Morgunblaðið - 28.01.2000, Blaðsíða 34

Morgunblaðið - 28.01.2000, Blaðsíða 34
34 FÖSTUDAGUR 28. JANÚAR 2000 MORGUNBLAÐIÐ LISTIR Stærsta dag- bók á Islandi! Morgunblaðið/Kristinn Hlynur Hallsson við verk sitt á Kjarvalsstöðum. MÁNUDAGUR 24.1. 2000. Vekjaraklukkan hringir hálfátta en ég slekk á henni og við sofum áfram alveg til hálfníu og svo kúrum við til níu. Lóa er eitthvað að pæla í sópara- bíl sem er fyrir utan og síðan er hún litla barnið og spriklar í rúm- inu og sparkar nokkrum sinnum í andlitið á mér þrátt fyrir aðvar- anir.“ Dagbókarskrif eru nokkuð sem margir Islendingar hafa stundað um styttri eða lengri tíma og flestum hefur örugglega einhvern tíma dottið í hug að setjast niður með penna og stíla- bók og skrá niður ævintýri hvers- dagsins. Setningarnar hér á undan gætu í raun verið úr hvaða dagbók sem er, svo hversdagslegar eru þær, en þær koma úr dagbók Hlyns Hallssonar myndlistarmanns sem rituð er á 24 metra langan og 5 metra háan vegg í miðrými Kjar- valsstaða. Lóa Aðalheiður, hin söguhetjan í dagbókinni, er tveggja ára dóttir Hlyns sem hjálpar föður sínum við gerð verksins en óhætt er að segja að verkið sé stærsta dagbók íslands. Hlynur er fyrsti listamaðurinn í röð sex listamanna sem hafa tekið að sér að vinna listaverk beint á þennan langa og bjarta vegg og er þeim uppálagt að vinna á staðnum daglega í tvær vikur en í þriðju viku verður verkið til sýnis í endanlegri mynd sinni, eða þar til starfsmenn Kjarvalsstaða mála yflr það með innanhússmálningu og næsti listamaður getur hafist handa á auðum veggnum. Hefur skrifað dagbók frá 12 ára aldri Hlynur Hallsson segir í samtali við Morgunblaðið að hann hafi ákveðið að vera á staðnum og vinna á vegginn allar þrjár vik- urnar og leyfa verkinu þannig að vera í stöðugri þróun allt til enda. Hlynur er enginn nýgræðingur í dagbókarskrifum og hefur hald- ið dagbók að eigin sögn síðan hann var tólf ára. Pví til staðfest- ingar sýnir hann blaðamanni þrjár þéttskrifaðar bækur og þar er meðal annars að finna þetta dagbókarbrot sem sýnir að dagar í lífi fólks eru miseftirminnilegir, og það á við um dagana í lífi Hlyns Hallssonar myndlistar- manns eins og annarra. „Sunnudagur 13. apríl 1997. Veit ekki almennilega hvað ég gerði þennan dag.“ „Þar sem ég hef skrifað dag- bækur síðan ég var barn fannst mér tilvalið að skrifa dagbækur mínar beint á vegg Kjarvalsstaða. Mér fannst það strax áhugavert sem viðfangsefni þegar mér var boðin þátttaka og tilgangur sýn- ingarinnar, að gefa almenningi tækifæri til að fylgjast með lista- fólki að störfum og svipta þannig að einhverju leyti dulúðinni af sambandi listar og almennings, var mjög svipað því sem ég er að vinna með í list minni, þ.e. við- brögð fólks við hlutum og atburð- um.“ Viðbrögð gesta á Kjarvalsstöð- um hafa heldur ekki látið á sér standa að sögn Hlyns, fólk les textann af áhuga og er ófeimið að ganga til hans þar sem hann situr við lítið föndurborð í miðjum salnum. „Eg hef eytt meiri tíma hérna niðurfrá en ég ætlaði mér í fyrstu." Aðspurður hversu ná- kvæmlega hann skrái líf sitt á veggina segir hann að hann skrái ekki allt, enda opinberi fáir öll smáatriði í dagbókum sínum. ,Auðvitað eru alltaf ákveðnir hlutir sem eru of persónulegir til skrifa þá í dagbók og það á við þetta verkefni sem og dagbókar- skrif almennt. Þó held ég að fólk fái nokkuð góða innsýn í hvað á daga mína drífur með því að skoða verkið,“ segir Hlynur og grípur myndavél af borðinu og myndar fólk sem í sakleysi sínu hafði gefið sig á tal við hann. Þessar ljósmyndir límir Hlynur svo hjá skrifunum og þannig eru dagarnir bæði skráðir í máli og myndum. „Þetta verður svona eins og Fólk í fréttum- og Hverjir voru hvar-dálkarnir í dagblöðunum. Allir sem hingað koma verða hluti af verkinu og lenda á veggnum.11 Eins og fytr sagði tekur Lóa dóttir hans þátt í gerð veggmynd- arinnar og notar til þess vaxliti. „Lóa sér um að skreyta. Hún unir sér vel á Kjarvalsstöðum, enda er hún miðpunktur athyglinnar," segir Hlynur og brosir. Eitt markmið Veggja er að leyfa almenningi að hitta lista- menn í eigin persónu og fylgjast með þeim að störfum. „Ég held samt að íslendingar þekki flestir einhverja myndlistarmenn pers- ónulega, eða hafi í það minnsta talað við einhvern slíkan. Ég held að fæstir sem koma til mín á Kjarvalsstaði séu að hitta mynd- listarmann í fyrsta skipti.