Morgunblaðið - 19.09.2000, Blaðsíða 22

22 ÞRIÐJUDAGUR 19. SEPTEMBER 2000
MORGUNBLAÐIÐ
VIÐSKIPTI
Luke Ryland hjá Ladybird
Technoiogy
Sömu lögmál
gilda alls staðar
um stofnun
netfyrirtækja
„AÐ STOFNA og reka .com fyrir-
taeki í þremur heimsálfum" var yfir-
skrift fundar sem Stjórnunarfélag
Islands og Klak hf. héldu á dögun-
um. Klak er nokkurs konar fyrir-
tækjaeldi Nýherja hf. og er tilgang-
ur þess að „efla uppbyggingu
sprotafyrirtækja á sviði upp-
lýsingatækni", eins og segir á
heimasiðu þess. Fyrirlesari var
Luke Ryland, sem starfar við fjár-
festingar hjá Ladybird Technology
Ltd. í London, en það er fyrirtæki
sem hefur svipuð markmið og Klak
hf. Ladybird fjárfestir í sprotafyrir-
tækjum en Ryland hefur sjálfur
einnig töluverða reynslu af því að
vera hinum megin borðsins, því
hann hefur tekið þátt í að setja á fót
nokkur netfyrirtæki, þ.e. svokölluð
,,.com“ fyrirtæki.
Ryland er Ástrali og hefur auk
þess að setja upp netfyrirtæki í
Ástralíu starfað að uppsetningu
slikra fyrirtækja í Bandaríkjunum
og Evrópu. Hann sagðist telja að
ekki skipti máli hvar menn væru í
heiminum, í meginatriðum giltu
sömu lögmál alls staðar þegar verið
væri að setja upp slík fyrirtæki.
Nauðsy nlegt fyrir
netfyrirtæki að vaxa hratt
Ryland lagði áherslu á fimm at-
riði í fyrirlestri sínum. I fyrsta lagi
sagði hann að miklu skipti að velja
rétta samstarfsmenn, bæði til að
fyrirtækinu takist að leysa þau
vandamál sem það hefur einsett sér
og ekki síður til að fjárfestar hafi
trú á fyrirtækinu og vilji leggja í
það fé.
I annan stað taldi hann brýnt að
fjármögnun fyrirtækisins væri
trygg. Hann sagðist sjálfur hafa
lent í því oftar en einu sinni að
draga of lengi að taka inn fjárfesta,
þ.e. selja hlut í félagi, og það geti
endað með fjárþurrð og því að fyr-
irtækið leggi upp laupana.
I þriðja lagi sagði hann mikilvægt
fyrir fyrirtækið að vaxa hratt, því
lítil netfyrirtæki væru óhugsandi til
lengdar.
I fjórða lagi sagði hann áríðandi
að halda öllum möguleikum opnum
og lifandi, en einblína ekki á ein-
hvern einn samstarfsaðila. Hann
sagði að það gerðist stundum að
frumkvöðlar gleymdu þessu og
ættu einungis í viðræðum við ein-
hvem einn fjárfesti og héldu að
hann væri að fara að leggja þeim til
fé.
Oft brygðist slíkt hins vegar og
þá væri nauðsynlegt að hafa verið
að vinna í öðrum samböndum.
í fimmta lagi sagði hann að menn
skyldu ganga sem fyrst frá samn-
ingum og lagalegum atriðum. Það
kæmi til að mynda fyrir að þegar
- selja ætti sprotafyrirtæki væra
frumkvöðlarnir ósammála um það
hver ætti hversu stóran hlut og þá
gæti það orðið til þess að ekkert
yrði úr sölunni.
Morgunblaöið/Kristinn
Luke Ryland varaði frumkvöðla við því að bíða of lengi eftir að taka inn fjárfesta.
Frumkvöðlar nýti vel innborgað
hlutafé frá fjárfestum
Þá nefndi hann nokkur atriði til
viðbótar sem bæði frumkvöðlar og
fjárfestar þyrftu að hafa í huga,
meðal annars að erfitt væri að
breyta neytendum. Hann sagði að
menn skyldu varast nýjungar sem
gerðu þá kröfu til neytenda að þeir
breyttu hegðun sinni, þær hefðu
ekki gefið góða raun. Hann sagðist
stundum heyra í frumkvöðlum að
þeir væru með vöru sem „seldi sig
sjálf‘, en þetta sagði hann hreina
firru. Engin vara væri svo eftir-
sóknarverð og menn skyldu gjalda
varhug við meðmælum af því tagi.
Hið sama gilti um það þegar sagt
væri að markaðssvæðið væri „allir“,
því það ætti aldrei við. Þeir sem
væru að koma vöru á framfæri yrðu
að vera búnir að leggja niður fyrir
sig hverjir mögulegir kaupendur
væru.
Þá sagði hann að frumkvöðlar
ættu aldrei að láta sér detta í hug að
búið væri að gera viðskiptaáætlun,
því henni lyki aldrei heldur yrði hún
að vera í stöðugri mótun eftir því
sem aðstæður breytast.
