Skírnir - 01.12.1913, Side 22

310
Nokkrar athugasemdir.
skrifaður fir enn um 1271. Grágás Staðarhólsbókar sleppir
úr hinum fornu lögum öllum þeim aðalköflum, sem snerta
stjórnarskipun landsins og þingsköp, Þingskapaþætti, Lög-
sögumansþætti og Lögrjettuþætti. Þessir kaflar vóru allir
úr lögum numdir 1271, þegar Þingfararbáikur Járnsíðu
var lögtekinn. Sömuleiðis sleppir Grágás Sthb. Baugatali,
enn það var afnumið með 29. kap. i Mannhelgi Járnsíðu
(sbr. 3. kap.), sem var lögtekin árið 1272. Eina rjetta og
eðlilega skíringin á þessum merkilegu úrfellingum er sú,
að afnám þessara fornu lagabálka hafi verið urn garð
gengið eða þó í vændum, þegar bókin var rituð, og þvi
hafl þeim, sem rita ljet, þótt óþarfi að taka þessa kafla inn
í handritið. Finsen giskar á, að sá sem ljet rita bókina
hafi átt þessa kafla, sem úr eru feldir i öðru handriti, og
því ekki tekið þá með. Eða þá, að handritið hafi frá
upphafi haft þessa þáttu, enn þeir tínst úr þvi. Enn hon-
um tekst ekki að koma með neinar sennilegar líkur firir
þessu.. Að vísu vitnar Sthb. í Baugatal á einum stað (útg.
§ 294, 333. bls.) og hefur sum ákvæði, sem koma heim
við Baugatal, eins og Finsen hefur tekið fram (Árb. 1873,
123.—124 bls. neðanmáls), og hef jeg af því viljað ráða,
að sá sem ljet rita handritið hafi ætlað sjer að taka þann
bálk i safn sitt (Tímar. II, 18. bls. neðanm.). Enn nú þikir
mjer líklegast, að þessar greinar i Sthb., sem vitna í eða
koma heim við Baugatal, hafi slæðst með hjá afritaran-
um úr því handriti, sem hann ritaði eftir, eins og svo
altítt er í afskriftum. Að sleppa úr heilum þáttum var
auðgert firir ritarann, og það hefur hann gert eftir skipun
húsbónda síns, enn hitt var erviðara firir hann að vinsa
úr öðrum þáttum, sem hann afritaði, og fella burt einstök
ákvæði, sem að efni til komu heim við þá þáttu, sem
sleppa skildi. Slíkt var ofætlun firir afritara. Þeir fáu
staðir í Grágás Staðarhólsbókar, sem minna á tilsvarandi
staði í þeim þáttum, sem handritið sleppir, sanna þvi als
ekki, að þessir þættir hafi átt að filgja eða filgt bókinni
frá upphafi, heldur geta staðirnir vel samrímst við þá
skíring á úrfellingunni, sem jeg hef haldið fram, að þætt-