Morgunblaðið - 28.04.2000, Blaðsíða 72

MORGUNBLAÐIÐ
72 FÖSTUDAGUR 28. APRÍL 2000
k
Matur og matgerð

Passían o g
passíualdin
Aðfarakvöld páskadags sátu Kristín
Gestsdóttir og bóndi hennar við
stofugluggann og horfðu á hrossa-
gauk stinga hinu langa nefí sínu
langt ofan í grassvörðinn og honum
virtist verða vel til fanga.
Apáskadagsmorgun
vakti lóan okkur þegar
hún söng sitt fagnaðar-
dirrindí. Vorið er komið þótt hlý-
indin láti á sér standa. Flestir
farfuglar eru mættir á svæðið,
þótt spóann vanti og svo kríuna,
en hennar tími er ekki kominn. Á
páskadag sáum við hjónin nokkra
sjaldséða gesti í mýrinni norðan
Skógtjarnarinnar, það voru
bústnir jaðrakanar. Mikil umferð
gangandi og akandi fuglaskoð-
enda var þar á ferðinni í sólskin-
inu, enda er þarna mikil fugla-
paradís. Pegar við ókum í hlað
heima voru tveir þrestir að slást
um ánamaðk sem annar þeirra
var með í goggnum. Við settumst
út í sólskinið með kaffibolla og
sannkallaða heilsuköku - PASS-
ÍUTERTU - sem ég hafði bakað í
tilefni páskanna.
Passíualdin hefur fengist hér á
landi í allmörg ár og er oftast
kallað passion og ef því er gefið
íslenskt nafn er það ranglega
kallað ástaraldin eða ástríðualdin,
sbr. spænska og íslenska jógúrt
með aldininu. Þótt passion þýði
ástríða á ensku þýðir the passion
passían eða píslarganga Krists og
mun nafnið komið frá spænskum
17. aldar trúboðsmunkum, sem
þóttust sjá í blómunum líkingu
með ýmsum tækjum og tólum
tengdum píslarsögu Krists, pass-
íunni. Hin handskiptu laufblöð
táknuðu hendur kvalaranna og
klifurþæðirnir svipur þeirra.
Krónublöðin tíu áttu að tákna
lærisveinana - að undanteknum
svikaranum Júdasi og efasemdar-
manninum Tómasi. Áberandi lit-
fögur hjákrónan, krans mjórra,
yddra blaðflipa, átti að tákna
þyrnikrónuna. Stflarnir þrír
táknuðu sárin fimm, á höndum,
fótum og síðu.
Blómið og aldinið gefa frá sér
einstakan, ljúfan ilm, þótt aldinið
sé reyndar ekki par fallegt þegar
það er fullþroskað, skorpið og oft-
ast brúnt út í brúnfjólublátt. Ald-
inkjötið er heldur ekki fallegt,
gulgrænt, en það er mjög ljúf-
fengt, með mjúkum steinum, sem
eru borðaðir með. Aldinið á að
vega þungt þegar maður vegur
það í hendi sér, þá er það safaríkt.
Flestir skera það í sundur og
borða upp úr því með teskeið, en
það er einnig notað í ábætisrétti,
ábætissósur og krem. í því er
bæði C-vítamín og B-12-vítamín
auk ýmissa fleiri næringarefna.
Passíuterta med
apríkósum
1 dl matarolía
1 Vá dl púðursykur
1 dl strósykur
1 dl apríkósusafi
J-ggj-
2Vi dl hveiti
ldl heilhveiti
2 tsk. lyftiduft
1 dl fínt rifnar gulrætur
1 dl saxaðar heslihnetur
3 þeyttar eggjahvítur
75 g smjör
2V2 dl flórsykur
3 passíualdin
1 hólfdós niðursoðnar gpríkósur
1. Hrærið saman matarolíu,
púðursykur, strásykur og aprík-
ósusafa þar til það hefur þykknað
og er orðið samfellt. Hrærið þá
eggið út í.
2. Rífið gulrætur og setjið út í
ásamt hveiti, heilhveiti, lyftidufti
og hnetum.
Bætið síðan þeyttum eggja-
hvítum saman við. Smyrjið form
um 23 sm í þvermál og setjið
deigið í það. Bakið við 200°C,
blástursofn 190°C, í 35 mínútur.
