Morgunblaðið - 28.01.2000, Blaðsíða 30

Morgunblaðið - 28.01.2000, Blaðsíða 30
30 FÖSTUDAGUR 28. JANÚAR 2000 MORGUNBLAÐIÐ ERLENT Helfararráðstefnan í Stokkhólmi Tilefni til sögu- legrar upprifjunar AP. Þýski guðfræðingurinn Karl Kunkel í útrýmingarbúðum nasista í Dachau i gær, 55 árum eftir að hermenn Bandamanna frelsuðu hann. Gærdagurinn var árlegur minningardagur um fómarlömb nasista. Kaupmannahöfn. Morgunblaðið. HE LFAR ARRÁÐSTB FNAN í Stokkhólmi hefur gefið fleirum en Svíum tækifæri til að horfast í augu við sögu sína. Við hátíðlega athöfn í viðurvist allra ráðstefnu- gesta í gær lofuðu fulltrúar Eystra- saltslandanna að þar yrði sagan einnig tekin til endurskoðunar. Svíar og fleiri þjóðir hafa ákveðið að 27. janúar verði framvegis minn- ingardagur um helförina. Þann dag árið 1945 tóku banda- menn útrýmingarbúðirnar í Birk- enau og Auschwitz og frelsuðu rúmlega sjö þúsund gyðinga. Um sextíu þúsund gyðingar höfðu verið drepnir dagana áður en banda- menn náðu búðunum. í þessum búðum var. alls drepin um milljón þeirra sex milljóna gyðinga, sem áætlað er að hafi látið lífið í helför- inni. Auk hátíðasamkomu í gær í þinginu var fluttur fjöldi fyrirlestra og haldnir umræðufundir um margvísleg efni er tengjast helför- inni. Þar töluðu bæði fræðimenn, stjórnmálamenn og gyðingar, sem lifðu helförina af. Einstök lönd líta í eigin barm Ráðstefnan og ræðurnar þar hafa gefið góða mynd af því hvaða augum einstök lönd líta sögu sína í síðari heimsstyrjöld og hvaða straumar eru uppi núna. Hlutur Svía sjálfra hefur verið í brenni- depli og gagnrýnisraddir heyrst heima og heiman, en í gær barst athyglin að fleiri löndum. Við athöfnina í gær í spilaði Yggdrasil-kvartettinn tónlist eftir Gustav Mahler og Mendelsohn, sem báðir voru af gyðingaættum. Fulltrúar Eystrasaltslandanna fluttu ávörp og vöktu orð þeirra at- hygli, því gyðingaofsóknir þar hafa verið viðkvæmur hluti af sögu land- anna, sem lítið hefur verið kafað of- an í. Margir hafa efast um vilja þarlendra til að horfast í augu við þennan kafla, en í gær kom fram að þar er þetta umhugsunarefni. I ávarpi sínu sagði Vaira Vike- Frieberga, forseti Lettlands, að fyrri efasemdum um viljann til að fara ofan í saumana á sögunni yrði nú ýtt til hliðar. Hún lýsti yfir vilja til lagabreytinga svo hægt yrði að sækja grunaða stríðsglæpamenn til saka, en líkt og í Svíþjóð hefur það ekki verið gert. Hún lagði áherslu á að hvorki væri afsökun fyrir af- brotum nasista né kommúnista. Andrius Kubilius, forsætisráð- herra Litháens, tók í sama streng er hann sagði að það væri ekkert svigrúm til fyrirgefningar á stríðs- glæpum. I ávarpi sínum minntist Viktor Yushchenko, forsætisráð- herra Úkraníu, föður síns, sem lét lífið í Auschwitz. Hann sagði að Úkraínumenn sæktu nú innblástur til Svía um hvernig minnast bæri fortíðarinnar. Minningardagar um helförina og árleg ráðstefna í ávörpum þjóðarleiðtoga á þing- inu hafa þeir notað tækifærið og lýst því með hverjum hætti helfar- arinnar væri minnst í þeirra heima- löndum. Massimo D’Alema, forsæt- isráðherra Italíu, vitnaði í rithöfundinn Primo Levi, sem sjálf- ur var gyðingur og lifði af helför- ina. Hann skrifaði áhrifamiklar bækur um efnið, en framdi sjálfs- morð 1987, þar sem hann komst aldrei yfir þá atburði, sem hann hafði upplifað. D’Alema sagði að fjöldi ítalskra skólakrakka hefði heimsótt þýskar útrýmingarbúðir í því skyni að læra um atburði fortíðarinnar. Ein af hugmyndum Göran Perssons, forsætisráðherra Svía, hefur ein- mitt verið að öll sænsk skólabörn ættu einhvern tímann á skólaferli sínum að heimsækja Auschwitz, en sú hugmynd hefur verið mjög um- deild heima fyrir. Vaclav Havel, forseti Tékklands, minnti á að hel- förin væri ekki aðeins kennsluefni, heldur væru enn margir á lífi, sem þjáðst hefðu vegna hennar. „Fórn- arlömb hennar eru enn á lífi og mega ekki gleymast, því reynsla þeirra er okkur öllum til varnaðar. Það er skylda okkar að gefa þeim sem komust af athygli og umönn- un, að hafa við þá samband, hlusta með athygli á það sem þeir hafa að segja okkur. Þeir sem móta menn- ingu þriðja árþúsundsins verða að hlusta á rödd þeirra," sagði Havel. I