Morgunblaðið - 19.09.2000, Blaðsíða 28

Morgunblaðið - 19.09.2000, Blaðsíða 28
28 ÞRIÐJUDAGUR 19. SEPTEMBER 2000 MORGUNBLAÐIÐ ERLENT Mikil óvissa í stjórnmálum Perú eftir að Fujimori boðar afsögn Stjórnarandstaðan óttast að herinn ræni völdunum Lima. Reuters, AFP, AP. LEIÐTOGAR stjórnarandstöðunn- ar í Perú segjast hafa áhyggjur af því að herinn kunni að reyna að taka völdin í sínar hendur eftir að Alberto Fujimori forseti tilkynnti óvænt um helgina að hann hygðist láta af embætti vegna mútumáls helsta bandamanns hans. Fujimori skýrði frá því í sjónvarpsávarpi á laugardag að hann hygðist boða til forsetakosn- inga sem fyrst og ekki gefa kost á sér til endurkjörs. Stjórnarandstöð- unni hafði þá borist myndbands- upptaka þar sem helsti bandamað- ur forsetans, Vladimiro Montes- inos, yfirmaður leyniþjónustu landsins, sást afhenda einum af þingmönnum stjórnarandstöðunnar peninga, að því er virðist fyrir að ganga til liðs við flokk Fujimoris á þinginu. Louis Solare, framkvæmdastjóri stærsta stjórnarandstöðuflokksins, hvatti til þess að Montesinos yrði handtekinn og sagði að vegna ná- inna tengsla hans við yfirmenn hersins kynni hann að verða mjög áhrifamikill í landinu þegar Fujim- ori segði af sér. „Hætta er á að her- inn fremji valdarán," sagði Solare og kvaðst vona að samið yrði við herinn um að komið yrði á fullu lýð- ræði í landinu. Montesinos áhrifamikill í hernum Orðrómur er á kreiki í Lima um að Fujimori hafi ákveðið að boða til forsetakosninga vegna andstöðu yf- irmanna hersins við áfoiTn hans um að leysa leyniþjónustuna upp. Leyniþjónustan er illræmdasta stofnun landsins og Montesinos hefur tryggt sér mikinn stuðning innan hersins með því að koma vin- um sínum til æðstu metorða í hern- um. Margir Perúmenn telja að Montesinos sé í raun áhrifameiri en Fujimori og óttast að hann reyni allt sem hann geti til að halda völd- um sínum. Stjórn landsins lagði þó áherslu á að Fujimori nyti fulls AP Alberto Fujimori stuðnings hersins þrátt fyrir óstað- festar fregnir um að nokkrir af yfir- mönnum hans hygðust leggjast gegn því að Montesinos yrði vikið frá. Hermálasérfræðingar sögðu lík- legt að ákvörðun Fujimoris nyti stuðnings margra herforingja sem hefðu fengið sig fullsadda af af- skiptum Montesinos af hernum. Daniel Mora, fyrrverandi hershöfð- ingi, kvaðst efast um að Montesinos nyti nógu mikils stuðnings í hernum til að geta hafið uppreisn en bætti við að það væri þó hugsanlegt. Lagasérfræðingar segja að mikil óvissa hafi skapast í stjórnmálum landsins. Fujimori hefur ekki skýrt frá því hvenær hann hyggist láta af embætti eða hvernig undirbúningi kosninganna verði háttað. Alejandro Toledo, helsti leiðtogi stjórnarandstöðunnar, kvaðst vera tilbúinn að taka við stjórn landsins og gefa kost á sér í forsetaem- bættið. Hann kvaðst ætla að ræða við aðra leiðtoga stjórnarandstöð- unnar um að þeir tækju höndum saman í kosningabaráttunni en lét þó í ljós efasemdir um að Fujimori stæði við orð sín þegar á reyndi. Toledo var helsti keppinautur Fujimoris í síðustu kosningum en ákvað að sniðganga síðari umferð kosninganna í maí og sakaði for- setann og stuðningsmenn hans um að hafa undirbúið viðamikil kosn- ingasvik. Fujimori var endurkjör- inn með 52% atkvæða. Alejandro Aguinaga heilbrigðis- ráðherra sagði að forsetakosning- arnar yrðu að öllum líkindum haldnar eftir sex til sjö mánuði. Federico