Losið úr forminu, kælið og
kljúfið kökuna.
3. Hrærið saman smjör, flór-
sykur og aldinkjötið úr passíuald-
inunum, setjið inn í og ofan á kök-
una. Raðið apríkósunum úr
dósinni ofan á kökuna.
I DAG
VELVAKAIVDI
Svarað í síma 569 1100 frá 10-12 og 13-15
frá mánudegi til föstudags
Hnyfli
TIL er hnyfli á Efri-
Steinsmýri, rétt austan við
Stöðlagarða, kartöflu-
garðana heima á Efri-
Steinsmýri. HnjTli þetta er
það hátt að það nær hesti í
kvið eða nára. Einu sinni
ætlaði hestur að klóra eða
nudda sér utan í hnyfli og
datt niður dauður samtím-
is. Hnyfli þetta er þá höfuð
og háls og hluti herða á
manni sem er yflr 3 metrar
á lengd. Maður þessi
steinrann er gos var i sólu
og féll framyfir sig á maga
og steinrann. Þetta er þá
steingervingur í fótum og
skóm frá þeim tíma. Jarð-
vegur á Efri-Steinsmýri er
mjög harður og varðveitir
allt það sem féll niður þá
og steinrann. Annað er að
segja um aðrar jarðir með
djúpan jarðveg, eins og til
dæmis inni í Fossvogi.
Kær kveðja
Valdimar
Bjarnfreðsson.
Ábending til ungra
j afnaðar manna
MÉR líst vel á tillögu ykk-
ar um nafnið jafnaðar-
flokkur. Aftur á móti er
jafnaðarmannaflokkurinn
stirðara og málfarslega
verra. Hugsum okkur bara
að hér væri framsóknar-
mannaflokkur eða sjálf-
stæðismannaflokkur hve
illa það færi í málinu.
Óþarft er líka að taka fram
að flokkurinn sé fyrir
menn. Haldið því fram
ykkar góðu tillögu um jafn-
aðarflokk.
Kristinn Björnsson
sálfræðingur.
Um kjör aldraða
og öryrkja
KJÖR hinna verst settu í
þjóðfélaginu á að ieiðrétta í
gegnum kjarasamninga,
heyrir maður oft ráðamenn
þessa þjóðfélags segja,
þegar rætt er um kjör lág-
launafólks. Kjör eldri
borgara og öryrkja verða
ekki leiðrétt í kjarasamn-
ingum, því að sá þáttur til-
heyrir ríkisvaldinu. Nú
þegar deilur um kaup og
kjör hafa að mestu verið
leyst. Þá á eftir að leysa
kjör aldraðra og öryrkja í
þessu þjóðfélagi. Nú þegar
íslenska þjóðin ætlar að
fara að halda upp á að það
eru liðin eitt þúsund ár frá
kristnitöku á íslandi. Þá
væri það tilvalið að prestar
landsins biðji fyrir ráða-
mönnum þessarar þjóðar á
hverjum degi fram að há-
tíðinni á Þingvöllum að
þeim megi snúast hugur og
þeir fari að hugsa um kjör
aldraðra og öryrkja, svo að
þessir hópar, einkum á höf-
uðborgarsvæðinu, þurfl
ekki að leita til hjálpar-
stofnana, því að það er ljót-
ur vitnisburður um stjórn-
völd þessa lands á þ\ú ári
þegar minnst er kristni-
töku á Islandi í eitt þúsund
ár. Úr því að stjómvöld
leiðréttu ekki kjör þessa
hóps á ári aldraðra, þá
væru þeir menn með meiru
ef þeir gerðu það nú, þegar
minnst er eitt þúsund ára
kristnitöku á íslandi.
Gleðilegt sumar!
Gunnar G.
Bjartmarsson.
Tapad/fundið
Skólataska
tapaðist
SKÓLATASKA , full af
alls konar skóladóti, tapað-
ist miðvikudaginn 12. apríl
sl. Skólataskan gæti hafa
gleymst í strætisvagna-
skýlinu á Bústaðavegi eða í
leið 7 sem keyrir Bústaða-
veginn. Skilvis flnnandi er
vinsamlegast beðinn að
hafa samband í síma 554-
1272.
