Morgunblaðið - 28.04.2000, Blaðsíða 34

34 FÖSTUDAGUR 28. APRÍL 2000
MORGUNBLAÐIÐ
LISTIR
Loka
ákvörðun-
arstaðurinn
KVIKMYNDIR
Langarásbfó,
Stjörnubfo
„FINAL DESTINATION
★ ★'/>
Leikstjóri: Jamcs Wong. Handrit:
Jeffrey Reddick og Glen Morgan.
Aðalhlutverk: Davon Sawa, Ali
Larter, Kerr Smith, Kristen Cloke.
New Line Cinema 1999.
SPURNINGARNAR sem banda-
ríska hrollvekjan „Final Destination
veltir fyrir sér eru þessar: Eru örlög
okkar fyriríram ákveðin frá því við
fæðumst og getum við ekkert gert til
þess að breyta þeim? Hópur ung-
menna leggur í ferðalag til Parísar en
rétt fyrir flugtak fær eitt þeirra
hugsýn og verður þess fullviss að
flugvélin muni hrapa. Ólæti bijótast
út og honum er hent úr vélinni ásamt
nokkrum félögum sínum og einum
kennara. Og viti menn, þegar vélin er
komin á loft springur hún í tætlur.
Þegar frá líður kemur í ljós að dauð-
inn hefur ekki hugsað sér að láta þá
sem fóru úr vélinni sleppa svo auð-
veldlega. Þau léku á hann í þetta
skipti en hann hefur ráð undir rifi
hverju eins og kunnugt er.
„Final Destination mundi eflaust
falla undir skilgreininguna unglinga-
hrollvekja ef hún væri bara ekki
svona ágæt skemmtun og til dæmis
tólf sinnum betri en allar „Scream-
myndimar samanlagðar. Handritið
er vitrænt eins langt og það nær þar
sem allt snýst um dauðann og hvort
hægt sé í það minnsta að hægja á
honum því aldrei verður hann stopp-
aður til fulls. Það er mjög viðeigandi
drungalegur og dimmur blær yfir
frásögninni og leikurinn er viðunandi.
Hún er auðvitað B-mynd og það
verður greinilegast í átakaatriðunum
þegar dauðinn er að sækja sitt fólk
með til þess gerðum látum og ósenni-
legheitum. Það gengur jafnvel svo
langt að maður skellir upp úr á einum
stað auk þess sem höfundarnir hafa
ekki haft hugmynd um hvemig þeir
áttu að enda gamanið svo þeir slepptu
því bara einhversstaðar í miðri spólu.
En henni tekst líka það ætlunarverk
sitt innan hryllingsmyndarammans
að vekja spennu og hæfilegan hroll og
velta upp spumingum um líf og
dauða, um tilviljanir og fyrirfram ráð-
in örlög hvers og eins.
Svo hér er prýðileg mynd á ferð-
inni miðað við unglingahrollinn sem
yfírleitt býðst og verður verri með
hveiju nýju öskri.
Arnaldur Indriðason
Glæsilegt
kvennakóramót
Vortónleikar Snæfellingakórsins
ÁRLEGIR vortónleikar Snæfellingakórsins í Reykjavík ýmsa höfunda.Undirleikari er Peter Máté. Stjórnandi
verða í Seltjarnameskirlgu á morgun, laugardag, kl. 16. Snæfellingakórsins í Reykjavík er Friðrik S. Kristins-
Á tónleikunum verða flutt innlend og erlend lög eftir son.
kvennakóramótið með tónleikum í
Háteigskirkju s.l. miðvikudagskvöld
og flutti verk eftir Bortníanskí
(1751-1825), Tsjaikovskíj (1840-
1893), Tanejev (1856-1915) og
Grechaninov (1864-1956), allt
þekkt, rússnesk tónskáld, og svo
tónsmíðar og raddsetningar yngri
tónskálda, sem enn hafa ekki skapað
sér nafn í Vestur-Evrópu og heita
Chesnokov, Dichko, Stankowich,
Zaharjevsky, Shamo og Surja.