Salas forsætisráðherra sagði að Fujimori yrði við völd þar til kosningarnar færu fram. Nokkr- ir leiðtogar stjórnarandstöðunnar vilja hins vegar að Fujimori láti strax af embætti og mynduð verði bráðabirgðastjórn. Martin Belaunde, formaður sam- taka lögmanna í Perú, sagði að áður en forsetakosningarnar gætu farið fram þyrfti að mynda bráða- birgðastjórn, stofna sérstakt þing til að semja nýja stjórnarskrá og breyta kosningalöggjöf landsins. Francisco Tudela varaforseti sagði að efna þyrfti til þjóðaratkvæða- greiðslu um nýja stjórnarskrá og breytingar á kosningalöggjöfinni fyrir kosningarnar til að tryggja að þær yrðu lýðræðislegar. Hugsan- legt er að Tudela taki við forseta- embættinu verði mynduð bráða- birgðastjórn fyrii' kosningarnar. Ákvörðun Fujimoris fagnað Fujimori hefur verið gagnrýndur fyrir einræðistilburði og mannrétt- indabrot á tíu ára valdatíma sínum. Þúsundir manna streymdu út á göt- ur Lima til að fagna ákvörðun for- setans. Leiðtogar margra Ameríkuríkja fögnuðu einnig ákvörðuninni. Jake Siewert, talsmaður Bandaríkjafor- seta, sagði að bandaríska stjórnin hefði hvatt til lýðræðislegra umbóta í Perú frá kosningunum í maí og vonaði að ákvörðun Fujimoris yrði til þess að fullt lýðræði kæmist á. Sakaður um að múta þingmönnum Fujimori sagði í sjónvarpsávarp- inu að mútumálið hefði grafið und- an stjórninni og stöðugleika í land- inu. Ríkissaksóknari Perú hefur hafið rannsókn á málinu en Mont- esinos hefur ekki verið handtekinn. Montesionos varð helsti banda- maður forsetans eftir að Fujimori komst til valda árið 1990. Stjórnar- andstæðingar segja að helsta hlut- verk Montesinos hafi verið að grafa undan lýðræði og tryggja forsetan- um stuðning þingsins, hersins og fjölmiðlanna. Flokkur Fujimoris fékk aðeins 53 þingsæti af 120 í þingkosningunum í apríl en þingmönnum hans hafði fjölgað í um 70 þegar þriðja kjör- tímabil forsetans hófst 28. júlí þar sem nokkrir stjómarandstæðingar gengu til liðs við stjórnarflokkinn. Stjórnarandstaðan segir að þing- mönnunum hafi verið mútað. Myndbandsupptakan, sem leiddi til ákvörðunar Fujimoris, virðist staðfesta þetta því Montesinos sést þar afhenda fyrrverandi stjórnar- andstæðingi, þingmanni sem gekk til liðs við stjórnarflokkinn nýlega, 15.000 dali, andvirði rúmra 1,2 milljóna króna. Fernando Olivera, leiðtogi stjórnarandstöðuflokks sem fékk myndbandið, sagði að það hefði komið frá manni sem tengdist and- stæðingum Montesinos í hernum. Olivera kvaðst hafa fengið fleiri myndbandsupptökur þar sem Montesinos sæist múta fjármála- mönnum, blaðamönnum, þingmönn- um og jafnvel nokkrum herforingj- um til að styðja Fujimori. Hermt er að leyniþjónustan hafi reynt að handtaka hermann, sem er sagður hafa afhent flokknum myndbandsupptökuna, en herinn hafi komið í veg fyrir það. The Washington Post segir að nokkrir af yfirmönnum hersins hafi neitað að mæta á fund sem Fujim- ori boðaði á laugardagsmorgun til að kanna hversu mikils stuðnings hann nyti í hernum. Blaðið segir að ekki sé vitað hvort yfirmennirnir hafi snúið baki við Fujimori af holl- ustu við Montesinos eða í því skyni að reyna að flýta fyrir afsögn for- setans. Bandaríska dagblaðið Miami Herald hefur eftir heimildarmönn- um sínum í Perú að Fujimori hafi ákveðið að segja af sér til að reyna að koma í veg fyrir að fjölmiðlarnir fengju fleiri myndbandsupptökur leyniþjónustumanna sem gætu skaðað