“ Auk verksins á Kjarvalsstöðum hefur Hlynur gert mörg og ólík verk og sýnt þau víða, bæði hér heima og í Évrópu. Til dæmis stillti hann upp íslenskum heitum potti á gangstétt á aðalgötunni í Hannover í Þýskalandi fyrii- nokkrum árum í þeim tilgangi að varpa ljósi á hvernig aðstæður breytast þegar hlutir eru færðir í nýtt samhengi. Einnig hefur hann gert verk sem er einfaldlega op- inn gluggi! Þá fer Hlynur inn í sýningarsalinn, opnar gluggana, hleypir fersku lofti inn og gefur fólki kost á að skoða ný sjónar- horn með því að líta út um glugg- ann. Þeir sem hafa áhuga á að hitta Hlyn og skoða verkið geta komið á Kjarvalsstaði milli kl. 10 og 18 alla daga til 3. febrúar nk., en þá lýkur sýningunni með hátíðlegum hætti. Færeysk heims- menning Opið hús hjá Arki- tektafélagi Vitundin opnuð upp á gátt BÆKUR Ljiíð TRAÐARBÓKIN. KVÆÐA- BÓKIN HJÁ TRÓNDI Á TR0Ð I avskrift við inngangi og viðmerk- ingum eftir Eyðun Andreassen. Tungulist. Tórshavn. Færeyjum 1999 - 351 bls. EITT mikilvægasta framlag Færeyinga til heimsmenningarinn- ar er varðveisla fornra danskvæða og dansa. Dansar stóðust betur ár- ásir lærðra manna og leikra í Fær- eyjum en á Islandi. Danskvæðalist- in stóð í töluverðum blóma frá 1300-1600 og danskvæði voru raun- ar ort fram á 20. öld. Efni þeirra var svo sem ekki ýkja frábrugðið efni íslenskra danskvæða og rímna. Upprunalega kemur danskvæðast- efna frá hástéttum í Frakklandi en til Norðurlanda berst hún frá Eng- landi og Þýskalandi. Af þessu mót- ast efniviðurinn. Sótt eru föng til franskra miðaldakvæða jafnt sem norrænna fomsagna og staðbund- inna sagna. Tróndur í Trpð (1846-1933) var mikill listamaður á sínum tíma, kvæðamaður, útskurðarmaður og skáld og ólst raunar upp við dans- kvæði og tók við langri danskvæða- hefð. Kannski er það framlag hans að skrifa niður kvæðin einna mikil- vægast. Fyrirferðarmesta kvæðið sem hann varðveitti er ílints táttur eða þáttur og er hans uppskrift sú eina sem varðveist hefur. Kvæðið er dálítið tröllslegt og fyrirferðarmik- ið. Þáttarformið er dálítið yngra en eldri danskvæði og er rakið aftur til 17. aldar. Kvæðinu svipar nokkuð til fornaldarsagna. Tróndur var einnig skáld og orti m.a. sjálfur Gunnars kvæði sem byggt er á Njáls sögu og Uffa rímur. Synir Tróndar, þeir Jóvgan og Leifur Tróndarsynir héldu uppi merki föð- urins og varðveittu kvæðin, söngv- ana og dansana fram á okkar öld. Traðarbókin, sem út kom í Þórs- höfn í Færeyjum á síðasta ári, hefur kvæði þessi að geyma. Þau era 13 samtals. Eyðun Andreassen stend- ur fyrir útgáfunni af miklum mynd- arskap og ást á viðfangsefninu og gerir jafnframt grein fyrir starfi og ævi Tóndar og sona hans jafnframt því að fjalla um kvæðin í inngangi. Ljóst er af kvæðunum og inngangi Eyðuns að kvæðahefðin í Troð hef- ur verið sterk og raunar ómetanleg. Um sumt minna vitaskuld færeysku kvæðin á íslensk danskvæðastef, t.a.m. viðlagið í Fuglaljómunum um „Fuglin í fjoruni. Um kvæðin sjálf verður ekki fjöl- yrt hér. Efni þeirra er sótt víða, jafnt til riddarakveðskapar, nátt- úru, íslendingasagna og og fornal- darsagna. Hér er á ferðinni ljóð- rænn frásagnarskáldskapur sem einkennist af þulukenndum endur- tekningum og stefjaleikjum. En kvæðin standa ekki ein og óstudd. Það er kannski mestur munur fær- eyskra og íslenskra danskvæða. Þau eru hluti lifandi hefðar. I