sama streng tók Gerhard Schröder, kanslari Þýskalands, er hann sagði að gæta þyrfti þess að þessar minningar gufuðu ekki upp. Það væri hins vegar ekki nóg að muna, heldur þyrfti að minna börn og unglinga á að gildi þess að koma Beriín. Reuters, AFP. RANNSÓKNARNEFND þýzka þingsins, sem hafið hefur rannsókn fjármálahneykslis Kristilegra demókrata (CDU), mun ekki kalla Helmut Kohl, fyrrverandi kanzlara, til að bera vitni fyrir nefndinni fyrr en eftir nokki'a mánuði. Fulltrúar jafnaðarmanna, græningja, frjálsra demókrata og PDS, arftaka a-þýzka kommúnistaflokksins, samþykktu í atkvæðagreiðslu í gær, að fyrstur yrði Horst Weyrauch, fyrrverandi endurskoðandi og skattaráðgjafi CDU, kallaður fyrir nefndina. Fuíltrúar CDU í henni höfðu beitt sér af mætti fyrir því að Kohl yrði fram á mannlegan og siðlegan hátt og rifja upp aðgerðir þeirra mörgu, sem í smáu og stóru sýndu and- stöðu gegn ógn og óréttlæti. Robin Cooke, utanríkisráðherra Breta, færði ráðstefnunni kveðjur frá Tony Blair forsætisráðherra, sem ekki hafði tök á að koma vegna anna í þinginu. Cooke kynnti þá hugmynd Breta að tilnefna 27. jan- kallaður til að bera fyrstur vitni, og gagnrýndu CDU-þingmennirnir full- trúa hinna flokkanna eftir atkvæða- greiðsluna í gær fyrir að halda sig ekki við upprunalegt hlutverk nefnd- arinnar, að rannsaka hvort ákveðnar greiðslur hefðu haft áhrif á pólitískar ákvarðanir Kohl-stjómarinnar, held- ur láta könnun á almennum fjármál- um CDU ganga fyrir. Wolfgang Thierse, forseti neðri deildar þýzka þingsins, nefndi í blaðaviðtali í gær að það kunni að liggja fyrir um miðjan febrúar hve miklar sektir CDU verði gert að greiða vegna þeirra brota á lögum úar minningardag um helförina og sömu hugmynd kynnti Persson einnig. Tuttugu mínútum eftir að Elie Wiesel, talsmaður gyðinga, kom fram með þá hugmynd við opnun ráðstefnunnar, að hún yrði árlegur viðburður, hafði Persson samþykkt hana. Ráðstefnan mun kennd við Stokkhólm. um fjármögnun stjómmálaflokka sem flokkurinn hefur orðið uppvís að. Það er hlutverk þingforsetans að úrskurða um slíkar sektir. Norbert Bliim, einn varaformanna CDU og eini maðurinn sem var með Kohl í ríkisstjóm öll 16 árin sem hann sat á kanzlarastólnum, segir í viðtali í nýjasta hefti fréttatímaritsins Der Stem að Kohl hafi með háttemi sínu í kring um fjármálahneykslið „eyði- lagt hugtakið trúnaðareið". Þá upplýsti Roland Koch, héraðs- leiðtogi CDU í Hessen, í gær að það hefðu verið 19,2 milljónir marka sem flokksdeildin hefði komið fyrir á reikningum í Sviss og víðar utan Þýzkalands. Áður höfðu talsmenn flokksdeildarinnar sagt að það hefðu verið á bilinu sjö til átta milljónir marka sem þannig hefði verið komið út úr opinbem bókhaldi flokksins. Á sama tíma og ekki sér fyrir end- ann á hneykslismálum Kristilegra demókrata sæta áhrifamenn í Jafn- aðarmannaflokknum rannsókn í tveimur héraðum, vegna ásakana um að þeir hafi gerzt sekir um að þiggja greiða úr hendi viðskiptajöfra. SPD-ráðherra í Nordrhein- Westfalen segir af sér í Nordrhein-Westfalen, hinu fjöl- mennasta þýzku sambandslandanna 16, sagði í gær Heinz Schleusser af sér embætti fjármálaráðherra. Schleusser hafði sætt gagnrýni fyrir að hafa þegið flugferðir með einka- þotu í eigu banka í héraðinu. Wolf- gang Clement, forsætisráðherra Nordrhein-Westfalen, sagðist harma ákvörðun Schleussers, en kosningar til þings héraðsins fara fram í maí nk. og vonast jafnaðarmenn til að halda meirihluta sínum. Johannes Rau, for- seti Þýzkalands sem um langt árabil var forsætisráðherra Nordrhein- Westfalen, hefur einnig verið gagn- rýndur fyrir að þiggja flugferðir í sömu einkaþotunni á meðan hann gegndi fyrra embætti. Þá samþykkti þingið í Neðra-Sax- landi, heimahéraði Gerhards Schröders kanzlara, í fyrradag að setja á fót óháða rannsóknamefnd, sem kanna skyldi ásakanir sem urðu arftaka Schröders í embætti forsæt- isráðherra Neðra-Saxlands, Gerhard Glogowski, að falli, en þær felast meðal annars í því að hann hafi látið einkafyrirtæki standa straum af eig- in brúðkaupsferðalagi. Rannsókn CDU-hneykslisins Langt í yfírheyrslur yfír Helmut Kohl
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.