Þeirra er ekki getið að neinu í efnis-
skrá, svo að fátt er til viðmiðunar,
nema þau verk þeirra sem gat
að heyra á tónleikunum,
fallega unnin verk, sum
skemmtilega leikræn
en ekki nútímalegri en
sem nemur örfáum
ómstreitum, í annars
tónalt unnu tónmáli.
Kórinn sjálfur er
mjög vel þjálfaður,
mannaður frábæm söng-
fólki, sem ræður yfir sterk-
um andstæðum í styrk og syngur
af tilfinningu og leikrænni gleði,
undir stjórn Galinu Gorbatenko.
Galina stofnaði kórinn 1982 og hefur
hann unnið til margra verðlauna.
Galina kennir kórstjórn við Glier-
tónlistarskólann, enda mátti sjá og
heyra að stúlkurnar kunna eitt og
annað fyrir sér, sem þær sýndu
bæði með einsöng og með því að
leiða sum söngatriðin.
Tónleikamir hófust á sérlega óm-
þýðum atriðum úr kórkonsert eftir
Bortníanskí og eftir Dichko (1939)
söng kórinn tvö ágæt atriði úr
messu fyrir kvennakór og einnig
þrjú atriði úr Kantötu, eftir sama
höfund, þar sem leikið er með árs-
tíðirnar (Vor og haust) og veðurfar
(Regn) og var töluvert bragð að
þessum tónsmíðum. I heild var efn-
isskráin vönduð en einum of samlit,
þó nokkuð væri gaman að leikræn-
um atriðum undir lokin. I þremur
atriðum úr kóróperu eftir Shamo
mátti heyra einsöngvara, sem ekki
er nafngreindur í efnisskrá, beita
tónmjmdunartækni, sem oft hefur
einkennt alþýðlegan söng meðal
slava, þ.e. kallandi tónmyndun, en
það var aðeins einsöngvarinn sem
útfærði þessa tónmyndun, því kór-
inn söng á móti henni með mjúkri og
syngjandi tónmyndun.
Kórinn á eftir að halda tvenna
aðra tónleika meðan dvalið er hér á
landi, á laugardaginn kl. 14 í Salnum
og setur svo endapunktinn á þetta
glæsilega kvennakóramót á mánu-
daginn, 1. maí, kl. 14, einnig í Saln-
um.
Jón Ásgeirsson
TONLIST
H á t e i g s k i r k j a
KÓRTÓNLEIKAR
Kvennakór frá Glier-háskólanum í
Ukraínu undir stjórn Galinu Gorb-
atenko flutti slavnesk tónverk fyrir
kvennakór. Miðvikudagurinn 26.
apríl, 2000.
Morgunblaðið/Gunnlaugur Árnason
Bergþór Pálsson, Sigrún Hjálmtýsdóttir og Jónas Ingimundarson í
Stykkishólmi með nýju altaristöfluna f baksýn.
Lög Sigfúsar ómuðu
í Stykkishólmskirkju
Stykkishólmur. Morgunblaðið.
EFLING Stykkishólms og Kór
Stykkishólmskirkju stóðu fyrir tón-
leikum í Stykkishólmskirkju á dög-
unum. Þar komu fram þrír af kunn-
ustu tónlistarmönnum okkar, þau
Sigrún Hjálmtýsdóttir, Bergþór
Pálsson og Jónas Ingimundarson.
Efnisskráin var tvískipt. Á fyrri
hluta hennar sungu þau fjöldamörg
lög eftir Sigfús Halldórsson sem
flestir landsmenn þekkja svo vel, en
á seinni hluta voru lög úr þekktum
söngleikjum. Lögin voru úr söng-
leikjunum Phantom of the Opera,
Showboat, Candide og Porgy og
Bess.
