Morgunblaðið - 19.09.2000, Blaðsíða 62

Morgunblaðið - 19.09.2000, Blaðsíða 62
62 ÞRIÐJUDAGUR 19. SEPTEMBER 2000 HESTAR MORGUNBLAÐIÐ Randbeit er ráðið Randbeit virðist vera lausnarorð í beit reiðhesta nú til dags. Það er alkunn stað- reynd að hesteigendur eiga oft í erfiðleik- um með að halda reiðskjótum sínum í hóflegum holdum yfir sumarið jafnframt því sem beitiland er víða af skornum skammti þar sem eftirspurnin er kannski hvað mest. Valdimar Kristinsson hefur ásamt fjölda annarra hestamanna nýtt sér þetta beitarform og segir hér frá reynslu sinni og annarra af því. ÞEIR eru Ijölmargir hestamennirn- ir sem ekki njóta þeirra forréttinda að hafa hrossin nærri hesthúsum sínum yfir sumartímann og geti með lítiili fyrirhöfn tekið hrossin á hús til ið tempra átið hjá þeim og þar með 'ialdið þeim í því sem kalla má reið- nestahold. Um nokkurt skeið tíðkað- ist að menn útbyggju sveltihólf sem kailað er þar sem voru lítil hólf og hrossin látin naga þau upp, nánast í moldarflag. Slíkt fyrirkomulag er ekki viðurkennt í dag sem vænlegur kostur. Slík hólf skera mjög í augu og sér í lagi fyrir þá sem telja sig gróður- og Iandverndarmenn. Sér- i, fræðingar mæla mjög gegn slíkri notkun á landi og er hægt að taka heilshugar undir þau sjónarmið. Góður kostur ef rétt er að staðið Um randbeitina gegnir öðru máli, þar er um beitarstjórn að ræða þar sem hrossunum er skammtað einu sinni til tvisvar á dag mjórri skák. Nota menn léttar rafgirðingar til að halda hestunum frá óbitna hlutanum og skammta þeim hóflega mikið gras hverju sinni. En það er með rand- beitina eins og ýmsa góða hluti að ekki er sama hvernig staðið er að málum. I fyrsta lagi er ekki sama hvernig land er tekið til randbeitar. Best eru tún eða valllendisbakkar með sterkum sverði því álagið á landið getur verið ailnokkuð. Því blautara sem landið er því verr hent- ar það til randbeitar og hið sama má segja um land í halla. Því brattara sem það er því lakar hentar það til hrossabeitar. Það má reyndar taka það fram að fulltrúar Landgræðsl- unnar vara almennt mjög við hrossa- beit í brattlendi. Hrossin eru þung og geta skemmt land talsvert sé þeim beitt stíft við slíkar aðstæður. Allt. að 100% nýting Gömul tún henta vel fyrir randbeit og með áburðargjöf má margfalda afkastagetu beitarstykkjanna hreint ótrúlega mikið og hafa margir þeir sem stundað hafa randbeit um árabil undrast yfir því hversu mörg hross geta verið á ótrúlega litlu landi. Þeg- ar hross ganga frjáls á loðnu landi má ætla að þau rýri eða eyðileggi stóran hluta af grasinu með traðki og auk þess teðja þau út um allt og víst er að þau éta ekki nærri tað- hraukunum fyrr en verulega fer að þrengja að. Ein meginástæðan fyrir auknum afköstum eða kannski rétt- ara að kalla það betri nýtingu er sú staðreynd að ef randstrengurinn er færður aðeins einn til einn og hálfan metra í senn nýtist það gras sem til boða er nánast 100%. Með því að færa svona lítið í senn teðja hrossin nánast einvörðungu á bitið land og sama gildir um traðk sem gerir gras- ið mun ólystugra. Þetta kann að hljóma sem einhliða áróður hestamanna sem hugsa um það eitt að fá sem mest út úr því beitilandi sem þeir hafa til ráðstöf- unar án nokkurs tiilits til þess hvort verið sé að ganga á