Lyklakippa
í óskilum
MJÖG sérstæð lyklakippa
merkt ART III fannst inn-
arlega á Laugavegi þriðju-
daginn 25. apríl sl. Upp-
lýsingar í síma 553-1112.
Motorola 520 gsm-
sírni týndist
MOTOROLA 520 gsm-sími
tapaðist í mars sennilega í
Hafnarfirði eða miðbæ
Reykjavikur. Upplýsingar
gefur Eh'n í síma 551-7151.
Gyllt kvenúr
týndist
GYLLT kvenúr tapaðist
þriðjudaginn 25. apríl sl.
annað hvort í Vogatungu,
Hamraborg eða Sunnuhlíð.
Úrið er eigandanum ákaf-
lega kært. Skilvís finnandi
er vinsamlegast beðinn að
hafa samband í síma 554-
1432. Fundarlaun.
Morgunblaðið/Golli
Víkverji skrifar...
VÍKVERJI var nýlega staddur í
Portúgal. Þar er bæði gott og
þægilegt að dveljast í fríum, en helzt
þarf þó veður að vera eitthvað hlýrra
en í venjulegum heimkynnum ferða-
langa, sem aðallega eru að sækjast
eftir sólskini þar suður frá.
xxx
VERÐLAG í Portúgal er afskap-
lega hentugt fyrir íslendinga
um þessar mundir. I raun er það
mjög áþekkt verðlaginu á íslandi sé
aðeins tekið tillit til mynteiningar-
innar, þ.e.a.s. hvað kostnaði viðkem-
ur, þá er svo til sama verðlag í eskút-
os þar og í krónum hér. Eini
munurinn að krónan er um það bil
þrisvar sinnum verðmætari en esk-
útos. Sama má í raun segja um Spán,
þar er allt helmingað miðað við verð-
lag hér, en verðlagið er sjálft svipað í
pesetum og í mynteiningum hinna
landanna tveggja.
xxx
ESSI mismunur á verðmæti
krónunnar gagnvart þessum
tveimur myntum gerir það að verk-
um, að afskaplega er ódýrt fyrir ís-
lendinga að heimsækja þessi lönd.
Þetta sér ferðamaðurinn þegar hann
fær visareikningana sína þegar heim
kemur. 2.500 eskúta nautasteik á fín-
asta matsölustað kostar þá innan við
eitt þúsund krónur eða um 950 krón-
ur, o.s.frv.
Þótt verðlag sé svona hagstætt,
bjóða Portúgalir víða í verzlunum
tollfrjáls kaup á fatnaði og öðru, sem
ferðalangurinn girnist. Þetta er orð-
in siðvenja að gefa ferðamönnum um
allan heim kost á slíkri verzlun og
nýta sér það margir, enda jafnvel á
stundum búið að stofna einkafyrir-
tæki á þessu sviði til þess að létta
ferðamönnum afgreiðluna á endur-
greiðslu virðisaukaskatts. í Bret-
landi og Danmörku er slík endur-
greiðla afskaplega auðveld,
einkennisbúnir tollverðir stimpla
skjöl og síðan geta ferðalangarnir
fengið endurgreiðsluna um leið og
komið er inn á tollfrjálsa svæðið á
flugvöllum. Þó áskilur tollgæzlan sér
ávallt heimild til að fá að skoða varn-
inginn, sem á við þessa afgreiðslu að
fara úr landi. Kannski taka þeir
stikkprufur, þótt Víkverji hafi aldrei
lent í slíku, sjálfsagt með svo heiðar-
legtandlit?!
En í Portúgal er ekki verið að auð-
velda ferðamönnum að endurheima
virðisaukaskattinn. Þegar Víkverji
ætlaði að krefjast hans var hann
leiddur á vit portúgalskra tollkvenna
sem sátu ábúðarmiklar við af-
greiðsluborð og skoðuðu plöggin,
sem þær hefðu aldrei augum borið
slík áður. Þær veltu þeim fram og til
baka og þetta tók svo langan tíma að
svaraði ekki kostnaði, enda eskútó,
sem verið var að endurheimta harla
lítils virði. Hins vegar varð Víkverja
ljóst að Portúgalir eiga ýmislegt ól-
ært í ferðamálum á þessu sviði þrátt
fyrir umfangsmikinn ferðaiðnað í
landinu.