Söngskráin var létt og voru tón-
leikamir vel sóttir af fólki úr
Stykkishólmi og víðar að af Snæ-
fellsnesi.
NORRÆNT kvennakóramót
verður haldið hér í Reykjavík dag-
ana 26. apríl til 1. maí og koma
fram kvennakórar frá Nor-
egi, Finnlandi, Svíþjóð,
Grænlandi og íslandi
en sérlegur gestur
mótsins er kvennakór
frá Úkraínu, sem
kennir sig við Glier-
tónlistarháskólann í
Kiev, en Reinhold Mori-
tzovich Glier (1875-1956)
fæddist í Kiev og var frá
1914 til 1920 skólastjóri tónlist-
arskólans þar í borg. Hann var mik-
ill áhugamaður um úkraínsk þjóð-
lög, sem hann notaði aðallega í
seinni verkum sínum, sérstaklega í
óperunum og ballettunum, en auk
þess samdi hann 3 sinfóníur, kon-
serta og kammertónlist og mikið af
söngtónlist.
Glier-kvennakórinn opnaði
Hvar eru allir karlarnir?
TOIVÍLIST
Salurinn
KÓRTÓNLEIKAR
Ýmis inn- og erlend kórverk,
þ. á m. Raddir á daghvörfum e.
Kjartan Ólafsson. Háskólakórinn u.
stj. Egils Gunnarssonar. Mánudag-
inn 17. apríl kl. 20.
VÍSIR að viðbótarskýringu á
kammerkórabylgju undanfarinna
ára kraftbirtist undirrituðum á vor-
tónleikum Háskólakórsins. Karla-
raddir í blandaða kóra eru nefnilega
orðnar það fágætar, að sæmilegt
jafnvægi við kvenraddir næst á þess-
um síðustu og verstu varla nema í
12-24 manna kammerkór. Hvar-
vetna blasir við æpandi skortur á
tenórum og jafnvel bössum, og virð-
ist ástandið fremur versna en hitt.
Fróðlegt væri að vita hvað veldur, og
er spumingunni hér með velt áfram
til félagsfræðinga.
Ljóst var, að núverandi herra-
hörgull Háskólakórsins stæði heild-
arhljómi hans ekki síður fyrir þrifum
en í flestum öðrum blönduðum kór-
um höfuðborgarsvæðisins, þótt
merkilegt mætti heita hvað samt
heyrðist í 5 tenórum og 6 bössum á
móti 11 sóprönum og 12 öltum -
hlutfall sem í fljótu bragði ætti helzt
að henta sexradda satzi á við SSA-
ATB, rithætti er lítt hefur tíðkazt
síðan gullskeið söngmargröddunar
fjaraði út á 17. öld. Þegar við bættist,
að tenórarahljómurinn var í heild
fremur kraftlítill og lokaður eins og
út af kvefi, og flestir bassar grunnir
og stundum miðlungi hreinir, eins og
bezt mátti heyra síðast fyrir hlé í
tveimur sémúmerum Karlakórsins
„Silfur Egils“, fmmsömdum og út-
settum af Agli Gunnarssyni, rann
upp fyrir hlustandanum, að hinn allt
að því viðunandi balans í blönduðum
söng þegar bezt lét stappaði nærri
kraftaverki.
Kórinn hófst handa með tveim
léttum og stuttum vorlögum við
texta Jóhannesar úr Kötlum, Ég
heilsa þér æska (Kaldalóns) og
Fyrsta maí (Sigursveinn D. Krist-
insson), er voru hresst en svolítið
hrátt sungin. I seinna laginu, sem og
víðar á dagskrá, varð vart við smá
tónstöðuhnig í alt, líkt og oft heyrist
hjá öðmm kórum. Það er ekki á allra
vitorði að altinn axlar sennilega
mestu ábyrgð á heildarinntónun -
ekki sízt við karlekluástand - og
væri vert að gefa því sérstakan
gaum. Hörpusveinn Ingunnar
Bjamadóttur (úts. Hallgríms Helga-
sonar) var viðameira lag og stóð
einna mest upp úr í fyrri hluta. Kór
þokkadísanna eftir gestatónskáld
kvöldsins, Kjartan Olafsson, var
prýðilegt dæmi um lagræna og lipra
rómantík, sem jafnvel framsækn-
ustu höfundar virðast sumir eiga til,
þó að reyni oft að fela það, enda kom
það dável út hjá kórnum, svo og Vor-
vísa Jóns Ásgeirssonar.
