Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1921, Blaðsíða 85

85
í Fjósatungu, þegar hann ætlaði að stefna föður sínum af goðorðinu
og nefna dóm, og tók við goðorði Arnsteins að Ærlæk; Höskuldur
mælti: »»Vér skulum rjóða oss í goðablóði at fornum siðc, — ok
hjó hrút einn ok kallaði sér goðorð Arnsteins ok rauð hendrnar í
blóði hrútsins*. — Annars er lítið kunnugt um slíkar helganir og
blót í heiðni, en fremur virðist hafa verið helgað með blóði (hlauti)
en brennifórn1.
Mjer fyrir mitt leyti þykir líklegast, að þessi aska hafi verið
borin þarna í glufuna til þess að koma henni frá einhverri búðinni,
sennilegast þá Snorra-búð, sem næst var, t. d. á sama hátt og aska
frá gistihúsinu »Valhöll« hefir á síðustu áratugum verið borin í
bergglufur og út á hraunið þar umhverfis. Nokkur óþrifnaður hefir
verið að þessu, hafi þarna verið lögberg þá, og þó víst ekki til-
finnanlegur, því að svo mjög hefir þessa aldrei gætt. — Borið sam-
an við það ástand, sem verið hefir alt til síðustu ára umhverfis
»Valhöll«, hefir þetta verið smávægilegt, enda varla átt sjer stað,
nema svo sem eitt sumar, einhvern tíma í fyrndinni áður en áhleðsl-
an var gerð, ef til vill áður en farið var að nota einmitt þennan
sama blett fvrir lögberg.
Upphækkunin eða áhleðslan hefir verið í fyrstu jöfn að ofan
og með litlum halla; en fleira var einkennilegt við hana. Kálund
getur um það í Isl. beskr. I, bls. 138—39, að Jón Ólafsson frá
Grunnavík segi frá því í bók sinni »Contractismus« (í safni Árna
Magnússonar, Addit. 6, 4to, bls. 246—47), að hann hafi árið 1724,
eða þar um bil, komið á Þingvöll í byrjun júlímánaðar og fundið
þá á eystra gjábarminum, fáum föðmum fyrir norðan Snorra-búð,
ferhyrnda hraunsteina á berginu, mátulega til að sitja á, flesta grasi
gróna. Kveðst hann og þeir, er með honum voru, hafa tekið þá
upp, velt þeim niður af hallinum og gjört úr þeim stillur yfir ána
fyrir neðan lögrjettuna, svo að ganga mætti þurrum fótum yfir á
fógetahólmann, og síðan hafi þeir sett stigsteina þaðan yfir kvíslina,
svo að ganga mætti þurrum fótum heim að Þingvöllum. Þar sem
hann fann steinana hyggur hann »heitið hafi lögberg til forna, svo
sem nefnir í Jónsbók (hann á auðvitað við Grágás en ekki Jónsbók)
og sögunum*. Steinarnir segir hann hafi staðið svo sem í hálfhring
»á gjábarminum, eins og hrunið hefði af vestari hluta hringsins inn
í gjána*; þeir hafi allir verið ferstrendir, eins og höggnir til, og
mátulegir til að sitja á eins og stólar.
Jón Ólafsson nefnir ekki beinlínis áhleðsluna í sambandi við
1) Um þinghelgtm (Ding-Hegung) sjá Hoops Reallexikon s. v.