Skírnir

Volume

Skírnir - 01.12.1913, Page 75

Skírnir - 01.12.1913, Page 75
Ýmsar skoðanir á eðli rúmsins. 363 ■orðnar helmingi minni en þær eru nú, mundum vér aldrei að eilífu fá neitt um það að vita, og ekkert fremur þó að þær yrðu ekki orðnar nema miljónasti partur af því sem þær eru nú. Myndirnar í speglinum mundu svo sem telja sitt rúm óendanlegt engu síður en vér. Fjarlægðin inn til miðjunnar á radius kúlunnar mundi hjá þeim vera »óendanlega löng«. Þar er nefnilega »brenniflötur« kúl- unnar svonefndur, og fyrir utan hann eru allar myndirn- ar og komast aldrei að honum. Vegna »óendanleikans« gæti allur heimur okkar vel verið eins og ofurlítið úr, sem guð almáttugur gengi með í vestisvasanum. Lýsingin á þvi sem eg kalla eðli rúms vors, eins og vér hugsum oss það, er að miklu leyti getin í frumsetn- ingum Evkleidesar. Eg skal nú ekki fara langt út í þá sálma, en þó taka fram nokkur atriði. Vér segjum að þrjú séu stig rúms vors. Með því er eiginlega meint, að til þess að segja til hvar punktur sé í rúminu, þurfl þrjú mið. Þegar sjómaðurinn viil segja til þess, hvar hann hafi verið að fiski, tekur hann til tvö mið og getur þá hver sem miðin þekkir, farið nákvæm- lega á sömu stöðvar. Segi hann t. d. að Gróttuviti hafi borið við Keili og Engeyjarviti við Vífilsfell, hefir hann verið þar sem línan gegn um Gróttuvita og Keili sker línuna gegnum Engeyjarvita og Vífilsfell. Slík mið eru einnig lengd og breidd á jörðinni. Reykjavík er hér um bil á 64. stigi norðurbreiddar og 22. lengdarstigi vest- ur frá' Greenwich. Þegar sjómaðurinn á skipinu hefir fundið lengdarstig það og breiddarstig 3em hann er stadd- ur á, getur hann bent á punkt á kortinu og sagt: »þarna er eg«. Tvö mið duga sjómanninum, því að hann er bundinn við hafflötinn; en fuglinn i loftinu þyrfti þrjú mið. Honum dygði ekki að vita lengdar- og breiddarstig, hann þyrfti einnig að vita hæð sína yfir hafflötinn. Til þess að segja til hvar punktur sé í herberginu mínu, má t. d. segja að hann sé 1 m. frá austurvegg, l'/2 m.frá suður vegg og 2V2 m. frá gólfi. Þá er full-greinilega til hans sagt. Frumsetningar Evkleidesar eru svo gersamlega sam- grónar meðvitund vorri og hugsun, að engum manni kem-

x

Skírnir

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Skírnir
https://timarit.is/publication/59

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.