Loks sagði hann að frumkvöðlar
skyldu varast að eyða því hlutafé
sem þeir fá inn í fyrirtæki í óþarfa
og lúxus. Fjárfestar væru ekki að
leggja fé í sprotafyrirtæki til að
frumkvöðlarnir gætu lifað hinu
Ijúfa lífi. Fyrst yrðu frumkvöðlamir
að hugsa um að skila því sem þeir
hefðu sett sér.
Persónuleg tengsl
árangursrikust
Við frumkvöðlana sem staddir
voru á fundinum sagði hann að
þeirra biði enginn dans á rósum
heldur hlytu þeir oft að velta því
fyrir sér að hætta. Sér í lagi vegna
þess að oftast þegar þeir væru að
kynna hugmynd sína fyrir íjárfest-
um fengju þeir neitun. Þetta reyndi
mikið á, en hann ráðlagði þeim að
gera ekki ráð fyrir að fá jákvætt
svar nema í einu tilviki af hveijum
hundrað og þá væri hver neitun
ekki eins þungbær.
Annars sagði hann að það að
sannfæra fjárfesti um að Ieggja fé í
fyrirtæki væri enginn galdur, þetta
snúist þegar allt kemur til alls um
það hvernig fjárfestinum líkar við
frumkvöðulinn og hvort hann hefur
trú á að frumkvöðullinn muni geta
skilað því sem hann ætlar sér. Hann
sagði persónuleg tengsl ekki síður
mikilvæg í þessu en svo mörgu öðru
og því væri naiiðsynlegj fyrir frum-
kvöðla að vera á réttu stöðunum þar
sem fjárfestar væru fyrir, hitta þá
og ræða við þá. Hann sagðist telja
mun algengara að til fjárfestingar
komi eftir að rnenn hafi hist óform-
lega, og nefndi hann First Tuesday
sem dæmi um slíkan vettvang, en
hann sagði einmitt að af þessari
ástæðu muni Ladybird Technology
taka að sér gestgjafahlutverk á ein-
um slíkum fundi síðar í haust.
Orbylg;jutíðni boðin út í Bretlandi
Væntanlegar
tekjur hátt í 200
milljarðar kr.
Markaðsgreining FBA
Spá nokkurri
gengislækkun
Rússneska
ríkið
afturkall-
ar far-
símaleyfí
Ósló. Morguilblaðið.
RÚSSNESKA farsímafyrir-
tækið Vimpelcom neyðist nú
til að afhenda rússneska rík-
inu 30 af 45 tíðnirásum sem
fyrirtækinu hafði áður verið
úthlutað. Stofnað hefur verið
ríkisfyrirtæki í samvinnu við
finnskt fyrirtæki í þeim til-
gangi að hefja farsímaþjón-
ustu. Norska ríkissímafélagið
Telenor er meðal annars stór
hluthafi í Vimpelcom og
greint er frá þessu í Aften-
posten.
Telenor styður Vimpelcom
gegn rússneska ríkinu
Helsti keppinautur Vimp-
eleom, MTS, hefur fengið
sams konar fyrirmæli og hafa
möguleikar beggja fyrirtækj-
anna til að bjóða víðtæka
þjónustu því minnkað til
muna. Talið er að ríkisfyrir-
tækið hafi verið stofnað í þeim
tilgangi að veita ríkinu að-
gang að svo arðbærum rekstri
sem farsímaþjónusta er.
Telenor styður nú Vimp-
elcom í þeirri viðleitni að
stöðva aðgerðir rússneska rík-
isins. Forsvarsmenn Vimp-
elcom hafa ritað rússneskum
yfirvöldum bréf þess efnís að
aðgerðin sé ólögleg.
REIKNAÐ er með að útboð á ör-
bylgjutíðni til gagnaflutninga, sem
fram fer í Bretlandi í næsta mán-
uði, muni skila yfirvöldum allt að
einum og hálfum milljarði punda í
tekjur, eða um 177 milljörðum ís-
lenskra króna. Tólf fyrirtæki hafa
tilkynnt þátttöku í útboðinu, en
veitt verða þrjú leyfi á ellefu svæð-
um í Bretlandi og í Wales, Skot-
landi og Norður-Irlandi, að því er
fram kemur í frétt Financial Tim-
es.
Gagnaflutningar í gegnum ör-
bylgjusamband hafa verið að ryðja
sér til rúms undanfarin misseri,
þar sem að ekki er fyrir hendi ljós-
leiðaranet. Tæknin felst í að senda
útvarpsbylgjur til móttökutækja
sem staðsett eru á byggingum, og
því þarf ekki að leggja leiðara í
jörðu. Þessi tækni margfaldar
hraða gagnaflutninga miðað við
hefðbundna flutninga eftir símalín-
um og getur hentað fyrirtækjum
og einstaklingum vel sem ekki eru
tengdir við ljósleiðarakerfi.
Hér á landi hóf Skýrr slíka þjón-
ustu í fyrrasumar með tilkomu
LoftNets Skýrr, en LoftNetið er
nú rekið í samstarfi við Línu.net.
