Skírnir - 01.08.1916, Blaðsíða 19

Skírnir].
Snorri Sturluson.
243
menn það, að Sturla er oft óbilgjarn um manndrápin: en
fleiri menn kunna að láta drepa menn en Sturla; og það
8egi eg þér, Böðvar, ef Sturla lætur drepa einn mann
fyrir Páli, að drepa skal eg láta þrjá menn fyrir Sturlu«
(Sturl. I, 152). Þetta er ekki sagt í anda Snorra Sturlu-
sonar.
Ástæðurnar voru lika aðrar. Jón sat á ættleifð for-
feðra sinna, vald hans á þingi og í héraði stóð á gömlum
merg, þingmenn hans voru fæddir fylgismenn hans og
allur landslýður viðurkendi ríki Oddaverja. Jón gat látið
sér nægja það vald, sem hann var borinn til. Þó að vel
væri í garðinn búið fyrir Snorra með kvonfangi hans, var
hann þó nýr maður í Borgarfirðinum og festir þar aldrei
rætur, eins og sést á því, að hann yfirgefur ríki sitt þar
varnarlaust. Auk þess þóttist Snorri þurfa að auka vald
sitt, en með ásælni sinni egndi hann menn á móti sér.
Tímarnir voru breyttir. Á dögum Jóns léku engin
tvímæli á, hver voldugastur var. Nú tekur að koma
meiri hreyfing á og margir höfðingjar berjast um völdin.
Og lifsskoðun og siðferði Sturlungaaldarinnar er alt i mol-
um, hið forna siðferði virðist vera í dauðateygjunum og
hið nýja í svefnrofunum. Menn breyta ekki eftir megin-
setningum og íhuguðu ráði, heldur geðþótta og geðbrigðum.
Enginn gjörvuleiki virðist fieyta mönnum ósködduðum gegn-
um þetta brim. Atgervi Sighvats, Sturlu og Þorgils skarða
bjarga þeim ekki frá falli, og vit og ríki Gissurar getur
ekki afstýrt Flugumýrarbrennu. Þannig er það vopnið,
sem Snorri átti bitrast, hyggindin og slægvizkan, deyft í
hendi honum.
Hér verður að drepa á tvö atriði í einkalífi Snorra
sem mjög koma við skapferlisþroska hans, nefnilega trú
hans og heimilislíf.
Það hefir lengi verið hald manna, að Snorri hafi verið
lítill trúmaður, og í sagnaritun sinni farið svo langt sem
honum fært þótti í því að sleppa helgisögum og jarteinum
eða skýra þær á eðlilegan hátt. En því hefir nýlega verið>
16*