Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Árgangur

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1921, Blaðsíða 86

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1921, Blaðsíða 86
86 þessa steina; en tilvísun hans um staðinn og lögun hennar bendir ótvírætt á, að steinar þessír hafi einmitt staðið á henni. — Hann nefnir þetta aftur (bls. 270) í sama riti, og enn fremur orðabók sinni (undir orðinu »véböndc). — Að hann jafnframt heldur, að hjer hafi verið lögrjetta og dómhringur, er ekki nema eðlilegt og i sam- ræmi við þekkingu manna á þeim tímum. Kemur það heim við það sem segir í búðaskipuninni frá 1700, að þessi hleðsla á gjár- barminum hafi verið »adur fiördungsdöma þingstadur«(!), og þær upplýsingar, sem fóstri Jóns, Páll Jónsson Vídalín, — lögmaður og með fróðustu mönnum hjer á landi um sína daga, — gaf Árna prófessor Magnússyni í brjefi til hans í sept. 1722*; Árni mun hafa spurt hann um lögrjettuna i hólmanum og skrifar Páll m. a. á þessa lund: »Umm logrettuna á Holmanum þore eg ongvo ad svara, nema þvi einu, ad hvar sem logmenn urdu samþycker ad hallda rettenn, þar skyllde Lögberg heita eins ad fornu og nyu, og tel eg omogulegt ad uppleita, hvar þeir hafa i fornre tid hallded dóma sina.---------Iterato vil eg svara: þad hiet logberg, hvar sem menn dissererudu málenn o: forheyrdu sakennar, hvort helldur i einumm stad edur odrumm, og principaliter kolludu þeir Logberg, hvar sem þeir menn mættust til ad tala umm málenn, ádur domar fære ut. Hvort þeir hafe hafft þad i einumm stad edur odrumm, get eg ongva grein fyrer giördt, þvi domurenn var aldrei nefndur utann af málsportunum«(!). Þannig voru nú »krosstrjen« þá. Sýnir þetta bezt hversu mikið mark er takandi á því sem segir í búðaskipuninni frá 1700, þar sem þess er látið getið, að hið gamla Lögberg hafi verið (»vart) »millum giánna* austan árinnar, »og einstyge ad«, þ. e. á Spöng- inni, sem kölluð hefir verið Lögberg, sennilega af þessari kenningu í búðaskipuninni og svo »dómhringnum«, sem menn álitu vera þar, svo 8em áður var tekið fram. — Páll Vídalín var vitanlega mjög kunnugur öllu á Þingvelli; var sýslumaður í Dalasýslu og varalög- maður frá 1697, þá þritugur, og lögmaður frá 1706; en frá 1690— 97 var hann skólameistari í Skálholti; hefir hann sennilega kynst þingstaðnum þegar á þeim árum og því verið búinn að kynnast honum um þrjátíu ár þegar hann skrifar Árna framangreint brjef. — Það er bersýnilegt, að hvorugur þeirra Páls og Jóns þekkir eða viðurkennir að lögberg hafi í fornöld verið á Spönginni, eða að hún, eða nokkur staður á henni, hafi heitið svo á þeirra dögum. — Eftirtektarvert er það einnig, að höfundur búðaskipunarinnar hefir 2) Prentað i Arne Magnussons private brevveksling, Kh. 1920, bls. 676—83.
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116

x

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Árbók Hins íslenzka fornleifafélags
https://timarit.is/publication/97

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.