Að sögn Magnúsar Böðvars Ey-
þórssonar, aðstoðarframkvæmda-
stjóra hjá Skýrr, skipta viðskipta-
vinir LoftNetsins orðið hundruðum
og áframhaldandi uppbygging er
fyrirhuguð, en dreifingarsvæðið
nær núna yfir Reykjavík, Kópavog,
Hafnarfjörð, Garðabæ, Selfoss og
Akureyri.
Örbylgjusamband hefur aukið
samkeppni i gagnaflutningum
LoftNet notast við tíðni sem
Póst- og fjarskiptastofnun úthlutar
og er greitt ákveðið ársgjald fyrir
leyfið. Þetta virkar á sama hátt og
leyfi fyrir tíðni sem útvarpsstöðv-
um er úthlutað og veitir leyfishafa
einkarétt á viðkomandi tíðnisviði.
„Það er gríðarlega mikið að ger-
ast í þessum gagnaflutningsleiðum
og örbylgjusambandið er einn val-
kosturinn sem við teljum að hafi
kallað á endurskoðun hjá öðrum
fyrirtækjum á sínum lausnum og
gerði það að verkum að kostnaður
Landssímans við leigulínur lækk-
aði verulega og samkeppnin jókst.
Fyrirtæki fóru síðan í kjölfarið að
leggja ljósleiðara fyrir hraðvirkari
tengingar. Þannig að í dag er ör-
bylgjusambandið einn af þessum
valkostum sem hefur ákveðna kosti
og hentar fyrir ákveðnar aðstæður
og er í fullri samkeppni við aðrar
gagnaflutningsleiðir í dag,“ segir
Magnús.
GENGI og skammtímavextir eru til
umfjöllunar í nýrri markaðsgrein-
ingu FBA. Þar kemur fram að FBA
spáir því að gengisvísitala krónunn-
ar verði 116 stig eftir þrjá mánuði
og jafnframt er gert ráð fyrir
nokkru flökti á tímabilinu. Gangi
þetta eftir þýðir það nokkra gengis-
lækkun íslensku krónunnar, en vísi-
talan var II4,83 við lokun markaðs í
gær.
Spá FBA gengur meðal annars út
frá þeim forsendum að Seðlabanki
Islands hækki ekki vexti og að mun-
ur innlendra og erlendra vaxta hald-
ist stöðugur, en vaxtamunur við út-
lönd hefur ekki verið minni í rúmt
ár en hann er nú. Þá er í forsendum
spárinnar einnig reiknað með auknu
aðhaldi í ríkisfjármálum á næsta ári,
að viðskiptahallinn fari minnkandi
samhliða auknum þjóðhagslegum
sparnaði og minni vexti innlendrar
eftirspurnar og að fjármögnun við-
skiptahallans muni áfram ganga vel.
Fram kemur að þrátt fyrir að
vaxtamunur hafi minnkað megi
krónan veikjast mikið áður en fjár-
festar hætta að hagnast á því að
taka stöðu í henni. Vísitala hennar
þurfi til dæmis að fara upp fyrir 133
stig innan tveggja ára, eða með öðr-
um orðum að veikjast um 16% og
fara út fyrir vikmörkin sem Seðla-
bankinn miðar við, áður en fjárfest-
ar fari að tapa á því að nýta vaxta-
muninn með því að taka fremur lán í
erlendri mynt en íslenskri.
FBA bendir á að viðskiptahallinn
sé mikill um þessar mundir, hann
hafi verið 33,5 milljarðar króna
fyrstu sex mánuði ársins en 22,6
milljarðar fyrir sama tímabil í fyrra.
Sagt er að viðskiptahallinn mótist af
gengi krónunnar og mati erlendra
lánveitenda á greiðslugetu inn-
lendra lántakenda. Viðskiptahallinn
auki þannig líkur á lækkun krón-
unnar. FBA segir að þótt viðskipta-
hallinn ógni krónunni sé hann um
leið vísbending um að efnahagslífið
sé að mörgu leyti sterkt.
Tekjuafgangur hins opinbera
ekki fullnægjandi
En væntingar FBA um að fjár-
mögnun hallans gangi áfram vel
grundvallist ekki síst á þeirri for-
sendu að í frumvarpi ríkisstjórnar-
innar til fjárlaga fyrir næsta ár
verði gert ráð fyrir framhaldi á
einkavæðingarferli ríkisfyrirtækj a.
FBA segir að virkasta leið stjórn-
valda til að draga úr þeirri ógn sem í
viðskiptahallanum felst og þeirri
skuldasöfnun sem honum fylgir sé
að beita auknu aðhaldi í opinberum
íjármálum. Tekjuafgangur hins op-
inbera upp á 0,6% af landsfram-
leiðslunni á síðasta ári sé ekki mikill
miðað við stöðu hagkerfisins í hag-
sveiflunni og alls ekki fullnægjandi
þegar litið sé til viðskiptahallans.
FBA telur að sem stendur séu
ekki mjög greinileg merki um hæg-
ari vöxt í íslensku efnahagslífi, en
gera megi ráð fyrir að þau komi
fram á næstu sex til tólf mánuðum.