Gefn - 01.01.1871, Side 93

93
brjóst út af því að millíónum af peníngum væri eytt til að
ala millíón letíngja, sem ekki gerðu annað en hneyksluðu
iðjusama borgara með þarflausu prjáli og púðurreyk. J>eir
sögðu að gjörvallt Frakkland væri ekki orðið annað en eitt
hertjald; og með rífandi mælsku hríngsnéru þeir öllum máls-
greinum og ræðutólum til að hæðast að þeim sem sögðu,
að ríkisveldinu og þjóðinni væri nokkur hætta húin; þetta
sögðu þeir væri tómar uppáfinníngar frá stjórninni, til þess
að geta því betur hrínglað með herinn. Við þessar og líkar
ræður æptu allir samsinníngaróp og aldrei betur en þegar
friðarpostularnir kendu með klökkri röddu og særðu hjarta,
að Frakkland heföi nú engin önnur not af sonurn sínum og
máltni en þau að gera úr þeim lík og fallbyssur. J>aö þurfti
ekki nærri alla slíka mælsku eða talanda til þess að hrífa
lýðinn ogskrílinn. Forgefins bar Njáll stallari fram á þíng-
inu hin nýju herlög; forgetins talaði hann af allri sinni sálu
og öllum sínum anda og klæddi sína innilegustu og heitustu
sannfæríngu óumræðilegum búníngi snildar og mælsku til
þess að gera mönnum skiijaulegt að sá tími mundi koma,
er Frússar rnundu vinna það sem nú er fram komið, en það
var eins og að berja á stein; í hvert eitt sinn sem hann
reiknaði upp og sýndi svart á hvítu allan þann ógurlega
liermannafjölda, sem öll ríki Norðurálfunnar höfðu við búinn,
þá var hlegið að honum og sagt að sá tjöldi væri einúngis
til á pappírnum og að ef nokkur hætta kæmi að, J>á mundi
611 þjóðin rísa upp og sér hverr einasti maður yrði þá her-
maður. »J>ér ávítið mig«, sagði Njáll, »fyrir það að eggeri
Frakkland að eintómum Jiervelli; en varið þér yður að þér
ekki gerið það að vígvelli«. Fiii menn vöruðu sig ekki á
neinu og hirtu ekki um þessi orð sem urðu að áhrínsorðum.
Uppástúngur stjórnarinnar voru ræddar á þínginu, en þeim
var hotnvelt og umturnað svo mjög, að þegar herlögin loks-
ins voru viðtekin, þá voru það orðin allt allt önnur lög en
stjórnin hafði tilætlast. J>au fjögur hundruð þúsundmanna,
sem ávallt áttu að vera við húnir, voru ekki kallaðir í her-