Morgunblaðið - 28.01.2000, Blaðsíða 43

MORGUNBLAÐIÐ
UMRÆÐAN
FÖSTUDAGUR 28. JANÚAR 2000 43
--------------------------e
www.ostur.is

r
|ffiS8te

Eldaðu einfaldan og góðan
mat í einum grænum! Hvort
sem þú notar sveppa-,
skinku- eða hvítlauksbragð,
eða einfaldlega ósvikinn osta-
kvartett, eru ostasósumar f einum
grænum frábær og fljótlegur kostur út á pastað. Þú sýður
pastað, hitar sósuna og svo er bara undir þér komið hvort
þú hefur eitthvað meira með.
Tækifæri til að hækka lægstu launin
MEÐ sameiginlegu
átaki verkalýðsfélaga
og stjómvalda tókst
fyrir áratug að vinna
bug á verðbólgu og
tryggja þar með stöð-
ugleika og aukinn
kaupmátt.
Þessi árangur var
þýðingarmikill og gjör-
breytti á næstu árum
allri hugsun í peninga-
málum. Síðan hefur
umræðan snúist um að
viðhalda stöðugleikan-
um og þar hafa stjórn-
völd og launafólk verið
sammála. Við upp-
sveiflu í efnahagslífi
þjóðarinnar varð forystumönnum
stjórnarflokkanna tíðrætt um góð-
ærið - sem þeir höfðu skapað sjálfir
að eigin sögn - og því aðeins mætti
tryggja dýrmætan stöðugleikann að
sömu flokkum yrði tryggð áfram-
haldandi stjómarseta. Ríkisstjórnin
stóð hins vegar ekki við stóra orðin
og missti tökin á efnahagsmálunum.
Miklar launahækkanir hafa átt sér
stað hjá ýmsum starfsstéttum en
þegar kemur að stóm láglaunahóp-
unum sendir ríkásstjómin þeim þau
skilaboð að nú verði að treysta stöð-
ugleikann og ekki þýði að koma með
„óraunhæfar“ launakröfur. Skila-
boðin em 3% launahækkun í 5%
verðbólgu því nú á að strekkja ólina,
ekki setja efnahagsmálin í uppnám.
Þeim lægstlaunuðu er ætlað að bera
þungann af þjóðarsátt á ný.
Ríkisstjórnin brást
Ríkisstjórnin hefur bilað í stjórn
efnahagsmála. Hún hefur ekki tekið

Rannveig
Guðmundsdóttir
á ríkisfjármálum af
festu og áformaður
tekjuafgangur fjárlag-
anna er borinn uppi af
37 milljarða viðskipta-
halla. Það hefur vakið
athygli allra lands-
manna að meðan ríkis-
stjómin bíður aðgerða-
laus eftir að dragi úr
þenslu er það Seðla-
bankinn sem bregst við
ástandinu með enn
einni vaxtahækkun,
þeirri fjórðu á einu ári.
I þessu umhverfi verð-
bólgu, vaxtahækkana
og gífurlegs viðskipta-
halla em stóm hóparn-
ir að setja fram sínar launakröfur.
Flóabandalagið, Verkamanna-
Kjaramál
Nú verður að hækka
lægstu launin því það
bitnar harkalega á lág-
launahópunum, segir
Rannveig Guðmunds-
dóttir, að ríkisstjórnin
hefur glutrað stöðug-
leikanum niður.
sambandið og Samtök iðnverkafólks
hafa kynnt kröfur sínar og öll önnur
félög innan ASÍ eiga eftir að gera
samninga. Það kemur ekki á óvart að
þeir sem kynnt hafa kröfur sínar
leggja höfuðáherslu á hækkun
lægstu launa. Það þýðir að aðrir
tekjuhópar verða að sætta sig við
minni hækkun ef slík stefnumörkum
á að nást fram. Nú verður að hækka
lægstu launin því það bitnar harka-
lega á láglaunahópunum að ríkis-
stjórnin hefur glutrað stöðugleikan-
um niður.
Röng skattastefna
ASI hefur sýnt fram á að með
stefnu sinni hefur ríkisstjórnin
þyngt skattbyrði láglaunahópa. Með
raunlækkun skattleysismarkanna er
ríkisstjórnin að taka hlutfallslega
meiri skatta af þessu fólki og jafn-
framt af þeim sem lifa af elli- og ör-
orkubótum á meðan skattbyrðin létt-
ist á tekjuhærri hópum.
Ríkisstjórnin skellir skollaeymm við
þessari gagnrýni, enda hefur hún
rækilega sýnt hvaða hópum í þjóðfé-
laginu hún er að þjóna.
Fjármagnseigendur greiða tíu
prósent skatt af sínum fjármagns-
tekjum.
Skattkerfið mismunar lágtekju-
fólki. Og bilið milli þeirra sem hafa
mikið og hinna sem hafa lítið breikk-
ar stöðugt. Þess vegna er þess kraf-
ist nú við upphaf kjarasamninga að
stjómvöld komi í veg fyrir að tekju-
skatts- og bótakerfi auki stöðugt
muninn á milli lágtekjufólks og há-
tekjufólks.
Ný hugsun
Það er til skammar að framlög rík-
isins til starfsmenntunar hafa dreg-
ist saman á síðustu áram. Þrátt fyrir
umræðu um breytingar á vinnumar-
kaði og að í framtíðinni leggist sum
störf af og þrátt fyrir að þróunin í at-
vinnulífinu kalli á ný vinnubrögð og
aukna þekkingu er ekki að sjá að
framlög til starfsmenntunar endur-
spegli skapandi hugsun eða framtíð-
arsýn ríkisstjórnarinnar í þessum
efnum. Hún sýnir takmarkaðan
áhuga á að örva starfsfólk á vinnum-
arkaði til að þróa hæfni sína og öðl-
ast möguleika til að flytja sig milli
starfa eða atvinnugreina þótt þessu
máli hafi verið fylgt fast eftir á Al-
þingi. Þess vegna er það mjög já-
kvætt að launþegar ætla að stofna
starfsmenntasjóð með sérstöku
starfsmenntagjaldi af öllum launum
sem renna á í sjóðinn. Með því taka
launþegar starfsmenntamálin í sínar
eigin hendur.
Ríkisstjórnin bindur laun öryrkja
við tekjur maka og fær á sig dóma
fyrir.
Ríkisstjórnin hefur lækkað bama-
bætur og dregið úr vaxtabótum q§L
eigin geðþótta. Ríkisstjórnin hefur
ekki aðhafst í fæðingarorlofsmálum.
Ríkisstjórnin hefur með aðgerðum
sínum hækkað skatta á láglaunafólk.
Ríkisstjórnin á sjálf sinn þátt í
þenslunni, vaxtahækkunum og vax-
andi verðbólgu. í þessu umhverfi eru
kjarasamningar lausir og verkalýðs-
hreyfingin á erfiðar vikur framund-
an. Þess vegna verða allir að leggjast
á árar að styðja þá viðleitni sem felst
í kjarakröfunum um að fyrst og
fremst hækka láglaunataxtana í
þessu þjóðfélagi.
Höfundur er alþingismaður og þing-
flokksformaður Samfylkingarinnar.
OSIAOG
SMJÖRSALAN SH