tengslum við Trpðarbókina er einnig gefinn út geisladiskur með kvæðasöng sona Tróndar, þeirra Jógvans og Leifs. Diskurinn eykur gildi bókarinnar og raunar er merkilegt til þess að hugsa að alda- gamall kveðskapur úr munnlegri geymd og danslög af sama toga skuli hafa varðveist á þennan hátt og birtast nú á geisladiski. Þannig styður nýjasta tækni við varðveislu ævafornrar hefðar. Skafti Þ. Halldórsson Islands í TILEFNI af því að Reykjavík er ein af níu menningarborgum Evrópu árið 2000, hefur Arkitektafélag Is- lands ákveðið að gefa út kynningar- og leiðsögurit um íslenska bygging- arlist. Rit þetta verður hið fyrsta sinnar tegundar hér á landi. Mark- miðið með útgáfu leiðsöguritsins er að bjóða íslendingum og erlendum gestum þeirra rit sem er nokkurs konar sýningarskrá að lifandi bygg- ingarlistarsýningu í Reykjavík og á landsbyggðinni. Ritið verður litprentað í þúsundum eintaka bæði á íslensku og ensku. Ritið kemur út á vordögum og nefnist „Leiðsögn um íslenska byggingarlist" - úrval 250 verka sem endurspegla fjölbreytni og grósku íslensks arkitektúrs. A opnunardegi menningarborgar- innar, laugardaginn 29. janúar, verð- ur opið hús hjá Arkitektafélagi ís- lands, þar sem leiðsöguritið verður kynnt með myndum ásamt dreifi- bréfi um ritið. Einnig verður sýnt myndband um íslenska byggingar- list. Ogið hús verður hjá Arkitektafé- lagi íslands, Hafnarstræti 9, 2. hæð. Húsið verður opið frá kl. 14-17. Sýnir í Hár og list KRISTBERGUR Pétursson opnar sýningu á málverkum laugardaginn 29. janúar kl. 14 í Hár og list, Strandgötu 39, Hafnarfirði. Sýningin stendur til 13. febr- úar. KVIKMYNDIR Stjörnubfó/Kringlu- b í« Stir ofEchos ★★ Leikstjóri: David Koepp. Handrit: David Koepp eftir samnefndri bók Richards Mathesons. Aðalhlutverk: Kevin Bacon, Katheryn Erbe, Liza Weil, Zachary David Cope og 111- eana Douglas. Artian 1999. í STIR of Echoes segir frá Tom Witzky, konu hans Maggie og skyggna syninum Jake. Tom er efa- semdarmaður, en tekur samt áskor- un Lísu, mágkonu sinnar, um að láta hana dáleiða sig. Óskiljanlegar og hryllingslegar sýnir birtast honum strax og halda áfram eftir að hann kemur úr dáinu, og Lísa skýrir það með því að hann hafi opnað dyr að undirmeðvitundinni. Lífið verður óbærilegt fyrir greyið Tom, sem lifir sínu lífi og öðru í hálfgerðum hryll- ingsheimi. Hann fer að raða saman myndunum sem birtast honum, og ásamt upplýsingum frá syninum tekst að lokum að upplýsa óhugnan- legan glæp. Kynning í Samlaginu ANNA Sigríður Hróðmarsdóttir opnar kynningu sína í Samlaginu listhúsi, Listagilinu á Akureyri, laugardaginn 29. janúar. Kynningin verður út febrúar- mánuð. Samlagið listhús er opið alla daga nema mánudaga og þriðjudaga í febrúar. Sem spennumynd. virkar þessi með eindæmum vel á köflum, og þeir sem þurfa að hrista aðeins upp í taugakerfinu ættu að njóta hennar vel. Spennan mætti þó vera meira stigmagnandi, því segjast verður að á hápunktinum eru áhorfendur eigin- lega búnir að finna út lausnina, og það er ekkert sem kemur á óvart. Já, ágætis spennuvaldur en að öðru leyti er þessi mynd afskaplega ófrumleg í alla staði; bæði handritið og leikstjómin, og bregður fyrir þykkum klisjum hér og þar. Undir- meðvitundin, og það að geta nálgast upplýsingar í gegnum hana, er sér- lega áhugavert fyrirbæri og það hefði mátt vinna meira úr þeim þætti. Það hefði gert myndina áhugaverð- ari og sérstaka á einhvem hátt. Ég verð að segja að Kevin Bacon kom mér á óvart í aðalhlutverkinu, og er bara býsna traustur á köflum, en það sama verður ekki sagt um hina leikarana, sem eru í meðallagi. Nema Illena Douglas sem leikur dá- valdinn Lísu. Hún er svolítið sérstök og alltaf gaman að sjá henni bregða fyrir. Ágætis afþreying fyrir spennu- fíkla ef svo má segja. Hildur Loftsdóttir Anna Sigríður Hróðmarsdóttir
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.