landið þannig að afköst þess og útlit fari versnandi ár frá ári. En svo er nú ekki. Randbeit kostar umhirðu Eins og áður var getið byggist rétt randbeit á því að rétt og vel sé að málum staðið. Hún kaiiar á dag- legt eftirlit og auðvitað þurfa menn að skipuleggja hlutina eftir aðstæð- um hverju sinni. Gæta þarf til dæmis að því að langvarandi rigningartíð getur skert mjög hæfni lands gagn- vart álagi. Aðstæður geta iíka verið þannig að girða þurfi fljótlega af það land sem bitið hefur verið en það hefur komið greinarhöfundi á óvart að í flestum tilfellum er ekki þörf á því. Ef mikið gras er á stykkinu og færsla randarinnar hæg teðja hross- in nokkuð þétt sem gerir það aftur að verkum að þau eru ekkert að rótnaga fyrir aftan auk þess sem taðið hlífir einnig sverðinum. Við randbeit er best að hafa stykkið girt með rafmagnsstreng þannig að aistaðar er hægt að ná tengingu og ekki þarf að færa raf- stöðina með randarstrengnum. Gæta þarf að vera með nógu marga plaststaura á strengnum svo hann haldist tryggilega á lofti og ekki er verra að vera með hæla og stög á endastaurum til að góð strekking haldist á strengnum. Því betri sem strekkingin er því betur stendur girðingin sig ef hvessir en algengt er að svona léttar rafgirðingar hrein- lega fjúki ef vindar eru stríðir. Að sjálfsögðu þarf að tryggja hrossun- um aðgang að góðu vatni og og salt- steini og ekki er verra að hafa sand- gryfju í einu horni girðingarinnar en hrossum þykir sérlega gott að velta Morgunblaðið/Valdimar Kristinsson Með því að færa randstrenginn oft og lítið má fá betri nýlingu á beitinni og hrossin raða sér á beitarröndina eins og rollur á garða. Auk beitar þarf að hugsa fyrir góðu vatni og saltsteini og ekki spillir að hafa góða sandgryfju f einu horninu því hrossum likar vel að velta sér á slíku undirlagi. sér við slíkar aðstæður. Þá er við hæfi að tryggja þeim aðgang að skjóli ef ekki er möguleiki á að hýsa hrossin í næsta nágrenni. Veður hér á landi geta verið með þeim hætti á sumrin að þörf sé á góðu skjóli. Margir kostir Kostir randbeitar eru í fyrsta lagi góð nýting á landsins gæðum og ef rétt er staðið að málum getur hún margfaldað afköst þess. Mjög auð- veldlega er hægt að halda hrossum í hæfilegum holdum. Þá er mjög auð- velt að spekja hross í randbeit því flest þeirra verða mjög hænd að „færslumanninum“. Að randbeita hrossum með þessum hætti er ekki ósvipað og hafa hross á gjöf á húsi. Gjafarinn kemur tvisvar til þrisvai- á dag og gefur hrossunum. Þá vöktu samskipti hrossanna athygli grein- arhöfundar því nánd þeiiTa er mikil hvert við annað sérstaklega þegar verið er að fara af stað með rand- beitina, þá getur verið frekar þröngt á þeim. Samkomulagið virtist vera ótrúlega gott og mjög lítið um áflog. Eftir að áti er lokið hverju sinni leggjast þau oft og þá gjarnan þétt saman, sér í lagi þegar er gott veður. Nýir hestar sem komu í hópinn voru að sjálfsögðu útskúfaðir til að byrja með en að fáum dögum liðnum voru þeir meðteknir í hópinn. Að sjálf- sögðu er alltaf goggunarröð eða virðingarstigi til staðar í hópnum og verður að gæta þess að hafa beitar- röndina það langa að öii hrossin komist að og hvert þehra hafi viðun- andi rými. Snyrt með hrossum Þá er hægt að nota randbeit á mjög