Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1921, Side 7

Þar var grein um Þingvöll og þinghaldið forna og haldið fram
þeirri skoðun, að ef lögberg hafi verið vestan ár, svo sem ein göm-
ul og áreiðanleg saga (þ. e. Sturlunga-saga) bendi ótvírætt á, þá
hljóti það að hafa verið einhvers staðar á eystri gjábakkanum. Síð-
an er getið um hleðsluna og steinana, sem á henni voru, og Jón
Olafsson kveðst hafa gert úr stillur yfir ána 1724, og sagt að 2
þeirra hafi fundist aftur seinna í ánni1 2 * * * * *. Höfundurinn, sem var dr.
Björn M. Olsen, nefnir ennfremur rannsókn S. V. á hleðslunni 1880
og þykir það, er kom í ljós við hana, beinlínis styðja það, að lög-
berg hafl þarna verið í fornöld.
Landmælingadeild herforingjaráðsins danska gjörði uppdrátt af
Þingvelli árið eftir, 1908, og gaf hann út 1910; stærðin var 1 : 5000,
miklum mun stærri en útgáfurnar af uppdrætti Björns Gunnlögs-
sonar, (sem voru */4 af frumkortinu, 1 : 6912). Þessi nýi uppdrátt-
ur náði og yfir nokkru stærra svæði; jafnframt gerði landmælinga-
deildin uppdrætti af öllu umhverfinu og gaf út næsta ár (1909);
voru það blöð af hinu stærra íslands-korti hennar, stærðin 1 : 50000.
Þessir uppdrættir eru vitanlega rjettir að því er mælingar og af-
stöðu snertir, en ekki með nægilega mörgum nje rjettum nöfnum á,
og eiga þessi blöð að þvi leyti sammerkt við önnur blöð af þessum
mikla lands-uppdrætti. — Á Þingvalla-kortinu eru flestar búðatótt-
irnar markaðar, en hvorki mannvirkið á gjárbarminum lægri fyrir
norðan Snorra-búð, nje mannvirkin á hinu svonefnda Lögbergi, og
að ýmsu leyti er kort þetta ekki nægilega nákvæmt til að sýna
þennan margbreytta stað með öllum hans einkennum8.
Árið eftir að þessi uppdráttur var gefinn út ritaði jeg i Árb.
1911, bls. 3—35, grein um alþingisstaðinn forna, en aðallega um
þingstörfin, svo sem ætla mætti, að þau hafi verið á þjóðveldistíma-
1) Það mun eiga að hafa verið 1903, i september, er þeir fóru saman til
Þingvalla dr. B. M. Ólsen, dr. Jón Stefánsson og Hall Caine skáldsagnahöfundnr. —
Sumarið 1880 (í júní?) hafði B. M. Ó. fnndið einn þessara steina, að hann segir í
Germ. Ahh., Göttingen 1893, bls. 142. — A eyrunum þarna niðnr- og suður-undan
sjást nú aðeins mjög fáir svo stórir steinar og virðist varla hægt að fullyrða um
nokkurn þeirra, að hann sje einn af þeim er þeir Jón Ólafsson gerðu úr stillurnar
1724.
2) Veturinn 1911—12, stækkaði hr. Samúel Eggertsson i Reykjavik þennan
uppdrátt, til afnota við fyrirlestra um Þingvöll fyrir alþýðufræðslunefnd Stúdenta-
fjelagsins; stærðin var 1 : 1000. — Við athuganir á Þingvöllum hefi jeg notað þanu
uppdrátt og markað á hann þær búðatóttir og aðrar fornar mannvirkjaleifar, er ekki
voru þegar markaðar áður. — Mjer reynist hann enn of lítill og álit að gera þurfi
annan stærri, helzt 1 : 500, og að öllu leyti fullkomnari, en útgáfa af þeim nýja
uppdrætti þyrfti ekki að vera svo stór.