Morgunblaðið - 19.09.2000, Blaðsíða 29

MORGUNBLAÐIÐ
ERLENT
ÞRIÐJUDAGUR 19. SEPTEMBER 2000 29
SEPTEMBER M TILBOÐ!
Borgarferðir
«i Prag
í haust
frá kr. 25.990
með Heimsferðum
Heimsferðir bjóða nú einstakt tækifæri til
að kynnast þessari ótrúlegu borg með
beinu flugi til Prag, í október og
nóvember. í boði em góð 3 og 4 stjömu
hótel og spennandi kynnisferðir um
kastalann og gamla bæinn með
íslenskum fararstjómm Heimsferða, þar
sem þú kynnist alveg ótrúlega heillandi
mannlífi þessarar einstöku borgar sem
á engan sinn líka í Evrópu... Fáðu bæklinginn sendan
Verð kr.
25.990
M.v. 2 í herbergi, Ariston,
13. nóvember m. 8.000 kr afsl..
sem gildir fyrir brottfarir á
sunnu- eða mánudegi.
HEIMSFERÐIR
Austurstræti 17, 2. hæð, sími 595
1000. www.heimsferdir.is
VÍNBARIRNIR
vinsælu komnir aftur,
tfKRISTALL
Kringlunni - Faxafeni
182 cm. áður: 49.900.-
nú 39.900.-
150 cm. áður: 39.900.-
nú 29.900.-
Þetta er jólasendingin
- mjög takmarkaðar
birgðir
Fallec)11 eUbúsið,
-meiribáttar stojustáss,
0$ ekki sfður f sumarhúsið
efnahagsráðherra og formaður Rót-
tæka vinstriflokksins, krafði um
helgina forystumenn Danska þjóð-
arflokksins og Sósíalíska þjóðar-
flokksins, sem berjast gegn aðild að
myntbandalaginu, um skýringar á
því hvaða stefnu þeir vilji að Danir
taki ef andstæðingar evrunnar hafa
betur í þjóðaratkvæðagreiðslunni.
Hún var mjög harðorð í garð Piu
Kjærsgaard, formanns Danska
þjóðarflokksins, og sagði að það
bæri vott um kaldlyndi og illsku að
hræða ellilífeyrisþega með staðlaus-
um fullyrðingum um að ellilífeyrir-
inn sé í hættu.
Jelved sagði að líklega hefðu fylg-
ismenn aðildar að myntbandalaginu
ekki beitt nægilega mikilli hörku
fram að þessu, en nú yrðu andstæð-
ingarnir krafðir svara. Talsmenn
Vinstriflokksins taka einnig undir,
þannig að búast má við að þung orð
eigi eftir að falla í áróðursbaráttunni
fram til þjóðaratkvæðagreiðslunnar
28. september.
POUL Nyrup Rasmussen, forsætis-
ráðhen'a og formaður danska Jafn-
aðarmannaflokksins, blés til stór-
sóknar gegn andstæðingum
evrunnar á lokadegi flokksþings
jafnaðarmanna á sunnudag, og boð-
aði aukna hörku í áróðursbarátt-
unni. Skoðanakannanir sýna afger-
andi forystu andstæðinganna, enda
hefur þeim tekist að ráða ferðinni í
umræðunni þannig að hún hefur
einkum snúist um meintar nei-
kvæðar hliðar aðildar að mynt-
bandalaginu.
Fylgismenn evrunnar reyna nú að
snúa hlutverkaskiptingunni við og
spyrja andstæðingana hvað gera
eigi ef aðild verður hafnað í þjóðar-
atkvæðagreiðslunni 28. september
næstkomandi.
í skoðanakönnun Gallups, sem
birt var í gær, sögðust 48% að-
spurðra vera á móti aðild að mynt-
bandalaginu, en aðeins 37% sögðust
myndu greiða atkvæði með aðild.
Andstaðan hefur þannig stóraukist
á fáeinum dögum.
Jafnaðarmenn hafa undanfarna
daga lagt mesta áherslu á að hrekja
þær fullyrðingar evi'uandstæðinga
að danska ellilífeyriskerfið, folke-
pensionen, verði í hættu ef Dan-
mörk gengur í myntbandalagið.
Hinir síðarnefndu hafa sagt að
Evrópusambandið muni fyrr eða
síðar neyðast til að samræma efna-
hagsstefnuna á evrusvæðinu, og þá
sé eins víst að ellilífeyriskerfínu
verði breytt. Rasmussen hvatti í
gær alla stjórnmálaflokka á þinginu
til að lofa því opinberlega að ekki
verði hreyft við ellilífeyrinum,
hvernig sem fer í atkvæðagreiðsl-
unni. Fyrir helgi reyndu jafnaðar-
menn að mynda bandalag við Rót-
tæka vinstriflokkinn, Vinstri-
flokkinn og íhaldsmenn til að svara
áróðri andstæðinganna í þessum
efnum, en hinir tveir síðarnefndu
neituðu þá þátttöku. A sunnudaginn
gáfu allir flokkarnir til kynna að
þeir væra jákvæðir gagnvart tillögu
Rasmussens. Hann vill þó ekki að-
eins fá stuðningsmenn evrunnar til
að gefa út slíkt loforð, heldur einnig
forystumenn Danska þjóðarflokks-
ins og Sósíalíska þjóðarflokksins,
sem berjast gegn henni. Pia Kjærs-
gaard, formaður fyi-rnefnda flokks-
ins, gaf lítið fyrir þetta útspil
Rasmussens, og Holger K. Nielsen,
formaður Sósíalíska þjóðarflokks-
ins, sagðist þurfa að fá frekari skýr-
ingar á því hvað hann ætti við.