skemmtilegan hátt til hreinsa mikið gras i grennd við hús og með- fram afleggjurum að sveitabæjum eða sumarbústöðum. Eru þá hrossin látin renna yfir þessa loðnu skækla og að því loknu er mikið atriði, bæði frá fagurfræðinni séð og eins hinu ef á að beita aftur að ári eða jafnvel að láta þá „slá“ tvisvar, að dreifa vel úr taðhraukunum og má segja að það sé góð regla að lokinni randbeit. Að sjálfsögðu er hægt að fram- kvæma randbeit með mismunandi áherslum, vera kann að sumir kjósi að veita hrossunum stærri spildu hverju sinni en færa sjaldnar en til þess að tryggja sem besta nýtingu á og eins að tempra átið hjá hrossun- um er hentugra að færa oft og lítið í senn. Oft ber við að menn leggi að jöfnu randbeit og sveltihólf og telji þetta hvoru tveggja örgustu landníðslu sem ætti að banna en þarna er skils- munur á. Sé rétt að randbeitinni staðið er hún til mikillar prýði. Þá er nokkuð algengt að fólk sem hefur takmarkaða þekkingu á hestahaldi telji það eitt dýraníðslu að láta hross standa á vel slegnu landi bíðandi eft- ir færslumanninum/gjafaranum. Má gjarnan líkja góðri randbeit við þeg- ar tún eru slegin, sláttuvélin rennur yfir túnið og heyið er fjarlægt og eft- ir standa gular spildur sem á nokkr- um vikum breytast í fagurgrænar breiður. Það sem randbeitin hefur kannski fram yfir er að hún skilar ögn af áburði (hrossataði) til baka með þökk fyrir afnotin. Morgunblaðið/Arnór Subarusveitin sigraði í bikarkeppni Bridssambandsins en úrslitakeppnin fór fram um helgina. Talið frá vinstri: Matthías Þorvaldsson, Sigurður Sverrisson, Aðalsteinn Jörgensen, Sverrir Ármannsson og Jón Baidursson. Subarusveitin vann bikarkeppnina BRIDS It r i d s h ö 11 i n Þönglabakka BIKARKEPPNI BRIDS- S AMBANDSIN S Sumarið 2000 - Undanúrslit og úr- slit 16.-17. september. SUBARUSVEITIN sigraði sveit Hlyns Garðarssonar nokkuð örugg- lega í 64 spila úrslitaleik, sem fram fór sl. sunnudag. Lokatölur 201 gegn 117. í sigursveitinni spiluðu Jón Baldursson, Sigurður Sverrisson, Sverrir Ármannsson, Aðalsteinn Jörgensen og Matthías Þorvaldsson. Sigurvegararnir hófu leikinn af miklum krafti og skoruðu 46 stig gegn 20 í fyrstu lotunni. Sveit Hlyns klóraði í bakkann í annarri lotu og vann hana 56-56 en síðan tóku Sub- aru-spilarnir öll völd og sigruðu með nokkrum yfirburðum. Þetta er ann- að árið í röð sem sveitin vinnur titil- inn en í fyrra spilaði Björn Eysteins- son með þeim félögum og Magnús E. Magnússon var einnig skráður í sveitina þá. I silfurliðinu spiluðu auk Hlyns Garðarssonar fyrirliða þeir Helgi Bogason, Vignir Hauksson, Kjartan Aðalbjörnsson, Kjartan Asmundsson og Kjartan Ingvars- son. Undanúrslitin á laugardeginum voru skemmtileg og spennandi. Þá spilaði sveit Hlyns við sveit Hjördís- ar Sigurjónsdóttur og eftir harðan bardaga átti Hlynur og félagar 133 stig en andstæðingarnir 128. I hin- um leiknum spilaði Subarusveitin við Sparisjóð Keflavíkur. Þar byrj- uðu Suðurnesjamenn af miklum krafti og skoruðu 47 stig á móti 24 í fyrstu lotu. Þeir töpuðu svo hinum iotunum og leikurinn endaði 137-97. Þessar sveitir áttust einnig við í fyrra í undanúrslitum og töpuðu Sparisjóðsmenn einnig þeim leik með svipuðum mun. Arnór G. Ragnarsson
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.