og 17 þúsund á sólarhring.
var að öllum líkindum búið að koma
áfenginu og spíranum fyrir í skipinu.
Héraðsdómur taldi því ekki ótrú-
verðugt að hann hefði ekki vitað af
smyglvarningnum og benti auk þess
á, að hann hefði tekið við skipinu
með áhöfn og því ekki haft áhrif á
ráðningu manna um borð. Hann var
samt dæmdur til greiðslu 600 þús-
und króna sektar. Sjö aðrir skipverj-
ar voru dæmdir fyrir sinn hlut í
smyglinu.
Undantekningar verða
að vera skýrt orðaðar
Hæstiréttur vísar til 69. gr. stjóm-
arskrárinnar, um að engum verði
gert að sæta refsingu nema hann
hafi gerst sekur um háttsemi sem
var refsiverð samkvæmt lögum á
þeim tíma þegar hún átti sér stað eða
megi fullkomlega jafna til slíkrar
háttsemi. Þá vísar Hæstiréttur einn-
ig til mannréttindasáttmála Evrópu,
sem kveður á um að engan skuli telja
sekan um afbrot hafi verknaður sá
eða aðgerðaleysi, sem hann er bor-
inn, ekki varðað refsingu að lands-
lögum eða þjóðarétti þegar meint
brot vora framin. Hæstiréttur segir
að reglur þessar verði að skýra á
þann hátt, að undantekningar frá
þeirri meginreglu refsiréttar að
refsiábyrgð verði aðeins byggð á sök
brotamanns, verði að vera skýrt orð-
aðar í lögum. Krafan um skýrleika
Ásgeir segir að á næstunni verði
þjónusta aukin mjög og reynt að
gera hana sem fjölbreyttasta með
því að fá fleiri samstarfsaðila.
Helstu samstarfsaðilar Striks.is
era Morgunblaðið, íslandsbanki, ís-
lenskar getraunir, Sjóvá-Almennar,
Hagkaup, Sl.is, netdoktor.is, Tölvu-
heimur, Gula línan, Netveisla Sigga
Hall og fleiri.
Þá er Strikið aðgengilegt þeim
farsímanotendum sem hafa svo-
nefnda WAP-síma og telur Ásgeir að
slíkum notendum eigi eftir að fjölga
mjög á árinu.
Auk Ásgeirs eru í stjórn íslan-
dsnets ehf. þeir Páll Kr. Pálsson og
Eyþór Arnalds.
refsiheimilda, sé henni fullnægt, úti-
loki þó ekki hlutlæga refsiábyrgð
einstaklinga.
Hæstiréttur segir að í 123. grein
tollalaga komi ekki skýrlega fram, að
stjómandi fars beri hlutlæga refsi-
ábyrgð, heldur segi þar einungis að
ef eigandi vöra verði ekki fundinn
beri stjómandinn ábyrgð á brotinu.
Þá komi heldur ekki beram orðum
fram í 124. grein laganna að refsi-
ábyrgð geti byggst á hlutlægum
grundvelli, heldur aðeins, að brot
varði tilteknum viðurlögum og að
sama refsing liggi við því að selja, af-
henda, kaupa eða veita viðtöku vöru,
enda viti sá, sem í hlut á, eða megi
vita að hún sé ólöglega innflutt.
Hæstiréttur segir að athugasemd-
ir með frumvarpi, sem varð að tolla-
lögum árið 1969, hafi verið misvís-
andi og þær hafi ekki verið leiðréttar
í framvarpi því sem varð að núgild-
andi tollalögum frá 1987. Hvergi
komi heldur beram orðum fram í at-
hugasemdunum að stjómandi fars
beri hlutlæga ábyrgð á broti ef eig-
andi finnst ekki eða að refsiábyrgð
hans sé reist á öðrum grundvelli en
annarra.
Því verði ekki talið að 123. gr.
tollalaga feli í sér nægilega skýra
refsiheimild til þess að heimilt sé að
sakfella skipstjórann fyrir tollalaga-
brot, sem ekkert liggi fyrir um að
hann hafi átt hlut að.
Design (Hrectðry Scandinavia
Norðurlandaþjóðir hafa getið sér heimsfrægð
fyrir nútímalega, notadijúga og hagkvæma
hönnun. Bókin er uppsláttarrit um hönnun á
Norðurlöndum, ómissandi handbók fyrir þá
vilja kynnast hinu besta á þessu sviði.
Bridget Jones The Tae Bo Way
Erlendar bækur
dagtega
i í
W I yrrmiiflsson
f>}1 )J3f) * Krínfjlunni !» 1) V) * MafnarfirAÍ VV.»
Morgunblaðið/Sigurður Aðalsteinsson
Hæstiréttur segir refsiheimild skorta í tollalög
Skipstjórinn ber ekki
ábyrgð á smygli