Kvennakórnum „Strengur Hall-
gerðar“ brást þrátt fyrir nafnið ekki
bogalistin í Ne hagyj itt! (sungið á
ungversku) og Kánon (sunginn á ú-i)
eftir Bartók, þó að keðjan hefði mátt
vera aðeins kraftmeiri. Blandaði
kórinn var sömuleiðis heldur daufur
í Concord eftir Britten en hresstist
aftur við í A Shepherd’s Carol eftir
sama höfund, að vísu við nokkuð
misgóð stutt einsöngsinnslög úr
röddunum fjómm. Hinn fjömgi
madrígal Marenzios, Fuggiró tant’
amore og hin spænskuleita frott-
óla[?] diMaios, Tutte le vecchie son
maleciose, vom flutt af smitandi
gleði. Auðsær áhugi kórsins leiddi
óhjákvæmilega fram þá aukaspurn-
ingu hvað valdi því að madrígalar
Breta frá efri ámm Elísabetar I
skuli hafa legið óbættir hjá garði
meðal íslenzkra kóra í seinni tíð -
háþróaðar perlur á tömu tungumáli
- meðan ítalskir fyrirrennarar
þeirra verða æ algengari á dag-
skrám héðra. Nema yfirþyrmandi
enskuáhrif síðari ára séu loks farin
að gefa bakslag með þessum óæski-
lega hætti.
í stað þess að fylgja þeirri árlegri
hefð að frumflytja nýtt íslenzkt verk
valdi Háskólakórinn að þessu sinni
að endurflytja Raddir á dagshvörf-
um frá 1985 eftir Kjartan Olafsson
við Ijóð Hannesar Péturssonar, enda
bíður framflutnings sigurlagið úr
keppni um Háskólasöng við Vísindin
efla alla dáð Jónasar Hallgrímssonar
sem auglýst var sl. desember. Verk
Kjartans var allviðamikið, um 18
mín. að lengd og í 10 hlutum, sem
þrátt fyrir staðhæfingu tónleika-
skrár um hið gagnstæða vora fluttir
með hléum á milli. Verkið var fjöl-
breytt að áferð, víða hugmyndaríkt í
tóntaki og raddfærslu, nútímaeffekt-
ar hófstilltir og takmörkuðust við
það sem bezt gerði sig á hverjum
stað. Ferskur blær var yfir flestu,
þrátt fyrir oft drungalegt umfjöllun-
arefni, og greinilega innblásinn af
mögnuðum texta góðskáldsins.
Túlkun kórsins var eftir því innlifuð,
söngurinn kraftmikill og atriðið tví-
mælalaust hápunktur tónleikanna.
- „Helfró“ renessans-rósamálsins
lét ekki að sér hæða frekar en fyrri
daginn í njörvuðum madrígal Andr-
eu Gabrieli, Tirsi morir volea, sem
kórinn söng af hæfilegri munúð, og
hin sérkennilega útfærsla Jóns Leifs
á tvísöngnum ísland farsælda frón
myndaði kraftmikið niðurlag á hlut-
fallslega velheppnuðum tónleikum
Háskólakórsins, sem eins og fyrr
sagði þyrfti aðeins á fjölmennari ís-
lenzkri karlmennskunærvera að
halda til að verða virkilega glæsilegt.
Ríkarður Ö. Pálsson