Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1913, Page 46

48
léni; Hannes mun hafa verið sem áður umboðsmaður konungs eða
fógeti (officialis regis eins og hann kallar sig í kæruskjalinu), en
Balthazar van Damme hinn eginlegi hirðstjóri, svo sem hann nefn-
ist í alþingisdómi 1423 og vitnisburðarbréfi 1424.1)
Þetta sumar, 1422, segir Hannes að tveir Englendingar, er hann
nefnir, hafi ráðist með ofbeldi á kongsgarðinn á Bessastöðum, sært
þjón hans þar, er hann og nefnir, með hnífum í kirkjugarðinum og
saurgað þar með kirkjuna, en spilt konungsgarði með árás sinni og
ofbeldi. bama sumar, máski áður en þessir atburðir gjörðust á
Bessastöðum. virðist Hannes hafa siglt aftur, því að næsta sumar
kveðst hann nykominn frá Noregi til Islands með bréfum konungs,
hafa sent mann á fund Englendinga, er þá hafi og verið nýkomnir
til lands, og stefnt þeim til l'undar við sig á Esjubergi. Á þennan
fund komu nokkrir Englendingar og sýndi Hannes þeim þar konungs-
bréfin. en þeir kváðust hafa úti á skipum síuum bréf frá Englands-
konungi til umboðsmanna danakonungs á íslandi. Ákvað Hannes
þá dag er þeir skyldu sýna honum bréf þessi, líklega í Hafnarfirði,
en er sá dagur kom sóttu þeir hann heim þrír á Bessastöðum, fyrir
allra hinna hönd, og sögðu að sá þeirra. er bréfið varðveitti, vildi
ekki sýna það Trúði Hannes þessu. og þareð hinir létu vingjarn-
lega og friðsamlega, bauð hann þeim til miðdegisverðar með sér.
En er setið var undir borðum laumaðist einn af englend ngunum
burtu og kallaði til félaga sina, er sátu um 50 saman, vopnaðir með
handbogum, í launsátri skamt undan (líklega í Gnrðahrauni) ; komst
Hannes þó með naumindum undan á hesti. — Sama sumarið, 1423,
segir Hannes að Englendingar hafi gjöreytt Ólafsfjörð og Hrísey,
rænt og síðan brent upp kirkjuna þar og á Húsavik, sömul. rænt
kirkjuna í Grímsey, og á fjöldamörgum öðrum stöðum hafi þeir rænt
og stolið skepnum. Einnig hafi þeir rænt og svikið út börn og
unglinga, haft þá með sér í haldi og síðan í ánauð eða selt þá man-
sali. — Næsta ár, 1424, segir Hannes að Englendingar, er hann
nafngreinir, — og er einn þeirra einn af þeim, er heunsóktu hann
á Bessastöðum sumarið áður —- hafi með félögum sínum farið til
Bessastaða aftur og tekið þar höndum ráðsmanninn, Albert að nafni,
fært hann í bönd og leitt til skipa sinna, og annan af mönnum kon-
ungs, Peter Jonsson að nafni; hafi þeir sært þá í kirkjugarðinum og
kirkjunni meir en 20 sárum með örvum og öxum, haft á burtu alla
gripi kirkjunnar og rænt öllum fiski, er þeir fengu þar náð, sem og
öðrum eignum konungs manna, yfir 100 marka virði.
‘) Skjölin prentuð í Isl. fornbrs. IV., bls. 310—11 og 317—19.