Rasmussen segir að ellilífeyris-
kerfíð eigi að standa óhaggað fyrir
næstu kynslóðir, og Marianne Jelv-
ed, formaður Róttæka vinstri-
flokksins, hefur í þessu sambandi
meira að segja lofað því að það verði
látið í friði að minnsta kosti til ársins
2045, og Bendt Bendtsen, formaður
íhaldsmanna, segist vera sömu
skoðunar. Pað dregur reyndar held-
ur úr gildi þessara loforða að
Majken Arensbach, formaður ung-
liðasamtaka flokks Jelveds, segist
vera óbundin af loforði formannsins
og Michael Christensen, formaður
Ungra íhaldsmanna, lofar þvi að elli-
lífeyririnn verði ekki látinn í friði,
því að samfélagið muni í framtíðinni
ekki hafa efni á háum ellilífeyris-
AP
Poul Nyrup Rasmussen, forsætisráðherra Danmerkur, á flokksþingi
danskra jafnaðarmanna á sunnudag.
greiðslum því eldra fólkið verði stöð-
ugt hlutfallslega stæiri hluti af þjóð-
inni.
Málefni innflytjenda skyggðu
á evruumræðuna
Ymislegt hefur orðið til að veikja
stöðu fylgismanna aðildar undan-
farna daga. Karen Jespersen innan-
ríkisráðherra, sem kemur úr röðum
jafnaðarmanna, stakk upp á því í
viðtali fyrir skömmu að afbrota-
menn úr röðum útlendra hælisleit-
enda í Danmörku yrðu einangraðir á
eyðieyju. Hún lét einnig ítrekað
hafa eftir sér að hún væri mótfallin
því að íslömsk gildi yrðu gerð jafn-
rétthá dönskum í landinu. Ummælin
vöktu mikla athygli. Forystumenn
Sósíalíska þjóðarflokksins, sam-
starfsflokks jafnaðarmanna í ríkis-
stjórn, voru lítt hrifnir, enda hafa
þeir þurft að sætta sig við síharðn-
andi afstöðu Jafnaðarmannaflokks-
ins til innflytjenda að undanförnu.
Skoðanakönnun benti á hinn bóginn
til þess að níu af hverjum tíu Dönum
styddu Jespersen í málinu.
Dagblaðið Politiken velti því fyrir
sér í kjölfarið hvort ummæli Jesper-
sen um innflytjendur hefðu verið
áróðursbragð, til þess gert að sann-
færa kjósendur flokksins, sem
margir era á öndverðum meiði við
flokksforystuna varðandi evruna og
óttast Evrópusamrunann, um að
jafnaðarmenn myndu standa vörð
um danska samfélagið. Ef svo var
tókst það ekki sem skyldi, því um-
ræða um innflytjendamálin ýtti evr-
unni að miklu leyti út af dagskránni
á fiokksþingi Jafnaðarmannaflokks-
ins, sem hófst fyrir helgina, og gerði
þeim því erfíðara að ná aftur fram-
kvæðinu í umræðunni. Politiken tel-
ur að upphlaup ráðherrans hafi jafn-
vel orðið til þess að styrkja þá trú
efasemdarmanna um evruna, að allt
sem komi utan frá sé slæmt, hvort
sem það er evran eða „Ali frá
Anatólíu."
Fyrrverandi formaður sakaður
um að veikja stöðu flokksins
Fleiri innanflokksvandræði urðu
til að veikja evruumræðuna á
flokksþinginu. Fylgismenn Rasmus-
sens létu það berast til fjölmiðla að
Svend Auken, fyrrverandi formaður
flokksins, sem beið lægri hlut fyrir
Rasmussen í formannskosningum
árið 1992, hefði viljandi haldið sig til
hlés í umræðunni um evruna, til
þess að ábyrgðin falli öll á formann-
inn, ef niðurstaða þjóðaratkvæða-
greiðslunnar verður neikvæð. Þeii-
bentu meðal annars á að hann hefði
aðeins sagt eina setningu um evra-
málin í ræðu sinni á flokksþinginu,
og tveir nánustu samstarfsmenn
hans, Frank Jensen dómsmálaráð-
herra, og Jacob Buksti samgöngu-
ráðherra, hefðu ekki einu sinni
minnst á þau. Samkvæmt nýrri
skoðanakönnun ætla um 43% kjós-
enda Jafnaðarmannaflokksins að
greiða atkvæði á móti evrunni, og
fylgismenn Rasmussens segja að
miklu máli skipti að Auken, sem er
þungaviktarmaður innan flokksins,
taki afgerandi afstöðu.
Auken sagði að gagnrýnin væri
ómakleg, og benti á að hann hefði
rekið áróður fyrir evranni í um 30
blaðagreinum og tekið þátt í 40
fundum um málið víða um landið. í
kjölfarið steig einnig Buksti í ræðu-
stól á þinginu og talaði af eldmóði
fyrir aðild að myntbandalaginu.
Rasmussen forsætisráðherra hefur í
Aðeins 37 af hundraði Dana segjast fylgnandi evrunni
Rasmussen boðar aukna
hörku í áróðursbaráttunni
Aukin harka er farin að
gærast í kosninga-
baráttuna vegna þjóð-
aratkvæðagreiðslunnar
um evruna í Danmörku.
Helgi Þorsteinsson
fylgist með umræðunni í
Kaupmannahöfn.
viðtölum neitað því að hann sé
óánægður með frammistöðu Auk-
ens, en þessi umræða sýnir ótvírætt
þá spennu og jafnvel taugaveiklun
sem ríkii' í herbúðum jafnaðar-
manna vegna minnkandi fylgis við
evrana.
Sakar Kjærsgaard um illsku
og kakllyndi
Það eru ekki aðeins jafnaðarmenn
sem eru orðnir áhyggjufullir vegna
þróunar mála. Marianne Jelved,