stjórnina. Erfitt verði fyrir Fujimori að reka Montesinos þar sem leyniþjónustuforinginn geti hefnt sín með því láta fjölmiðlunum í té upplýsingar um forsetann sem gætu komið honum í mikinn vanda. Heimsókn Wu Yi, meðlims í rflrisráði Kína, til fslands Sóknarfæri á sviði orkumála WU Yi, sem á sæti í kínverska ríkis- ráðinu, æðsta handhafa fram- kvæmdavaldsins í Kína, sagði í sam- tali við Morgunblaðið í gær að viðskipti milli Islendinga og Kín- veija ættu án efa eftir að aukast mjög á komandi árum. Wu Yi var utanríkisviðskipta- ráðherra Kína á árunum 1993 til 1996 og sinnir nú sérstaklega við- skiptamálum í ríkisráðinu. Hún var í opinberri heimsókn hér á landi í boði Halldórs Ásgrímssonar utanríkis- ráðheira og sat í gær ráðstefnu á vegum viðskiptaþjónustu utanríkis- ráðuneytisins og Útflutningsráðs um viðskiptatækifæri íslenskra fyr- irtækja í Kína. Wu Yi sagði í samtali við Morgun- blaðið að heimsóknin hingað til lands hefði verið árangursrík og að hún og Halldór Ásgrímsson utanrík- isráðherra hefðu átt gagnlegar við- ræður um hvemig auka mætti við- skipti milli Islands og Kína. „Eg tel að frjáls verslun komi ávallt báðum aðilum til góða, sérstaklega á þess- um tímum hnattvæðingar," sagði Wu Yi. „Kínverjar eru reiðubúnir að auka efnahagssamvinnu og viðskipti við íslendinga í framtíðinni, á grundvelli jafnræðis og gagnkvæms ávinnings, og ég tel að það þjóni hagsmunum bæði íslendinga og Kínverja." Samstarf um lagningu og rekstur hitaveitu í Peking Wu Yi kvaðst sjá fyrir sér að ís- lendingar og Kínverjar gætu átt mikið samstarf á sviði orkumála í framtíðinni, en einn megintilgangur heimsóknarinnai' var að kynnast nýtingu jarðhita á Islandi. Talið er að jarðvarma sé að finna á um þrjú þúsund svæðum í Kína, en miklu máli skiptir fyrir kínversk stjóm- völd að auka nýtingu þessarar auð- lindar, meðal annars til að draga úr loftmengun í stærstu borgum lands- ins. Islenska sendiráðið í Kína hefur haft frumkvæði að því að koma á tengslum milli kínverskra stjórn- valda og íslenskra fyrirtækja sem sérhæfa sig í nýtingu jarðvarma, og í síðasta mánuði voru undirritaðir tveir samningar milli Virkis hf„ Orkuveitu Reykjavíkur og borgar- yfirvalda í Peking um samstarf um lagningu og rekstur hitaveitu fyrir hundruð þúsunda íbúa í tveimur hverfum á Pekingsvæðinu. Wu Yi nefndi einnig að Islending- ar stæðu framarlega í hugbúnaðar- iðnaði og að Kínverjar vildu gjaman ganga til samstarfs á því sviði. Þá benti hún á að íslendingar hefðu nýlega gert samninga um smíði á 21 fiskiskipi í Kína og sagðist telja að frekara samstarf gæti tekist um skipasmíði í framtíðinni. Sjávarafurðir em helsta útflutn- ingsvara íslendinga til Kína. Wu Yi benti á að með væntanlegri inn- göngu Kínverja í Heimsviðskipta- stofnunina myndu innflutningstollar á sjávarafurðir verða lækkaðir enn frekar, og því mætti búast við að enn stærri markaðir opnuðust í Kína fyrir íslenska fiskframleiðendur. Hún sagði að í tengslum við beiðni Kínverja um inngöngu í Heimsvið- skiptastofnunina yrði Kína opnað enn frekar fyrir umheiminum og að umbótum á sviði stjórnmála og efna- hagsmála yrði hraðað. „Við erum sannfærð um að þróun efnahagslífs- ins verði stöðug, hröð og örugg,“ sagði Wu Yi í samtali við Morgun- blaðið. Morgunblaðið/Golli Wu Yi átti fund með Halldóri Ásgrímssyni utanríkisráðherra.
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.